କ୍ର:ନଂ ପଦ୍ୟର ନାମ ପୃଷ୍ଠା
(ଅ)
୧ ଅନନ୍ତ ଅବ୍ୟକ୍ତ ବ୍ରହ୍ମ
୨. ଅନ୍ତରେ ରହିଛ ପରା ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ଭାବଗ୍ରାହୀ
୩. ଅସଲ ଭଜନ ମନ କହୁଅଛି ଶୁଣ
୪. ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ଜୀବକୁ କହୁଛନ୍ତି ଗୁରୁ ଶ୍ୟାମ
୫. ଅଭୟ ଚରଣ ଚିନ୍ତାକରି ମନ
୬. ଅନୁତାପାଗ୍ନରେ ପୋଡ଼ି ହୋଇଗଲେ
୭. ଅକରମେ ରହିବ ଯେବେ
ଆ
୮. ଆହେ ବିଶ୍ୱପତି ଆରାଧ୍ୟ ମୂରତି
୯. ଆଉ କେତେଦିନ ଯାଏ ଏ ସଂସାରେ
୧୦. ଆଉ କିସ ଜଣାଇବି ହେ
୧୧. ଆହେ ବିପଦ ଭଞ୍ଜନ ପ୍ରଭୁ ଭଗବାନ
୧୨. ଆଛା ଲୀଳା ଲଗାଇଅଛୁ
୧୩. ଆସିବ ସେ ବେଳ ଯେଉଁଦିନ ତୋର
୧୪. ଆତ୍ମମୟ ଏ ଜଗତ
୧୫. ଆତ୍ମାଜ୍ଞାନେ ମିଳେ ଶାନ୍ତି
୧୬. ଆରେ ମନ ବାଇଆ ହାତୀ
୧୭. ଆଶା ସିନା ଦିଏ ଦୁଃଖରେ
୧୮. ଆଗୋ ସଜ ମଉଳ ମଲ୍ଲି
୧୯. ଆସୁଅଛି ଯେଉଁ ବେଳ
୨୦. ଆରେ ଜୀବ ସଦା ମୁକ୍ତିଟି ତୁହି
୨୧. ଆତ୍ମା ଯଜ୍ଞ କର ହୋଇବ ଉଦ୍ଧାର
୨୨. ଆରେ ମନ ଅନ୍ଧା
||ଖ||
(ଈ)
୨୩. ଈଶ୍ୱର ଯାହା କରନ୍ତି ଜୀବର ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ
(ଏ)
୨୪. ଏତିକି ମାତ୍ର ମୋର ଜଣାଣ ଶ୍ରୀଛାମୁରେ
୨୫. ଏହିକି ତୁମ୍ଭରି ଦୟା ହେ
୨୬. ଏ ସାଗ ଜଗତେ କଷ୍ଟ ଅଛି ଯେତେ
(ଓ)
୨୭. ଓଁକାର ସ୍ୱରୂପ ବ୍ରହ୍ମ ସନାତନ
(କ)
୨୮. କରିଛି ମହା ଅପ୍ରାଧ
୨୯. କହୁଛିରେ ଚେତାକର ଗୁରୁ କଥା
୩୦. କହ ଭଲା କିଏ ତୋର ଅତି ପ୍ରିୟ
୩୧. କହ ଦୟାଳୁ ଠାକୁର ହେ
୩୨. କହ ହେ ନିଷ୍ଠୁର ଠାକୁର
୩୩. କଳାବନ୍ତ ହରି କଳା ରୂପ ଧରି
୩୪. କଳାକାହ୍ନୁ ତୁହି ବଡ଼ ଚଲାକି
୩୫. କଳାକାହ୍ନୁ ତୁହି ବଡ଼ ମାଡ଼ୁଆ
୩୬. କହ ଆରେ ମନ ମୋର
୩୭. କହୁଅଛି ଭଲ କଥା ଜାଇଫୁଲ
୩୮. କହନ୍ତି ମାନସ ଦୁତୀ
୩୯. କାଳିଆ ସୁନା, କିଛି ମୋର ନାହିଁ କାମନା
୪୦. କାଳିଆ ଫୁଲ ମାଳିଆ ଆଚ୍ଛା ଲୀଳା
୪୧. କାହିଁ ପାଇଁ ରାସ ଲୀଳା
୪୨. କାହାକୁ କହିବି କିସ
||ଗ||
୪୩. କାମିନୀଟି କାଳ ନାଗୁଣୀ
୪୪. କି ଲୀଳା କରୁଛ ପ୍ରଭୁ ବସି ନିଳାଚଳରେ
୪୫. କି ହେବ ହେଲେ ବାବାଜୀ
୪୬. କିଏ ବଡ଼ କିଏ ଛୋଟ ଭାବୁରେ ମାନସ
୪୭. କୁରୁପଣ ବସି ସଞ୍ଚୁଥା ଧନରେ
୪୮. କୃଷ୍ଣ କୃଷ୍ଣ କୃଷ୍ଣ ବୋଲି ଭଜ
୪୯. କେହି କାହାର ନୁହଇଁ ଗୋ
୫୦. କେ କହେ ଦୟାଳୁ ବୋଲି
୫୧. କେବେ ଡାକିବି ହା ପ୍ରାଣେଶ୍ୱର
୫୨. କେବେ ଆସିବ ସେ ବେଳ
୫୩. କେ କହଇ ଜଗନ୍ନାଥ ଦ’ରୁକାଠ
୫୪. କେଉଁ କଥା ପ୍ରଭୁ ତୁମେ ନ ଜାଣ
୫୫. କେତେ ଦିନ ପାଇଁ ଗୃହରେ
(ଖ)
୫୬. ଖରାପ ନ ହୁଅରେ ମନ
୫୭. ଖାଲି ହରି ହରି କହିଲେ ନ ତରି
(ଗ)
୫୮. ଜ୍ଞାନୀ ନିଜକୁ ଆତ୍ମାମଣେ
୫୯. ଗୁରୁକୃଷ୍ଣ ଗୁରୁକୃଷ୍ଣ ବୋଲରେ
୬୦. ଗୁରୁ ଗୁରୁ ଗୁରୁ ବୋଲି ଭଜ
୬୧. ଗୁରୁ ଆଜ୍ଞାଗୋଟି ଗରୀୟସୀ
୬୨. ଗୋବିନ୍ଦ, ତୁମ ଇଛାହିଁ ସାର
(ଚ)
୬୩. ଚାଲ ସେହି ବୃନ୍ଦାବନ
||ଘ||
(ଜ)
୬୪. ଜୟ ଶ୍ରୀଗୁରୁ ଦେବ ପରଂବ୍ରହ୍ମ
୬୫. ଜଗବନ୍ଧୁ ଜଗନ୍ନାଥ
୬୬. ଜଡ଼ ହୋଇ ନ ବସ ବଡ଼ ଠାକୁର
୬୭. ଜଗନ୍ନାଥ ହେ ତୁମେ ଜାଣି ଚତୁର
୬୮. ଜନମ ଦେଇ ମୋତେ
୬୯. ଜଣା ପଡ଼ିଲା ହେ ତୁମ୍ଭର ପ୍ରଭୁ ପଣିଆ
୭୦. ଜପ ଅଜପା ମାପ ଅମପା
୭୧. ଜାଗି ଉଠ ଚଞ୍ଚଳ ସକଳ ଭାଇ
୭୨. ଜାଗି ଉଠ ଭାଇ ଭଉଣୀ
୭୩. ଜୀବନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ନୁହେଁ ସୁଖ ଅବା ଦୁଃଖ
(ଠ)
୭୪. ଠାକୁର କଲ ଅବିଚାର
୭୫. ଠିକିଲେ ସିନା ଶିଖନ୍ତିରେ ମନୁଆଁ
(ତ)
୭୬. ତୀର୍ଥ ଧାମ ଯେତେ ଅଛି ଏ ଜଗତେ
୭୭. ତୁମ୍ଭ ସମ ବଳିୟାର ପ୍ରଭୁ
୭୮. ତୁମ ପାଇଁ ପ୍ରଭୁ ସବୁ ସହୁଛି
୭୯. ତୁମେ ଏଡ଼େ ଦଗାଦିଆ କପଟିଆ
୮୦. ତୋ ଜୀବନ ଯଉବନ ରହିବ ନାହିଁ
୮୧. ତୋର ନୟନେ ଦେଖୁଛୁ ଯାହାରେ
(ଥ)
୮୨. ଥରେ ଭକ୍ତି ଭରେ ପ୍ରଭୁ
(ଦ)
୮୩. ଦଗ ଦାର ନଟବର ଠକ ଠାକୁର
୮୪. ଦାରୁଭୂତ ମୁଗରି ହୋଇ
୮୫. ଦିନ ଯାଏ ଚାଲି ମନ ଆୟୁ ଯାଏ ସରି ରେ
୮୬. ଦୀନ ହୀନ ପାତକୀ ଡାକ
୮୭. ଦୀନବନ୍ଧୁ, ଦିନତ ଯାଉଛି ଚାଲି
୮୮. ଦୁଃଖ ସରିତେ ଯାଉଛି ଭାସି
୮୯. ଦୁଃଖ ପଙ୍କେ ସଢ଼ିବି ସୁଦ୍ଧା
୯୦. ଦୁଃଖ ପରମ ବନ୍ଧୁ ବୋଲି
୯୧. ଦୂର ବନ୍ଧୁଟି ସୁନ୍ଦର
୯୨. ଦୃଢ଼ଭାବେ କୃଷ୍ଣ ନାମ ଥାଅ ଧରି
୯୩. ଦେଉଳରେ ନିତି ପୂଜା ଯେ ହୁଅନ୍ତି
(ନ)
୯୪. ନାଟୁଆଙ୍କ ଗୁରୁ ନଟ ନାଗର
୯୫. ନିଜେ କିଏ ନିଜକଥା ଚେତାକର
୯୬. ନିଜେ ନିଜଦୋଷ ନ ଧରି ମାନସ
(ପ)
୯୭. ପରମ ଆଦରେ ପ୍ରଭୁ ସେବା କଲେ
୯୮. ପରୋପକାରଟି ପୁଣ୍ୟ ପରହିଂସା ମହାପାପ
୯୯. ପ୍ରଭୁ ହେ, ଦେଖାଦିଅ
୧୦୦. ପ୍ରଭୁ ତବ ଚିନ୍ତା କଲା ଦିନୁ
୧୦୧. ପ୍ରଭୁ ମୋତେ, ଭଲ ବୁଦ୍ଧି ସଦା ଦିଅ
୧୦୨. ପାପକୁ ସତତ ଘୃଣାକର
୧୦୩. ପାଇବ ଯେବେ ଠାକୁର
୧୦୪. ପ୍ରିୟତମ, ତୁମ କଥା ଭାବୁଥାଏ
||ଚ||
୧୦୫. ପ୍ରିୟ ସହି ଯେ ଯାହା କହିବ କହୁ
୧୦୬. ପୁରୀ ଦେଉଳରେ ଭାରି ଆନନ୍ଦରେ
୧୦୭. ପ୍ରେମ ଡୋରେ ବନ୍ଧା ସେହି
(ବ)
୧୦୮. ବକାଚିରା ଚକା ନୟନ
୧୦୯. ବସି ଭାବୁଅଛୁ କେଉଁ ଭାବରେ
୧୧୦. ବ୍ରହ୍ମ ଏଖାକ୍ଷର ଭାବ
୧୧୧. ବାୟାଧନ ମନେରଖ
୧୧୨. ବାଇମନରେ କାହିଁ ବୋଲି ନ ଖୋଜ
୧୧୩. ବ୍ୟାକୁଳ ହୋଇଣ ଡାକରେ
୧୧୪. ବ୍ରାହ୍ମ ମୁହୂର୍ତ୍ତରୁ ଚିନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମଗୁରୁ
୧୧୫. ବୃଥା ଭାବନାରେ ଶାନ୍ତି ନାହିଁ
୧୧୬. ବୋହୁ ମୋର ଘର ଭଙ୍ଗେଇ
(ଭ)
୧୧୭. ଭବାବ୍ଧି ସ୍ରୋତରେ ଭାସୁଛି ଏବେଳେ
୧୧୮. ଭାଗବାନ ଦିଅବାରେ ଦରଶନ
୧୧୯. ଭଗବାନ ତୁମ୍ଭକୁ ଭୁଲି ଯାଉଛି
୧୨୦. ଭଜମନ ସନାତନ ବ୍ରହ୍ମ ନାମକୁ
୧୨୧. ଭଜରେ ମନ ସତ୍ୟଧର୍ମ ପରମବ୍ରହ୍ମ
୧୨୨. ଭଜ କାଳିଆ କାଳିଆ
୧୨୩. ଭଜରେ ଚିତ୍ତ ବ୍ରହ୍ମତତ୍ତ୍ୱ
୧୨୪. ଭୁଲାମନ ଭୁଲି ନ ଯାଆ
(ମ)
୧୨୫. ମହାପ୍ରଭୁ, ମାଗୁନାହିଁ ସ୍ୱର୍ଗସୁଖ
(ଛ)
୧୨୬. ମହାପ୍ରଭୁ ଯାହାଇଛା ତାହା କର
୧୨୭. ମହାଶୂନ୍ୟ ମଣ୍ଡଳରେ ମହାବ୍ରହ୍ମ
୧୨୮. ମନ ମୋ କଥା ମାନ
୧୨୯. ମନ ନ ଭୁଲରେ ଦେଖିୁ ଏ ମାୟା
୧୩୦. ମନ ଚଗଲାରେ ବଗଲିଆ ବୁଦ୍ଧି ଛାଡ଼
୧୩୧. ମନରେ, ଜୀବନ ରହିକି ହୋଇବ
୧୩୨. ମନ ଅବୁଝା ନ ହୁଅରେ
୧୩୩. ମନ ବାତୁଳ ହୋଇଲୁରେ
୧୩୪. ମନୁଆଁ, ଏଡ଼ିକି ନିଲଠା ହେଲୁ
୧୩୫. ମନରେ ସଂସାରଟା କୁଣିଆ ଘର
୧୩୬. ମଧୁକର ଘେନେ ଫୁଲରୁ ସୁଗନ୍ଧ
୧୩୭. ମାନସ, ବେଗେ ତୁ ହୁଅ ପବିତ୍ର
୧୩୮. ମୋ ହୀନମାନିଆ ପ୍ରାଣ
୧୩୯. ମୋତେ ପଛେ ଦୁଃଖେ
୧୪୦. ମୋର ମୋର ବୋଲି
(ଯ)
୧୪୧. ଯଦି ପ୍ରଭୁ ପ୍ରତି ନ ଜନ୍ମିଲା ଭକ୍ତି
୧୪୨. ଯଦି ଭୁଲି ସୁଖ ଆଦରିବୁ ଦୁଃଖ
୧୪୩. ଯାହାର ସୁମନ, ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦେ ମଗ୍ନ
୧୪୪. ଯାହା କରୁଅଛ ଆହେ ନନ୍ଦ ବତ୍ସ
୧୪୫. ଯାହା ଇଚ୍ଛା ତାହା କର ପ୍ରଭୁ
୧୪୬. ଯେହୁ ଦେଲେ ତତ୍ତ୍ୱ ନାମରେ
୧୪୭. ଯେତେ ଇଚ୍ଛା ଦିଅ କଷଣ
୧୪୮. ଯେବେ ନ ପାଇଲି ପ୍ରଭୁ
||ଜ||
୧୪୯. ଯେତେବେଳେ ନ ଥିଲା ଠୁଳଶୂନ୍ୟ
୧୫୦. ଯେବେ ସତ୍ୟ ଧର୍ମ ପଥେ ପଥିକ
୧୫୧. ଯେ ପାଞ୍ଚଇ ପରମନ୍ଦ
(ର)
୧୫୨. ରାସ ଲୀଳା ଲାଗିଅଛି
୧୫୩. ରେ ମନୁଆଁ ନିଜକୁ ତୁ ଚିହ୍ନିଲୁ ନାହିଁ
୧୫୪. ରେ ବୋକା ଆସିଅଛୁ ଏକା
(ଶ)
୧୫୬. ଶରୀର ଗୁହାଳେ ମନ
୧୫୬. ଶ୍ୟାମ ସୁନ୍ଦର ହେ ମନ୍ଦର ଧର
୧୫୭. ଶୁଣିଲ ନାହିଁ ମୋ ଡାକ
୧୫୮. ଶୁଣ ମତି ଆଳୀ ବାଜଇ ମୁରଲୀ
(ସ)
୧୫୯. ସର୍ବ ଦେହବେ ଆତ୍ମା ଗୁରୁ କହୁଛି କଥା
୧୬୦. ସହି ହେଉ ନାହିଁ ଭବ ଯନ୍ତ୍ରଣା
୧୬୧. ସଙ୍ଗାତ, ସେ ପ୍ରେମ ଅତି ପବିତ୍ର
୧୬୨. ସହିଛି ସହୁଛି ସହିବି କହୁଛି
୧୬୩. ସଂସାରେ, ସେହି ସିନା ପ୍ରେମା ଭକ୍ତ
୧୬୪. ସାଧୁ ସଙ୍ଗ କର ହୋଇବ ଉଦ୍ଧାର
(ହ)
୧୬୫. ହେ କୃପା ସାଗର ଯେବେ
୧୬୬. ହେ ନଟ କୁଟିଆ ହଟ ହଟିଆ
୧୬୭. ହୋଇ ସାବଧାନ ଚଳ ଆରେ ମନ
(କ୍ଷ)
୧୬୮. କ୍ଷମା ଦିଅ ଏହିଥର
କରିଛି ମହା ଅପ୍ରାଧ । କଉ ଦୋଷ କ୍ଷମା କ୍ଷମାସମୁଦ୍ର ହେ
ଗୁରୁ ବିନୋଦ । କଲବଲ ହୁଏ ହୃଦ ।୧।
ଖିଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଗୋସାଇଁ । ଖଣ୍ଟ ଛ’ଅଇରି ହାତେ ମଗଇ ହେ
ଗୁରୁ ଗୋସାଇଁ । ଖାତେ ନ ଦିଅ ପକାଇ ।୨।
ଗରବ ଯେବେ କରିଲି । ଗୋଇଠୀ ମାରି ଗର୍ବଦିଅ ଚୂରି ହେ
ଗୁରୁ ଶ୍ରୀହରି । ଗଞ୍ଜଣା ହୋଇଲା ଭାରି ।୩।
ଘାରି ହୁଏ ମନଭାରି । ଘୋର ଜଞ୍ଜାଳରେ ଦେଇତ ପେଲି ହେ
ଗୁରୁ ମୁଗରି । ଘଣ୍ଟାଏ ନପାରେ ସ୍ମରି ।୪।
ଉପାୟ ଯେତେ କରଇ । ଊଣା ନ ହୋଇଣ ଖେଦ ବଢ଼ଇ ହେ
ଗୁରୁ କହ୍ନାଇ । ଉଠିଲେ ମୁଣ୍ଡ ଘୂରଇ ।୫।
ଚଳିବି ଭଲା କିପରି । ଚାରିଆଡ଼େ ମାୟା ଅଛଇ ଘେରି ହେ
ଗୁରୁ ଶ୍ରୀହରି । ଚାହିଁ ହୃଦ ଉଠେ ଥରି ।୬।
ଛଦ୍ରମ ପରା ନ ଜାଣ । ଛପି କିଏ କରେ ମାୟା ଭିଆଣ ହେ
ଗୁରୁ ମୋହନ । ଛଟ ପଟ ହୁଏ ପ୍ରାଣ ।୭।
ଜପି ଜପି ତବ ନାମ । ଜୀବନ କି କେବେ ଯିବ ଚାଲିଣ ହେ
ଗୁରୁ ମୋହନ । ଜୁଟୁନାହିଁ ସେ ମରଣ ।୮।
ଝିଙ୍କୁଛି ଧରିଣ ମାୟା । ଝୋଲାମରା ହୋଇ ଥରଇ କାୟା ହେ
ଗୁରୁ ନିର୍ମାୟା । ଝଅଟ କର ସୁଦୟା ।୯।
ନର୍କେ ସ୍ୱର୍ଗେ ସମ ହୋଇ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦେ କେହ୍ନେ ଖେଳୁଛ ରହି ହେ
ଗୁରୁ ମାଧୋଇ । ନ ଦେଇ ସେ ତତ୍ତ୍ୱ କହି ।୧୦।
ଟିକିଏ ଲଭିଲେ ଦୟା । ଟାଉକା ମନକୁ ଦିଅନ୍ତି ଚିଆଁ ହେ
ଗୁରୁ କାଳିଆ । ଟଳନ୍ତା ସଂସାର ମାୟା ।୧୧।
ଠଳ ଶୂନ୍ୟ ନିଗମୟ । ଠକି ଯେତେ ଦୁଃଖ ଦେବାର ଦିଅ ହେ
ଗୁରୁ ଅଭୟ । ଠୁକେ ନାମ ନ ଭୁଲାଅ ।୧୨।
ଡ଼ଙ୍ଗାରେ ତରାଇ ହୋଇ । ଡରାଇଣ ଯେବେ ଦେବ ଡୁବାଇ ହେ
ଗୁରୁ ଗୋସାଇଁ । ଡାକ ଶୁଣିବ କେ କାହିଁ ? ।୧୩।
ଢ଼ଳହଳ ଜ୍ୟୋତି ରୂପ । ଢ଼ଳି ଘଟେ ଘଟେ ହୋଇଛ ଗୋପ୍ୟ ହେ
ଗୁରୁ ଅରୂପ । ଢାଳେ ହଟାଅ ତ୍ରିତାପ ।୧୪।
ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ନାମ ବହି । ଅନ୍ତର କରୁଛ କିମ୍ପା ଗୋସାଇଁ ହେ
ଗୁରୁ କହ୍ନାଇ । ଅନୁସରିଣ ଡ଼ାକଇ ।୧୫।
ତାର ଅବା ମୋତେ ମାର । ତବ ଇଚ୍ଛା ଯାହା କରିବ କର ହେ
ଗୁରୁ ଠାକୁର । ତୁମ୍ଭେ ମୋର ମୁଁ ତୁମ୍ଭର ।୧୬।
ସ୍ଥାପିବାକୁ ତବ ମୂର୍ତ୍ତି । ଥୟ ହେଉ ନାହିଁ ମାନସ ନିତି ହେ
ଗୁରୁ ସଂଜ୍ୟୋତି । ସ୍ଥିର କରାଅ ମୋ ମତି ।୧୭।
ଦୁନିଆରେ ତୁମ୍ଭ ସମ । ଦୟାଳୁ ପ୍ରଭୁ କେ ନାହିଁ ବୋଲିଣ ହେ
ଗୁରୁ ପରମ । ଦୀନ କରୁଛି ଜଣାଣ ।୧୮।
ଧନ୍ୟ ତବ ମାୟା ଖେଳ । ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ ତବ ତ୍ରିଗୁଣ ଡ଼ୋର ହେ
ଗୁରୁ ଈଶ୍ୱର । ଧନ୍ଦି ହୋଇ ସରେ ବେଳ ।୧୯।
ନିନ୍ଦା କଷ୍ଟ ଦେଲେ ଦିଅ । ନ ଭୁଲିବି ଯେହ୍ନେ ତୁମରି ଲୟ ହେ
ଗୁରୁ ଚିନ୍ମୟ । ନିଜର ଲବେ ପକାଅ ।୨୦।
ପୂଜିବି କି ଦ୍ରବ୍ୟ ଧରି । ପଦାର୍ଥ ତ ଯେତେ ସବୁ ତୁମ୍ଭରି ହେ
ଗୁରୁ ମାଧୁରୀ । ପ୍ରେମେ ନ ପାରଇ ସ୍ମରି ।୨୧।
ଫାଟି ନ ଯାଉଛି ଛାତି । ଫୁଟି ନ ଯାଏ ମୋ ନେତ୍ର ଦୁଇଟି ହେ
ଗୁରୁ ମୂରତି । ଫଟା କରମ ମୋରଟି ।୨୨।
ବୃଥା ସାରୁଛି ସମୟ । ବିଶ୍ୱାସ ପ୍ରେମେ ନ କରିଲି ଲୟ ହେ
ଗୁରୁ ଅଭୟ । ବିଦାରୁଅଛି ହୃଦୟ ।୨୩।
ଭାବନା ସ୍ରୋତେ ଭାସଇ । ଭବ ଭେଳକିରେ ମନ ଭ୍ରମଇ ହେ
ଗୁରୁ ଗୋସାଇଁ । ଭରସା କତରି ଡ଼ାକଇ ।୨୪।
ମୁଁ, ମୋର, ଦେହାଭିମାନ । ମହା ଦୁରିତଟି ଅଟେ ଏ ମାନ ହେ
ଗୁରୁ ମୋହନ । ମନୁ ତୁଟାଅ ବହନ ।୨୫।
ଯେବେ ଥିବ ନାମେ ଲୟ । ଯମକୁ କାହିଁକି ରହିବ ଭୟହେ ।
ଗୁରୁ ଚିନ୍ମୟ । ଜପିବାକୁ ଶକ୍ତି ଦିଅ ।୨୬।
ରଖ ସ୍ୱର୍ଗ ନର୍କେ ଯହିଁ । ରହୁ ମନ ତବ ଚରଣ ଠାଇଁ ହେ
ଗୁରୁ ଗୋସାଇଁ । ରଙ୍ଗେ ନ ଦିଅ ଭୁଲାଇ ।୨୭।
ଲାଭ ହାନି ସମ ଚିନ୍ତି । ଲୋଭ କରି ତବ ଭାବ ଭକତି ହେ
ଗୁରୁ ମୂରତି । ଲୟେ ଭାବୁଥିବି ନିତି ।୨୮।
ବାଜୁଥାଉ ନିନ୍ଦାବାଦ୍ୟ । ବଢୁ ଦୁଃଖ କଷ୍ଟ ପଡୁ ବିପଦ ହେ
ଗୁରୁ ଗୋବିନ୍ଦ । ବନ୍ଦୁ ଥିବି ପଦ୍ମ ପାଦ ।୨୯।
ଶ୍ରୀମୁଖ ବଚନ ପାଳି । ଶୁଦ୍ଧ କରିବିକି ଚିତ୍ତ ମୋହରି ହେ
ଗୁରୁ ମାଧୁରୀ । ଶୁଭାଶିଷ ଦିଅ ଢ଼ାଳି ।୩୦।
ସଂଯମ ସହିଷ୍ଣୁ ହୋଇ । ସତ୍ୟ ଧର୍ମପଥେ ଚଳିବି ରହି ହେ
ଗୁରୁ ଗୋସାଇଁ । ସୁଦୃଷ୍ଟିରେ ଦିଅ ଚାହିଁ ।୩୧।
ଷଡ୍ଚକ୍ର ବିହାରୀ ହରି । ଷଡ୍ଐରି କବଳୁ ନିଅ ଉଦ୍ଧରି ହେ
ଗୁରୁ ମାଧୁରୀ । ଶରଣ ପଶଇ ଭାଳି ।୩୨।
ହତ ହେଲାବେଳେ କାୟା । ହେଗୁରୁ କହି ଛାଡୁ ପ୍ରାଣ ବାଆ ହେ
ଗୁରୁ କାଳିଆ । ହେଉ ଏତିକି ସୁଦୟା ।୩୩।
କ୍ଷେତ୍ରେ ମଧୁ ଭାବେ ଈଶ । କ୍ଷମା କର ଦୋଷ ହୋଇ ସନ୍ତୋଷ ହେ
ଗୁରୁ ସ୍ମହଂସ । କ୍ଷରାଅ ମଧୁର ରସ ।୩୪।
-୦-
[ରାଗ ଚତ୍ରକେଳି ବୃତ୍ତେ]
ଜୟ ଶ୍ରୀଗୁରୁଦେବ ପରଂବ୍ରହ୍ମ, ତବ ଛାମୁରେ କରୁଛି ଜଣାଣ ।୧।
ତ୍ରୟ ତାପ କଷଣରେ ପଡ଼ିଛି, ଅତି ଆରତରେ ଡ଼ାକି କହୁଛି ।୨।
ଯେବେ ଦେଉଛ କଷଣ ବିପତ୍ତି, ତେବେ ସହିବାକୁ ଦିଅ ଶକତି ।୩।
ତୁମେ ଆର୍ତ୍ତତ୍ରାଣ କ୍ଷମାସାଗର, ଆର୍ତ୍ତଜନଙ୍କୁ ଭବୁ ପାରି କର ।୪।
ଦୁଃଖ ବେଳେ ଦୃଢ଼େ ତୁମକୁ ଡାକି, କେତେ ଦୁଃଖିଜନ ହୁଅନ୍ତି ସୁଖୀ ।୫।
ଯେ ଯେଉଁ ଭାବେ ଡାକଇ ଭଜିଣ, ତାର ପୁରାଅ ସେହି ମନସ୍କାମ ।୬।
କୋଟି ଲୋକରେ ଗୋଟିଏ ନିଷ୍କାମୀ, ପ୍ରେମେ ଭଜନ୍ତି ତବ ପାଦେ ନମି ।୭।
ତବ କରଣେ ଅଛି ଶାନ୍ତି ତତ୍ତ୍ୱ, ତବ ଚରଣେ ଅଛି ମନ୍ତ୍ର ତୀର୍ଥ ।୮।
ତବ ପଦ୍ମପାଦ ଭକ୍ତି ସମ୍ପଦ, ଅନିତ୍ୟ ଗୃହ ପୁତ୍ର ମୋହ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ।୯।
ବନ୍ଧୁ କୁଟୁମ୍ୱ ଶେଷେ ହେବେପର, ଗୁରୁହେ ତୁମ୍ଭେ ମୋର ଆପଣାର ।୧୦।
ଅନ୍ତକାଳେ ସଙ୍ଗେ ନଯିବେ କେହି, ତୁମ୍ଭେ ତାରିବ ପ୍ରାଣବନ୍ଧୁ ହୋଇ ।୧୧।
ତବ ପରି ଜୀବନ ବନ୍ଧୁଥାଇ, ଏ ଜୀବ ଅନ୍ୟକୁ କିମ୍ପା ଭାବଇ ।୧୨।
ଜୀବ ଜାଣୁଛି ସକଳ ଅସାର, ପୁଣି ମାୟାରେ ହେଉଅଛି ଭୋଳ ।୧୩।
ଜୀବର ଅଜ୍ଞାନ ମାୟା ତିମିର, ତବ କୃପା ହୋଇଲେ ହୁଏ ଦୂର ।୧୪।
ଆହେ କରୁଣା ପାରାବାର ଦେବ, କରୁଣା କରି ଦିଅ ତବ ଭାବ ।୧୫।
ତବ ନାମଟି ପତିତପାବନ, ତେଣୁ ବିନତି କରୁଛି ଡ଼ାକିଣ ।୧୬।
ଭାବଗ୍ରାହୀ ହେ ଭକତଜୀବନ, ଭବ ଅର୍ଣ୍ଣବ ତାଣେ କାରଣ ।୧୭।
ଆଉ କେହି ନାହିଁ ମୋର ଭରସା , ତବ ପଦତଳେ କରିଛି ଆଶା ।୧୮।
ଧନ ପୁତ୍ର ସୁଖ ଅସାର ସର୍ବ, ସାର ଏକା ତବ ଚରଣ ଭାବ ।୧୯।
ସେହି ପୟରେ ରଖାଅ ଏ ମନ, ପାଦପଦ୍ମ ଭାବି ଯାଉ ଜୀବନ ।୨୦।
ଅନ୍ୟ ଭାବନାରେ ନରହୁ ମନ, ଅନ୍ୟ କଥାମାନ ନ ଶୁଣୁ କର୍ଣ୍ଣ ।୨୧।
ଅନ୍ୟ ରୂପକୁ ଧ୍ୟାନ ନ କରିଣ, ତବ ମୂର୍ତ୍ତି ଏ ନେତ୍ର କରୁ ଧ୍ୟାନ ।୨୨।
ଅନ୍ୟ କର୍ମମାନ ଫିଙ୍ଗି ଦୂରରେ, ତବ କର୍ମ କରୁ ଏ ହସ୍ତ ବଳେ ।୨୩।
ସହି କଷଣ ଅପମାନ ବାଧା, ତବ ନାମେ ଯେହ୍ନେ କରିବି ଶ୍ରଦ୍ଧା ।୨୪।
ସେହି ଶକ୍ତି ହୃଦରେ ଦିଅ ନିତି, ଲୋଡ଼ା ନାହିଁ ସୁଖ ବିଳାସ କୀର୍ତ୍ତି ।୨୫।
ଲୋଡୁଅଛି କେବଳ ତବ ଭକ୍ତି, ବେଳେବେଳେ କିମ୍ପା ଭୁଲାଅ ମତି ।୨୬।
ଆଉ ଏଣିକି ଭୁଲାଇ ନ ଦିଅ, ଚଞ୍ଚଳ ମନକୁ ସ୍ଥିର କରାଅ ।୨୭।
ନିଷ୍ଠୁର ନିର୍ଦ୍ଦୟ ରୀତି ତେଜିଣ, ପ୍ରେମ ଭଣ୍ଡାରୁ ପ୍ରେମ କର ଦାନ ।୨୮।
କୃପଣ ପରାୟ ହୁଅ କାହିଁକି, ଲବେ ମାତ୍ର ଦେଲେ ସରିଯିବକି ?।୨୯।
ମାଗୁନାହିଁ ଟଙ୍କା ପଇସା ସୁମନା, କେବଳ ମଧୂର ଭବ କାମନା ।୩୦।
-୦-
[କାହାକୁରେ ନୀରବେ ଭାବୁଛୁ-ବୃତ୍ତେ]
କହୁଛିରେ ଚେତାକର ଗୁରୁ କଥା ।
ନ ମାନି ସେ ଆଜ୍ଞା କରିଲେ ଅବଜ୍ଞା ନିଶ୍ଚେ ହେବୁ ହଟହଟା ।।ପଦ।।
ସଂଯମ ପଥରେ ଧୀରେ ଚାଲୁଥିଲେ କେଭେଁ ନ ମାଡ଼ିବୁ କଣ୍ଟା
ଆସକ୍ତି ବାଟରେ ପାଦ ପକାଇଲେ ଘୂରିଯିବ ତୋର ମଥା
ଶେଷେ ପୁଣି ପାଇବୁ କଷଣ ବ୍ୟଥା ।୧।।
ଗୁରୁ ପରଂବ୍ରହ୍ମ, ଗୁରୁ ଆତ୍ମାରାମ, ଗୁରୁ ହର୍ତ୍ତାକର୍ତ୍ତା, ଦାତା
ଗୁରୁ ଗତି , ପତି , ଗୁରୁ ଆଦ୍ୟା ଶକ୍ତି, ଗୁରୁ ପୁତ୍ର, ସଖା , ପିତା
ଗୁରୁ ସିନା ତୋର ଜୀବନ କରତା ।୨।।
ଶ୍ରୀଗୁରୁଙ୍କ ବାକ୍ୟ ଦିଏ ନିତ୍ୟ ସୁଖ ବିକାଶେ ଜ୍ଞାନ ସବିତା
ବିଶ୍ୱର ସଂସାର କେ ନୁହେଁ କାହାର ସବୁ କଥା ସିନା ମିଥ୍ୟା
ଶେଷବେଳେ ସବୁ ହୋଇଯିବ ବୃଥା ।୩।।
କୁମତି, କୁଆଶା ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଲାଳସା ଯେତେକ ମାୟା ମମତା
ବିଳାସ ବାସନା ଦିଅଇ ଯାତନା ନ କର ଆଉ ସେ ଚିନ୍ତା
ମଧୁଭାଷେ ଚିନ୍ତ ଆରାଧ୍ୟ ଦେବତା ।୪।।
-୦-
(କାହାକୁ ଭାବୁଛ ନୀରବେ –ବୃତ୍ତେ)
କହଭଲା, କିଏ ତୋର ଅଥି ପ୍ରିୟ
କେଉଁ ସ୍ନେହଭାବ ତୋତେ ଉଦ୍ଧାରିବ କହ କେଉଁ ଭକ୍ତି ଶ୍ରେୟ ।।ପଦ।।
(ଏଣେ) ଫୁଲ ଚନନ୍ଦନରେ ପୂଜା କରି ତେଣେ ଭବେ କଲେ ବେଶୀ ସ୍ନେହ
ସେ ପୂଜାର ମୂଲ୍ୟ ନ ଥାଏ କେବଳ ଲୋକ ଦେଖାଣିଆ ନ୍ୟାୟ
ସେ ପୂଜାକୁ ନ ଘେନନ୍ତି ଦୟାମୟ ।୧।।
ଧ୍ୟେୟ ମୂର୍ତ୍ତି ପ୍ରତି ରଖିଲେ ଆସକ୍ତି ପାପ ଦୋଷ ହଏ କ୍ଷୟ
ନ କରିଣ ଚେତା କରୁ ଯେଉଁ କଥା ଲଭିବୁ କଷଣଭୟ
ଦିନ ଯିବ ପୋଛି ପୋଛି ଆଖି ଲୁହ ।୨।।
ଗୁରୁଭକ୍ତି ଭୁଲି ଲଘୁ ଭକ୍ତି କରି କାହାସଙ୍ଗେ ହେଉ ମୋହ
କେତେ ଦିନ ପାଇଁ ଲୋଭ ଗର୍ବ ଛଇ କେତେ ଦିନ ପାଇଁ ଗୃହ
ମାଟି ତଳେ ମିଶିଯିବ ତୋର ଦେହ ।୩।।
ଗୁରୁ ସ୍ୱୟଂ ବ୍ରହ୍ମ ନଭାବି ଏ ଜ୍ଞାନ ରଖିଲୁ ମନେ ସଂଶୟ
ଏ ଭବସାଗରେ ଭଙ୍ଗା ନଉକାରେ ପାଞ୍ଚୁ ତରିବା ଉପାୟ
ବୁଡ଼ିଯିବୁ ଭବଜଳେ ତୁ ନିଶ୍ଚୟ ।୪।।
*
(ରାଧେକୃଷ୍ଣ ରାଧେକୃଷ୍ଣ ରଟରେ –ବୃତ୍ତେ)
ଗୁରୁକୃଷ୍ଣ ଗୁରୁକୃଷ୍ଣ ବୋଲରେ
ଗୋରୁ ସମ ସବୁ ସହି ଧର୍ମପଥେ ଚାଲରେ ।ପଦ।।
ଗାଳି ମାଡ କଷଣକୁ କରିଣ ଆଦରରେ
ଗ୍ରାମର ଦେଶର ସଦା କର ଉପକାରରେ ।୧।।
ଜ୍ଞାନହୀନ ମନୁଷ୍ୟଟି ଅଟେ ପଶୁତୁଲ୍ୟରେ
ଗୁରୁ ସେବା କରି ବେଗେ ଜ୍ଞାନ ଲାଭ କରରେ ।୨।।
ଗୁଜବ କଥାକୁ ଆଉ ଶ୍ରବଣ ନ ଡ଼େରରେ
ଗେଲ, ଥଟ୍ଟା, ହିଂସା, ମିଥ୍ୟା ବେଗେ କର ଦୂରରେ ।।୩।।
ଗୁରୁବାକ୍ୟ ମାନିଣ ଚଳିଲେ ନିରନ୍ତରରେ
ଗୋଳିଆ ମନ ତୋହର ହୋଇବ ନିର୍ମଳରେ ।୪।।
***
[କଳା କଳେବର କହ୍ନାଇ -ବୃତ୍ତେ]
କେହି କାହାର ନୁହଁଇ ଗୋ ବୃଥା ଲାଗିଛି ଖେଳ
ମାୟା ସଂସାରରେ ସାର ଗୋ ଏକା ଗୁରୁ ପୟର ।।୧।।
ନର ଦେହେ ଅବତରି ଗୋ ଗୁରୁ କରନ୍ତି ଲୀଳା
ଭ୍ରାନ୍ତଜନେ ବୁଝି ନ ପାରି ହେଉଥାନ୍ତି ବାଉଳା ।।୨।।
ବୁଝି ଅବୁଝା କେ ହୋଇଣ ପୁଣି ଭ୍ରମ ହୁଅନ୍ତି
ଗୁରୁ ଅପରାଧୀ ହୋଇଣ ଭବାବ୍ଧିରେ ବୁଡ଼ନ୍ତି ।।୩।।
ଶିବଠାରେ ଅପ୍ରାଧୀ ହେଲେ ବିଷ୍ଣୁଠାରେ ତରନ୍ତି
ବିଷ୍ଣୁଠାରେ ଅପ୍ରାଧୀ ହେଲେ ଶ୍ରୀଗୁରୁ ଉଦ୍ଧାରନ୍ତି ।।୪।।
ଗୁରୁଠାରେ ଅପ୍ରାଧୀ ହେଲେ କେହି ରଖି ନ ପାରେ
ଦୁଃଖ ଯାତନାଦି ଭୋଗିଣ ମହାନର୍କେ ବିହରେ ।।୫।।
ଗୁରୁ ସାକ୍ଷାତେ ପରଂବ୍ରହ୍ମ ରୂପଗୁଣୁ ଅତୀତ
ଘଟ ମଧ୍ୟରେ ସେହି ଆତ୍ମା ମାତ୍ର ନୁହନ୍ତି ଘଟ ।।୬।।
ଘଟ ମନ୍ଦିରରେ ଅଛନ୍ତି ଆତ୍ମା ଗୁରୁଙ୍କୁ ଚିନ୍ତି
ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦ ଚିତ୍ତ ଗୁରୁଙ୍କ ପାଦେ କର ଭକତି ।।୭।।
“ଓଁ ଗୁରୁ” ବୋଲି ଭଜୁଥାଅ ଏ ଅଟେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମନ୍ତ୍ର
ଆଉ ଅନ୍ୟ ମନ୍ତ୍ର ସର୍ବସ୍ଥିତ ଭାବି କର ଭଜନ ।।୮।।
ଓଁ ଗୁରୁ ମନ୍ତ୍ରେ ସର୍ବସ୍ଥିତ ଭାବି କର ଭଜନ
ଓଁ ଗୁରୁ ବୋଲି ମଧୁ ଆତ୍ମେ ପଶୁଅଛି ଶରଣ ।।୯।।
*
ଯେହୁ ଦେଲେ ତତ୍ତ୍ୱ ନାମରେ, ସେହିଟି ସାକ୍ଷାତେ ବ୍ରହ୍ମ,
ହୃଦ ସିଂହାସନେ ବସାଇ ଯତନେ କର ସେ ପାଦ ପୂଜନ ମୋ ମନରେ ।।୧।।
ନର ଘଟରେ ସେ ଥାଇରେ, ତୋତେ ଯାହା ଦେଲେ କହି,
ବିଶ୍ୱାସରେ ଧ୍ୟାଇ ଭଜୁଥିଲେ ତୁହି ଅନ୍ତିମେ ହୋଇବୁ ତ୍ରାହି ମୋ ମନରେ ।।୨।।
ନ ଭୁଲି ତାଙ୍କୁ ଏଣିକିରେ, ଭାବୁଥାଆ ସେ ବାଣୀକି
ପାଇ କଷ୍ଟ ନିନ୍ଦା ନ ଭୁଲିଣ ସୁଦ୍ଧା ଧରୁଥା ପାଦ ପାଣିକି ମୋ ମନରେ ।।୩।।
ସର୍ବ ଘଟେ ତାଙ୍କ ଘରରେ, ଭକ୍ତିରେ ସେ ଚିନ୍ତାକର,
ସେ ଦୋଷ କର୍ମାଦି ମନେ ନ ବିଚାର ସେ ପରା ତ୍ରିଗୁଣ ପର ମୋ ମନରେ ।।୪।।
ମନୁଷ୍ୟ ବୋଲି ନ ମଣରେ, ଗୁରୁ ସ୍ୱୟଂ ପରଂବ୍ରହ୍ମ,
ଜୀବ ଉଦ୍ଧାରିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଜନ୍ମ ବହିଛନ୍ତି ନାନା ନାମ ମୋ ମନରେ ।।୫।।
ସେହିଟି ମହା ଦୟାଳୁରେ, ତାରିବେ ଭବସାଗରୁ
ଗୁରୁପ୍ରାୟ ଦ୍ରବ୍ୟ ଅଟଇ ଦୁର୍ଲଭ ମିଳଇ ପୂର୍ବ ଭାଗ୍ୟରୁ ମୋ ମନରେ ।।୬।।
ତାଙ୍କ ସନ୍ତୋଷ ପାଇଁକିରେ , କର୍ମ ନ କରୁ କାହିଁକି?
ସେ ବିରସ ଯୋଗୁଁ ହେଉସିନା ଦୁଃଖୀ ନ ଚେତୁ କହିଲେ ଡ଼ାକି ମୋ ମନରେ ।।୭।।
ନାମଟି ଅମୂଲ୍ୟ ଧନରେ, ତୋତେ ସେ ଦେଲେ ଯାଚିଣ,
ତୁ ଦେବାକୁ କିଆଁ ହେଉଛୁ କୃପଣ ଦିଅ ତାଙ୍କୁ ମନ ପ୍ରାଣ ମୋ ମନରେ ।।୮।।
ଧନେ ସେ ତୁପ୍ତ ନୁହନ୍ତିରେ, ଭକ୍ତିରେ ଦୟା କରନ୍ତି,
ଶୁଦ୍ଧ ପ୍ରେମଭରେ ଡ଼ାକିଲେ ଅନ୍ତରେ ନିକଟେ ଧାଇଁ ଆଶନ୍ତି ମୋ ମନରେ ।।୯।।
ସ୍ନେହେ ଯେ ନ କରେ ସେବାରେ, ବୃଥା ତା ମନ୍ତ୍ର ଭଜିବା
ବୃଥା ଧ୍ୟାନ ଜ୍ଞାନ, ଯୋଗ, ଯାଗ, କର୍ମ ବୃଥା ତା ଶାସ୍ତ୍ର ପଢିବା ମୋ ମନରେ ।।୧୦।।
ବିଶ୍ୱାସରେ ସେବା କରରେ, ସେବାରେ ମିଳେ ସକଳ,
ସେବାରେ ଏବାରେ ଖେଳନ୍ତି ବାୟୁରେ ଭାବିଲେ ତୁଟେ ସଂସାର ମୋ ମନରେ ।।୧୧।।
ମାୟାଜାଲେ ହୋଇ ବନ୍ଦିରେ, କାହାପାଇଁ ହେଉ ଧନ୍ଦି,
କାଳଗଣେ ଯଦି ତୋତେ ନେବେ ବାନ୍ଧି ସେ ବେଳେ କେ ଦେବ ବୁଦ୍ଧି ମୋ ମନରେ ।।୧୨।।
ଭୀଷଣ ଭବ ବାରିଧିରେ, ମଝିରେ ଭାସୁଛୁ ଯଦି,
ପତିତପାବନ ବୋଲି ପ୍ରେମେ କାନ୍ଦି କୂଳରେ ବସ ତୁ କୁଦି ମୋ ମନରେ ।।୧୩।।
ପାପୀ ଉଦ୍ଧାରିବା ପାଇଁରେ, ମର୍ତ୍ତ୍ୟେ ଜନ୍ମେ ହେଲେ ସେହି,
ତେବେ କିମ୍ପା ବୃଥା କରୁ ନାନା ଚିନ୍ତା, ଡାକ ଗୁରୁ ତ୍ରାହିତ୍ରାହି ମୋ ମନରେ ।।୧୪।।
ବୃଥା ଭାବନା ନ କରରେ, ମିଥ୍ୟାଟି ଗୃହ ସଂସାର,
ମିଥ୍ୟା ପୁତ୍ର, ଧନ, ଜୀବନ ଯୌବନ ସତ୍ୟଟି ନାମ କେବଳ ମୋ ମନରେ ।।୧୫।।
ସେ ନାମ କରି ସ୍ମରଣରେ, ଚାଲି ଯାଉ ଏ ପରାଣ,
ମଧୁଦାସ ବୋଲେ ପ୍ରାଣ ଗଲାବେଳେ ସେ ନାମେ ରଖିବୁ ଧ୍ୟାନ ମୋ ମନରେ ।।୧୬।।
***
[ନୀର ଆଣି ଯାଇଥିଲି କାଳିନ୍ଦି - ବୃତ୍ତେ]
ଗୁରୁ ଗୁରୁ ଗୁରୁ ବୋଲି ଭଜ ଆରେ ମତି
କରି ପାରିଲେ ଭକତିରେ ମାନସ ହୋଇବୁ ମୁକତିରେ ହୋଇବୁ ମୁକତି ।।୧।।
ଭକ୍ତି ଶ୍ରେଷ୍ଠ ବୋଲି ଶାସ୍ତ୍ରେ ହୋଇଛି ପ୍ରମାଣ
ଯୋଗ, ଯାଗ, ତପ, ଜ୍ଞାନରେ ମାନସ ଏ ଯୁଗେ କଠିନରେ ଏ ଯୁଗେ କଠିନ ।।୨।।
ଗୁରୁ ସେବା, ଗୁରୁ ଧ୍ୟାନ ଶିଷ୍ୟରଟି ଶ୍ରେୟ
ଗୁରୁଙ୍କ ଭାବିଣ ବ୍ରହ୍ମରେ ମାନସ କର ଆଶ୍ରୟରେ କର ସେ ଆଶ୍ରୟ ।।୩।।
ଗୁରୁ ବ୍ୟତୀତ ଜୀବର ନାହିଁ ପରିତ୍ରାଣ
ଗୁରୁଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ପାଳଣରେ ମାନସ କର ସେ ଭଜନରେ କର ସେ ଭଜନ ।।୪।।
ଗୁରୁଠାରେ ଦୃଢ଼ ଯାର ସେ ଆଜ୍ଞା ପାଳଇ
ସେ ଆଜ୍ଞା ପାଳି ପାରିଲେରେ ମାନସ ମାୟା ବାଧଇରେ ମାୟା ନ ବାଧଇ ।।୫।।
ଗୁରୁ ପୁଣ ଗୁରୁ ନାମ ଭଜିଲେ ତରନ୍ତି
ବିନା ନାବ ନାବିକରେ ରେ ମାନସ କେ ଡରି ନାହିଁନ୍ତିରେ କେ ତରି ନାହିଁନ୍ତି ।।୬।।
ଗୁରୁଟି ନିର୍ଗୁଣ ଗୁଣ ଦୋଷ କିଛି ନାହିଁ
ଦୋଷ ଗୁଣ ବାଛୁଥିଲେରେ ମାନସ ଜୀବ ନ ତରଇରେ ଜୀବ ନ ତରଇ ।।୭।।
ଶରୀରର ସିନା ଥାଏ ଦୋଷ ଗୁଣ ରୀତି
ଗୁରୁ ତ ଲାଗି ଅଲଗାରେ ମାନସ ନିର୍ଲିପ୍ତେ ଖେଳନ୍ତି ।।୮।।
ଗୁରୁ ଭାବି ଯଦି ନାମ କରିଲୁ ଗ୍ରହଣ
ଅବିଶ୍ୱାସୀ ହୋଇ ଆଉରେ ମାନସ ନ ହୁଅ ଭରମରେ ନ ହୁଅ ଭରମ ।।୯।।
ବିଶ୍ୱାସଟି ମୂଳ ଡାକି ମଧୁଦାସ ବୋଲେ
ମୂଳେ ସ୍ନେହ ଜଳ ଦିଅରେ ମାନସ ନ ଦିଅ ତୁ ଡାଳେରେ ନ ଦିଅ ତୁ ଡାଳେ ।।୧୦।।
*
ବୃଥା ଭାବନାରେ ଶାନ୍ତି ନାହିଁ ତିଳେ କିମ୍ପା ଭାବୁ ବୃଥା କଥା
ଭାବନାରୁ ସିନା ଜନ୍ମଇ କାମନା କାମନାଟି ଦିଏ ବ୍ୟଥା ୧।
ଯାହା ହୋଇବାର ଥାଏ ସେ ସଜଳ ହୁଅଇ ନିଶ୍ଚେ ସେ ବେଳେ
କାଳ ରାତି ରୀତି କେହି ନ ଏଡ଼ନ୍ତି କାଳ ଅଧୀନ ସକଳେ ୨।
ପୂର୍ବାର୍ଜ୍ଜିତ କର୍ମ ଫଳରୁ ଜନମ ମରଣ ସିନା ହୁଅଇ
କର୍ମ ଯୋଗୁ ଦୁଃଖ, କଷ୍ଟ, ରୋଗ, ଶୋକ ଯନ୍ତ୍ରଣାମାନ ମିଳଇ ।୩।
କର୍ମ ଦୋଷ କେହି ନାଶି ନ ପାରଇ ଏକା ଜ୍ଞାନାଗ୍ନି ନାଶଇ
ଜ୍ଞାନାଗ୍ନି ବଳରେ କର୍ମ ଦୋଷ ତିଳେ ନ ରହି ନଷ୍ଟ ହୁଅଇ ୪।
ଶ୍ରୀଗୁରୁଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ନ କରି ଅବଜ୍ଞା ଗୁରୁଙ୍କ ସେବା ଯେ କରେ
ହେଲେ ଗୁରୁଦୟା ଘୁଞ୍ଚେ ଭବମାୟା ଜ୍ଞାନଗ୍ନିରେ ପାପ ଜଳେ ।୫।
ଏଣୁ ଗୁରୁଆଜ୍ଞା ନ କରି ଅବଜ୍ଞା ମନକୁ କରିବୁ ସ୍ଥିର
ସବୁ ଦୁଃଖ ବାଧା ନିନ୍ଦା ସହି ସଦା ଭାବୁଥିବୁ ଗୁରୁଗୀର ୬।
ଗୁରୁ କୃପାକଲେ ଜ୍ଞାନ ସିନା ମିଳେ ଗୁରୁଙ୍କୁ ନ ଭାବୁ କିମ୍ପା
ବୃଥା ଚିନ୍ତାକରି ହେଉ ଏତେ ସରି ଚିନ୍ତ ଗୁରୁ ଅନୁକମ୍ପା ୭।
ଯେତେବେଳେ ମନ ଚଞ୍ଚଳ ହୋଇଣ ଏଣେ ତେଣେ ଧାଉଁଥାଏ
ଧ୍ୟାଇ ଗୁରୁବାଣୀ ମନକୁ ସେକ୍ଷଣି ଫେରାଇ ରଖିୁବୁ ଲୟେ ୮।
ବିଷୟବାସନା କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ସିନା କ୍ଷଣିକ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ସୁଖ
ଚିର ସତ୍ୟଧର୍ମେ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କରମେ କରିଥିବୁ ଏକା ଲକ୍ଷ୍ୟ ।୯।
ବିପଦେ କାତର ନ ହୋଇ କଠୋର ଦୁଃଖ ସହିଣ ରହିବୁ
ଧଇର୍ଯ୍ୟ ସାହାସ ନ ଛାଡ଼ିଣ ଲେଶ ଧର୍ମପଥେ ଚାଲୁଥିବୁ ୧୦।
ହେଲେ ଶୁଦ୍ଧଚିତ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ଭକତ ଭକ୍ତ ହେବା ଅତି କଷ୍ଟ
କଷଟି ପଥରେ କଷି କଷଣରେ ଲୀଳା କରନ୍ତି ଅଚ୍ୟୁତ ।୧୧।
ପରଖିବା ପାଇଁ ଭକ୍ତକୁ କନ୍ଦାଇ ଦୁଃଖ ଯାତନା ଦିଅନ୍ତି
କେତେ ନିନ୍ଦା କଷ୍ଟ ସହିଣ ଭକତ କରଇ ସେ ଦୃଢ଼ ଭକ୍ତି ୧୨।
ପ୍ରାଣ କଣ୍ଠାଗ୍ରତ ହେବାଯାଏ ହଟ ସାଧୁଥାଏ ସେ ହଟିଆ
ତଥାପି ଭକତ ନ ଭୁଲି ସେ ତତ୍ତ୍ୱ ହୋଇଥାଏ ସେ ବେଠିଆ ।୧୩।
ସେ ଦୟାସାଗର ହୁଅନ୍ତି ନିଷ୍ଠୁର ଜୀବର ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ
ଯେତେବେଳେ ଯାହା ମିଳୁଥାଏ ତାହା ତାଙ୍କରି ଦତ୍ତ ଅଟଇ ୧୪।
ମିଳୁ ଅପମାନ ବିପଦ କଷଣ ମିଳୁ ସୁଖ ଭୋଗମାନ
ପ୍ରଭୁଙ୍କର ଦାନ ସକଳ ଭାବିଣ ସାମ୍ୟଭାବେ ସବୁ ଘେନ ୧୫।
ଦୁଃଖେ ବିଚଳିତ ସୁଖେ ଉଲ୍ଲସିତ ନ ହୋଇ ସେମାନେ ଚିନ୍ତି
ପାଇ ନିନ୍ଦା ବାଧା ଯାହାହେଉ ସୁଦ୍ଧା ନ ଛାଡ଼ିବୁ ପ୍ରଭୁ ଭକ୍ତି ।୧୬।
ଛାତ୍ର ଭଲପାଇଁ ଶିକ୍ଷକ ପିଟଇ ହେଜି ପାରେ ଛାତ୍ର ଯେବେ
ସହି ଗାଳି କଷ୍ଟ ପଢ଼େ ଦେଇ ଚିତ୍ତ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ ସେ ତେବେ ।୧୭।
ଶିକ୍ଷକର ଛାଟ ଅଟେ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ ପାଇବାରେ ଅଛି ଲାଭ
ସହିଲେ ସକଳ ଥାଏଟି ମଙ୍ଗଳ ଏ ଭାବଟି ପ୍ରଭୁ ଭାବ ୧୮।
ସେ ତତ୍ତ୍ୱ ନ ହେଜି ସଂସାରରେ ମଜ୍ଜି ଜୀବ ହୁଏ କଲବଲ
ମାୟା ସଂସାରରୁ ତରିବାକୁ ଗୁରୁ ବାକ୍ୟ ଅଟେ ଶ୍ରେୟସ୍କର ୧୯।
ତାରନ୍ତୁ ମାରନ୍ତୁ ଯାହା ସେ କରନ୍ତୁ ଚିନ୍ତିବୁ ସେ ଇଚ୍ଛା ସାର
ଅସାରରୁ ହଟି ସାର ତତ୍ତ୍ୱେ ମାତି ହସାଉଥିବୁ ଅନ୍ତର ୨୦।
ହେଲେ ସଦାନନ୍ଦ ସେ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ବ୍ରହ୍ମଭାବ ହୁଏ ଲାଭ
ବିରସ ଅଶାନ୍ତି ନ କରିଣ ମତି ସହୁଣଥିବୁ ସରବ ।୨୧।
ହସ ହସ ମୂହଁ କରି ସବୁ ସହ ସହ ଏଲଟାଇ ଚିନ୍ତ
ସହଜ ଏ ତତ୍ତ୍ୱ ନ ବୁଝି ଅଭକ୍ତ ଖୋଜୁଥାନ୍ତି ବାହ୍ୟେ ତତ୍ତ୍ୱ ୨୨।
ସହ ସହ କହି ସହିଲେଟି ତୁହି ସହ ଓଲଟିବ ସିନା
ଓଲଟେ ପାଲଟେ ବ୍ରହ୍ମ ଖେଳେ ଘଟେ ଏ ସାରଜ୍ଞାନ ଭାବନା ।୨୩।
ଜୀବ ଆତ୍ମା ସଅ ପରମାତ୍ମା ହଅ ଜ୍ଞାନ ଶାସ୍ତ୍ରର ସମ୍ମତ
ବୁଝିଣ ଏ ଜ୍ଞାନ ଯେ କରେ ପାଳନ ସେ ଅଟଇ ଜ୍ଞାନୀ ଭକ୍ତ ।୨୪।
ସହିବା ଶକତି ଦିଅ ବୋଲି ନିତି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଜଣାଉ ଥିବୁ
ଯାହା ସେ କରିବେ ଥିବୁ ସେହି ଭାବେ ଶାନ୍ତି ମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରିବୁ ।୨୫।
ଶଆନ୍ତି ଶଆନ୍ତି ବୋଲି ମନ ମଧ୍ୟେ ସ୍ମରି କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କର୍ମ କରିବୁ
ମଧୁଦାସ ବୋଲେ ଅନ୍ତର ଭିତରେ ଗୁରୁ ବାକ୍ୟ ସାଇତିବୁ ।୨୬।
***
ଯାହାର ସୁମନ ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦେ ମଗ୍ନ ସେ ଅଛି ବୈକୁଣ୍ଠ ପୁରେ
ରୋଗକିବା ଆର୍ତ୍ତେଥାଉ ସୁଦ୍ଧା କଷ୍ଟେ ସେ ସୁଖୀ ଭକ୍ତ ସଂସାରେ ।ପଦ।
ଯେ ବିଳାସ ସୁସ୍ଥେ ରହିଣ ଅସତ୍ୟେ ଚିନ୍ତାକରେ ବିରସରେ
ସେହି ଜାଣ ଦୁଃଖେ ପଡ଼ିଥାଏ ନର୍କେ ନାହିଁ ସେ କେଭେଁ ଭଲରେ ।୧।
ମୋର ଦେହ ବୋଲି ମରଣକୁ ଡରି ଯେହୁ ହରିନାମ ଧରେ
ସେ ଦେହାଭିମାନୀ ନୁହଁଇ ସୁଜ୍ଞାନୀ ତାହାକୁ ଶାନ୍ତି ନମିଳେ ।୨।
ହୋଇବାକୁ ସୁଖୀ ଯେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଡାକି ନାମ ଭଜେ କାମନାରେ
ସେ ନୁହେଁଣ ପ୍ରକୃତ ନିଷ୍କାମୀ ଭକତ ଧନ୍ଦି ହୁଏ ସେ କର୍ମରେ ୩।
ଭୋଗି କର୍ମଫଳ ନିଷ୍କାମେ କେବଳ ପ୍ରେମେ ଯେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସ୍ମରେ
ସେହି ଭକ୍ତ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ତାଙ୍କସଙ୍ଗେ ନିତ୍ୟ ରହିବାକୁ ମଧୁ ଭାଳେ ।୪।
*
ଆହେ ବିଶ୍ୱପତି ଆରାଧ୍ୟ ମୂରତି ମୋ ପ୍ରାର୍ଥନା ଶୁଣିବକି
କିପରି ଶୁଣିବ ହେ ଭକ୍ତବାନ୍ଧବ ଭକ୍ତିରେ ନ ପାରେ ଡ଼ାକି ୧।
ଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ତୁମ୍ଭ ନିକଟରେ ଥାଆନ୍ତା ମୋ ଅଧିକାର
ନୁହେଁ ମୁଁ ଭକତ, ମୁଁ ଅତି ପତିତ କେହ୍ନେ ଶୁଣିବ ମୋ ଗୀର ।୨।
ତୁମ୍ଭେ ପରା ପ୍ରଭୁ ପତିତପାବନ ଏହା କି ଦେଲ ପାଶୋରି
ମୋ ବେଳକୁ ଅବା ଭକତପାବନ ବାନ ଉଡ଼ିଲା ତୁମ୍ଭରି ।୩।
ଯେ କରିଲା ଭକ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଦିଅ ମୁକ୍ତି ଏ କଥା ନୁହେଁ ବିଚିତ୍ର
ଅଭକ୍ତକୁ ଯେବେ ଉଦ୍ଧାରନ୍ତ ତେବେ ଦୟାଳୁ ସିନା ବୋଲାନ୍ତ ।୪।
ମୋ ପରି ଅଭକ୍ତ ପତିତ କୁତ୍ସିତ ଠକ ଭଣ୍ଡ ନାହିଁ କେହି
ପାପୀ ଅଜାମିଳ ରତ୍ମାକର ଠାରୁ ମୋ ଅଘ ବେଶି ଅଟଇ ୫।
ବଡ଼ ପିତତକୁ ଉଦ୍ଧାରନ୍ତ ଯେବେ ବଡ ଠାକୁର ବୋଲାନ୍ତ
ବଡ଼ କଥା ଗୋଟା ରହିଣ ଯାଆନ୍ତା ବଡ଼ ଦୟାଳୁ ହୁଅନ୍ତ ୬।
ଶୁଣୁଛଟି ପ୍ରଭୁ ମୋର କଥା ସବୁ ଡାକୁଛି ପଡ଼ି କଷଣେ
ସବୁଠାରେ ତୁମ୍ଭେ ରହିଅଛ ଏବେ ନିଶ୍ଚେ ଶୁଣୁଥିବ କର୍ଣ୍ଣେ ୭।
ନ ଶୁଣ ପଛକେ ତୁମ୍ଭେ ସୁଖେ ମୋତେ ଦିଅ ସୁଦ୍ଧା ଦୁଃଖ
ଦୁଃଖ କଷ୍ଟେ ପଡ଼ି ମାୟା ପଙ୍କେ ସଢି ଡ଼ାକୁଥିବି ପ୍ରଭୋ ଡ଼ାକ ।୮।
ଡ଼ାକିବାକୁ ଶକ୍ତି ଦିଅ ବିଶ୍ୱପତି ଏତିକି କରେ କାମନା
ହେ ପରମେଶ୍ୱର ନ ହୁଏ ନିଷ୍ଟୁର ଶୁଣ ମଧୁର ପ୍ରାର୍ଥନା ୯।
***
ଭବାବ୍ଧି ସ୍ରୋତରେ ଭାସୁଛି ଏ ବେଳେ ଥଳକୂଳ ପାଉ ନ ହିଁ
‘ହୋଇ କର୍ଣ୍ଣଧାର ଆସି ପାରିକର’ ଏହା କହି ନ ପାରଇ ୧।
ମୁଁ ଅତି ପାପିଷ୍ଠ ଅଧମ ଅର୍କ୍ଷିତ ଠକ ମୂର୍ଖ ମ୍ଳେଚ୍ଛ ହୀନ
ମୋଛାର ପାଇଁକି ଆସିବ କାହିଁକି କରି ସ୍ୱରୂପ ଧାରଣ ୨।
ଭକ୍ତଭାବେ ସିନା ଅରୂପରୁ ତୁମ୍ଭେ ସ୍ୱରୂପ କର ଧାରଣ
ଭକ୍ତିଭାବେ ମୂହିଁ ଡାକି ନ ପାରଇ କେହ୍ନେ ହୋଇବ ସଗୁଣ ୩।
ନିରାକାର ହୋଇ ଶଆନ୍ତି ସୁଖେ ରହି ଥାଅ ମହାନିତ୍ୟ ସ୍ଥଳେ
ମୁଁ ଏ ଅଶାନ୍ତିରେ ଡ଼ହଳ ବିକଳେ ଡ଼ାକୁଥାଏ ବାରେବାରେ ୪।
‘ତବ ନାମ ଗୋଟି ଅଟେ ଶାନ୍ତି ମୁକ୍ତି’ ଥିବ ଯେବେ ଏହି ଭାବ
ନାନା ଚିନ୍ତା ସୁଧାରସରେ ମୋ ବାଧା ନିଶ୍ଚେ ଦୂର ହୋଇଯିବ ।୫।
ନାମରେ ଆସକ୍ତି ନାମରେ ପୀରତି ଆଉ କେଉଁଦିନ ହେବ
କେବେ ତବ ନାମ ସ୍ମରଣ କରିଣ ହୃଦ ପୁଲକି ଉଠିବ ୬।
କେବେ ତବ ନାମେ ଅକୃତ୍ରିମ ପ୍ରେମେ ପାଶୋରିବି ମାୟାଘଟ
ନିଶ୍ଚଳକେ କେବେ ତବ ନାମ ଭାବେ ହେବ ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦ ଜାତ ୭।
ତବ ନାମ ସ୍ମରି ଜଗତରେ ବୁଲି ସାଧିବି ପରତ୍ମାହିତ
ତବ ନାମ ଚିନ୍ତି ଇନ୍ଦ୍ରିୟଙ୍କୁ ନିତି କର୍ମେ କରାଇବି ରତ ୮।
ତବ କର୍ମ ବୋଲି ହୃଦୟରେ ଭାଳି ଚଳିବି ଦାସ୍ୟ ଭାବରେ
ଏହି ଭାବ ନିତି ଦିଅ ବିଶ୍ୱପତି ଜଣାଉଛି ମଧୁବାରେ ୯।
-୦-
(ଦେଖିଲେ ଦେଖିଲା ପରି –ବୃତ୍ତେ)
ଆଉ କେତେ ଦିନ ଯାଏ ଏ ସଂସାରେ ରଖାଇବ
କେବେ ତବ ଭାବାବ୍ଧିରେ ଏ ପରାଣ ଡୁବାଇବ ।।ପଦ।।
ହେ ସର୍ବକରତା ହରି କିମ୍ପା କରୁଛ ଏପରି
କେବେ କରୁଣା ବିତରି ଶ୍ରୀଚରଣ ଦେଖାଇବ ।୧।
ଅମଳ କମଳ ପଦ ଭକତ ହୃଦାୟନନ୍ଦ
କେବେ କରିଣ ଆରାଧ୍ୟ ଚିନ୍ତବି ଭାବି ସେ ଭାବ ୨।
ନିଜେ ନିଜର ଗୁଣରେ ଅନୁଗ୍ରହ ନ କରିଲେ
ପ୍ରଭୁ ପଣିଆକୁ ତିଳେ ଏହାକି ଶୋଭା ହୋଇବ ୩।
ଡ଼ାକେ ହୀନ ମଧୁଦାସ କ୍ଷମାକର ସର୍ବ ଦୋଷ
ଦିଅ ଭକ୍ତି ଭାବ ରସ ନିଷ୍ଠୁର ନ ହୁଅ ଧବ ।୪।
***
[ରାଗ ଶଙ୍କରାଭରଣ]
କ୍ଷମାଦିଅ ଏହିଥର । କ୍ଷମ ନିଧି ପ୍ରଭୁ ଆଉ ନ ହୁଅ ନିଷ୍ଠୁର ।ପଦ।
ହୃଦୟରେ ଜଳେ ସଦା ଚିନ୍ତାର ଅନଳ
କ୍ଷମା କରି ସିଞ୍ଚିଦିଅ ଅନୁକମ୍ପା ଜଳ ।୧।।
ତବ ବିନା କେ ବୁଝିବ ମୋ ହୃଦ ଖବର
ଅନ୍ୟର୍ଯ୍ୟାମୀ ନାମ ଆଉ ନାହିଁଟି କାହାର ।।୨।।
ତୁମ ସମ ନାହିଁ କେହି ସହିଷ୍ଣୁ ଠାକୁର
ଆଉ କେ ନ ବହେ ହୃଦେ ଶ୍ରୀବତ୍ସ ପୟର ।।୩।।
ତୁମେ ଅଟ ସମଦର୍ଶୀ ପ୍ରଭୁ ନିର୍ବିକାର
ଅପ୍ରାଧୀ ବୋଲିଣ ଘୃଣା ମୋ ପ୍ରତି ନକର ।।୪।।
ପିତତପାବନ ଧ୍ୱଜା ଉଡ଼ଇ ତୁମ୍ଭର
ତେଣୁ ସିନା ମଧୁ ଜଣାଉଛି ଯୋଡ଼ି କର ।।୫।।
***
(ସବୁଥିରୁ ବଞ୍ଚିତ କରି –ବୃତ୍ତେ)
ଦୀନହୀନ ପାତକୀ ଡାକ କାହିଁକି ହେ ପ୍ରଭୁ କର୍ଣ୍ଣେ ଶୁଣିବ
ଭକ୍ତି ଭାବ ନାହିଁ ଯାହାର ହୃଦରେ
ଡାକୁ କାହିଁ ପାଇଁ ଦୟା କରିବ
ଦୃଢ଼େ ଯେ ଭଜେ ତୁମ ନାମ
ତୁମେ ସିନା ତା ଡାକଶୁଣ
ମାୟା ସଂସାରରେ ମଜ୍ଜିଛି ଯେ ଜନ
ତା ଡାକକୁ କିମ୍ପା କର୍ଣ୍ଣ ଡେରିବ ।୧।
ଧ୍ରୁବ, ପ୍ରହଲାଦ ହରିଣୀ
ଡାକିଥିଲେ ଅଛତ ଶୁଣି
ସେପରି ଭକତି ଭାବ ମୁଁ ନ ଜାଣି
ଜାଣିଛି କେବଳ କୃତ୍ରିମ ଭାବ ।୨।
ଗୋପୀଭାବ ଅତି ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ, (ଯାହା) ନ ଜାଣନ୍ତି ସେ ବ୍ରହ୍ମା ଶିବ
ମୁଁ ମୃଢ଼ କିପରି ଜାଣିବି ସେ ଭାବ
ବାମନ କି ନଭ ଛୁଇଁ ପାରିବ ।୩।
ଯେ ତୁମ୍ଭର ଭକ୍ତ ହୋଇବ ସେ ସିନା ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଭେଟିବ
ଅଭକ୍ତ ନିକଟେ କାହିଁକି ଆସିବ
ନ ଆସି ଆନନ୍ଦେ ଥାଅ ହେ ଧବ ।୪।
କହେ ଅଭକ୍ତ ହୀନ ମଧୁ, ଭକ୍ତର ତୁମ୍ଭେ ସିନା ବନ୍ଧୁ
ମୋର ଛାର ପାଇଁକି ଆହେ କୃପାସିନ୍ଧୁ
ସିନ୍ଧୁରୁ କାହିଁକି ବିନ୍ଦୁଏ ଦେବ
-୦-
[ଦୀନବନ୍ଧୁ ଏହି ଅଳି -ବତ୍ତେ]
ମହାପ୍ରଭୁ, ଯାହାଇଛା ତାହା କର
ତାରିଲେ ତାରିବ ମାରିଲେ ମାରିବ ଡବ ଇଚ୍ଛା ଅଟେ ସାର
ତୁମ୍ଭରି ଇଚ୍ଛାରୁ ଆସି ତବାତ୍ମାରୁ ଧରିଅଛି କଳେବର
କ୍ରୀଡାର ପିତୁଳି ପ୍ରାୟ ମୋତେ କରି ନଚାଉଛ ନିରନ୍ତର ।।୧।।
ମାନସ ମନ୍ଦିରେ ରହି ଗୁପତରେ ହଟ ସାଧ ବାରମ୍ୱାର
ଦେଖି ତବ ରୀତି ଥିରିଯାଏ ଛାତି ମତି ହୁଅଇ ଅସ୍ଥିର ।।୨।।
ଦୁଃଖ, ସୁଖ, ରୋଗ, ଭୋଗ ଅନୁରାଗ ସବୁ ଅଟେ ତୁମ ଖେଳ
ତୁମ୍ଭ ଇଚ୍ଛା ତୁମ୍ଭେ ଯାହାକର ଏବେ ମୁଁ କିଆଁ ହେବି କାତର ।।୩।।
କି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟେ ମୋତେ ଆଣିଛ ଜଗତେ ତୁମ୍ଭେ ଜାଣ ସେ ଖବର
ତୁମ୍ଭ ଇଛା ସବୁ ଏହା ଭାବୁ ଜୀବନ ଯାଉ ମଧୁର ।।୪।।
*
(ନନ୍ଦସୁତ ମୋର ଜୀବକା-ବୃତ୍ତେ)
ଯେତେ ଇଛା ଦିଅ କଷଣ, କଷଣକୁ ମଣେ ଅଙ୍ଗ ଭୂଷଣ
ତୁମ ଲାଗି ସିନା ସକଳ ଯାତନା ସହୁଛି ଛାତିକି କରି ପାଷାଣ
ଲୋକନିନ୍ଦା କଟୁ ବଚନ, ଶୁଣିଣ ନ ଶୁଣଇ କାନ
ଦୁଃଖ ଅପମାନ ଭାବି ତୁମ ଦାନ ଆନନ୍ଦରେ କରୁଥାଏ ଗ୍ରହଣ ।୧।
ସଂସାରିକ ସୁଖକୁ ମୁହିଁ, ଦୁଃଖ ବୋଲିଣ ମଣୁଥାଇ
ତବ ଭାବ ଭକ୍ତି ମୋର ସୁଖ ଶାନ୍ତି ସମ୍ପତ୍ତିଟି ତବ ପଦ୍ମଚରଣ ।୨।
ଚାହେଁ ନାହିଁ ଯଶ କୀରତି, ଯାହା ଚାହେଁ ଜାଣ ସେ ରୀତି
ଭାଷେ ମଧୁଦାସ ହେ ପରାଣ ଈଶ ଶରଣ ପଶୁଛି ବହନ ଶୁଣ ।୩।
*
[ଗଲାଣିତ ଗଲା କଥା - ବୃତ୍ତେ]
ମହାପ୍ରଭୁ, ମାଗୁନାହିଁ ସ୍ୱର୍ଗସୁଖ ।
ନର୍କେ ସୁଦ୍ଧା ପେଲ ମାତ୍ର ଦୟାକର, ଭାବୁଥିବି ତବ ମୁଖ ।
ଲୋଡୁନାହିଁ ମୁକ୍ତି, ଭୋଗ, ଯଶ, କୀର୍ତ୍ତି,
ଛଡ଼ାଇ ନେଉ କେ ଭେକ ।
ଭବାର୍ଣ୍ଣବେ ପଡ଼ି, ଛାଡ଼ୁଥିବି ରଡ଼ି,
ଦିଅ ଦେବ ଯେତେ ଦୁଃଖ
ନରକ ଭିତରେ, ରଖି ନିରନ୍ତରେ,
କର ପଛେ ମାଛି ପୋକ ।
ଦୁଃଖିତ ନହୋଇ, ଭାବୁଥିବି ତହିଁ
ତୁମ୍ଭେ ସରବ ବ୍ୟାପକ ।୧।
ନରକ ଭିତରେ, ରଖି ନିରନ୍ତରେ,
କର ପଛେ ମାଛି ପୋକ ।
ଦୁଃଖିତ ନହୋଇ ,ଭାବୁଥିବି ତହିଁ
ତୁମ୍ଭେ ସରବ ବ୍ୟାପକ ।୨।
ନିନ୍ଦା, ଅପମାନ, କରିଣ ଚନ୍ଦନ,
ବୋଲିବି ସର୍ବାଙ୍ଗ ଯାକ ।
ବିପଦ ସଙ୍ଗରେ ମଇତ୍ର ହୋଇଣ
ଡାକୁଥିବି ତୁମ୍ଭ ଡାକ ୩।
ଛିଇ ଛିଇ କହି, ଅପମାନ ଦେଇ,
ଲୋକ ଟେକୁଥାନ୍ତୁ ନାକ ।
ଧକା, ଖୁନ୍ଦା, ବିଧା ଦିଅନ୍ତୁ ଯେ ସୁଦ୍ଧା,
କହୁଥାନ୍ତୁ ଭଣ୍ଡ ଠକ ୪।
ମଧୁ ଦାସ ଭଣେ, ତୁମ ନାମ ଧନେ,
ଧନୀ ହେବି କି କାଳକ ।
ଆଉ ଅନ୍ୟ ଧନ, ନାହିଁ ପ୍ରୟୋଜନ,
ମନା ହେଲେ ହେଉ ଭିକ ୫।
***
[ଶ୍ୟାମ ଅଙ୍ଗେ ନେତ୍ର ପଡ଼ିଲା - ବୃତ୍ତେ]
ଏତିକି ମାତ୍ର ମୋର ଜଣାଣ ଶ୍ରୀଛାମୁରେ
ଦିନଯାଉ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ସ୍ମରିଣ ହେ
ତବ ନବୀନ ଘନ ସୁନ୍ଦର ଶ୍ରୀଚରଣ
ହୃଦେ କରାଇ ଦିଅ ଅଙ୍କନ ହେ ।ପଦ।
ନ ମାଗଇ ସମ୍ପତ୍ତି ନ ମାଗେ ଗତି ମୁକ୍ତି
ଭାବ ଭକତି କର ପ୍ରଦାନ ହେ
ଭିକ୍ଷା ମଗାଅ ସୁଦ୍ଧା ସୁଖକୁ ନାହିଁ ଶ୍ରଦ୍ଧା
ନ ଲୋଡ଼େ ଯଶ କୀର୍ତ୍ତି ସମ୍ମାନ ହେ ।୧।
ଯେତେକ ନିନ୍ଦା କଷ୍ଟ ମିଳୁଅଛି ସନ୍ତତ
ରହିଅଛି ସେ ସବୁ ସହିଣ ହେ
ହେଲେ ହେଉ କଷଣ ଗଲେ ଯାଉ ପରାଣ
ତବ ନାମରେ ଥାଉ ଚେତନ ହେ ।୨।
କି ହେବ ଗଜ ପଦ, ଉଚ୍ଚାସନ ସମ୍ପଦ
କି ହେବ ନାନା ରତ୍ନ ଭୂଷଣ ହେ
ଅମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନ ନାମ ହୃଦେ ହାର କରିଣ
ଲମ୍ୱାଇ ଦିଅ ଦୟା ବହିଣ ହେ ।୩।
ମନ୍ତ୍ର ଯନ୍ତ୍ର ତନ୍ତ୍ରରେ ଯୋଗ ସିଦ୍ଧି ପଥରେ
କାହିଁରେ ନ ବଳଇ ଏ ମନ ହେ
ତବପଦ କେବଳ ସର୍ବସିଦ୍ଧି ମୋହର
ପଶଇ ମଧୁଦାସ ଶରଣ ହେ ।୪।
*
[ମନ ସମଜି ନ ପାରୁକି - ବୃତ୍ତେ]
ଆଉ କିସ ଜଣାଇବି ହେ
କିଛି ନ ପାରୁଛି ଭାବି ପଦ।
ଜଣାନ୍ତି ବା ଯାହା ତୁମେ ଜାଣ ତାହା
ଅଧିକ କିସ କହିବି
କହିଲେ କି ହେବ ଯାହା କରାଇବ
ସେ କଥା ସିନା କରିବି ୧।
ଯେତିକି ଭାବନା ଦେଉଅଛ ସିନା
ସେତିକି ଭାବ ଜାଣିବି
ମୋ ଭାବନାମାନ ସବୁ ଅକାରଣ
ବୃଥା କାହିଁକି ଭାବିବି ୨।
ଅନ୍ୟର୍ଯାମୀ ନାଥ ଅନ୍ତରର ତତ୍ତ୍ୱ
ଅନ୍ତରର ଶୋଭା ଛବି
ଅନ୍ତର ନକର ଅନ୍ତରେ ବିହର
ଅନ୍ତର ଯାଉଛି ଦ୍ରବି ।୩।
ଅନ୍ତ ନ ପାଇଲି ତବ ଭାବ କେଳି
ହେ ଅନନ୍ତ ଭାବ ଲୋଭୀ
ମଧୁ ହୃଦବାସୀ କି ଲେଖାଅ ବସି
ସମଜିବେ ଅନୁଭବୀ ୪।
***
ଭଗବାନ ଦିଅ ବାରେ ଦରଶନ,
କଲବଲ ହୋଇ ବିକଳେ ଡ଼ାକଇ ନ ହୁଅ ଆଉ ଗୋପନ ।ପଦ।
ତ୍ରିତାପ ଅନଳ ହୋଇମ ପ୍ରବଳ ଜଳଅଛି ନିଶିଦିନ
ଦୟାମୟ ହରି ଢାଳି କୃପାବାରି ଶାନ୍ତି କତର ଏ ଜୀବନ ୧।
ଘୋଟି ଆସେ ଘୋର ଅଜ୍ଞାନ ତିମିର କମ୍ପି ଉଠେ ଅପଘନ
ଉଦୟ ହୋଇଣ ହେ ଜ୍ଞାନ ତପନ ଘୁଞ୍ଚାଅ ମାୟା ଅଜ୍ଞାନ ।୨।
ହେ ପରାଣ ସଖା ଦିଅବାରେ ଦେଖା ଆସ ହେ ମନ ମୋହନ
ଦେଖି ତବ ରୂପ ହଟିବ ସନ୍ତାପ ସାର୍ଥକ ହେବ ନୟନ ୩।
ଲୋଡୁଅଛି ଯାହା ତୁମେ ଜାଣ ତାହା ଆହେ ଅପ୍ରାଧ ଭଞ୍ଜନ
ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ନାଥ ନକରି କପଟ ମଧୃର ଜଣାଣ ଶୁଣ ୪।
***
ଭଗବାନ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଭୁଲି ଯାଉଛି,
ଦୟାକର ହରି ତୁମକୁ ଯେପରି ମନୁ ନ ପାରିବି ମୂର୍ଚ୍ଛି ।ପଦ।
ଆହେ ମାୟାଧର ଭଲ ମାୟା କଲ ବିଚିତ୍ର ଜଗତ ରଚି
ଦେଖି ତବ ମାୟା ମନ ହୁଏ ଯାହା କହିଲେ ହୃଦ ଥରୁଛି ୧।
ମାନସ ମିଳିନ୍ଦ ତବ ପଦ୍ମପାଦ ମକରନ୍ଦ ନ ଚୁମ୍ୱୁଛି
ଅସାର ଜଗତେ ଅଚିର ପଦାର୍ଥେ ଲାଳସା ରସେ ରସୁଛି ।୨।
କି କହିବି ପ୍ରଭୁ ତୁମେ ଜାଣ ସବୁ ଭାବିଣ କାନ୍ଦ ମାଡ଼ୁଛି
ଏ ଚଞ୍ଚଳ ମନ ସ୍ଥିର ନ ହୋଇଣ ଏଣେ ତେଣେ ଧାଉଁଅଛି ୩।
କର ଅନୁଗ୍ରହ ମନ ହେଉ ଥୟ ଶରଣ ପଶି ଡାକୁଛି
ଡାକେ ମଧୁଦାସ ନ କରି ନିରାଶ କୃପାବାରି ଦିଅ ସିଞ୍ଚି ୪।
*
[ଚକା ନୟନକୁ ପତିତ - ବୃତ୍ତେ]
କେଉଁକଥା ପ୍ରଭୁ ତୁମେ ନ ଜାଣ,
କରିବି ତୁମ ପାଶେ କି ଜଣାଣ
କହୁ କହୁ ଚାଲି ଯାଉଛି ଦିନ,
କଲି ନାହିଁ ତବ ପଦ ଦର୍ଶନ ହେ
କି ହେବ ରହି ଏ ପ୍ରାଣ ହେ
କୀର୍ତ୍ତି, ଯଶ, ସୁଖ, ଧନ, ଜନ, ଟେକ
ସବୁ ସିନା ଅକାରଣ ହେ ।୧।
କିମ୍ପା ଜନ୍ମ ଦେଲ ହେ ବିଶ୍ୱପତି,
କଲି ନାହିଁ ତବ ସେବା ଭକତି
କହିଲା ବେଳକୁ ଥରଇ ଛାତି
କଲିଜା ବିଦାରି ହୁଅଇ ନିତି ହେ,
କାନ୍ଦ ମାଡୁଅଛି ଚିନ୍ତି ହେ ।
କେତେ ଦିନ ଯାଏ ଭବମାୟା ମୋହେ
ପରଖୁ ଥିବ ମୋ ମତି ହେ ।୨।
କରିଲେ ଗୁହାରି ନ ଶୁଣି ହରି,
କିମ୍ପା ଭବଜଳେ ଦେଉଛ ପେଲି
କପଟିଆ ଠକ ଠାକୁର ବୋଲି
କାହିଁକି ତୁମକୁ ନ ଦେବି ଗାଳି ହେ,
କରାଅ ତୁମେ ଏପରି ହେ ।
କରି କରାଇଣ ହୋଇଲେ ଦାରୁଣ
କେ ଶୁଣିବ ମୋ ଗୁହାରି ହେ ।୩।
କରୁଣା ଯଦ୍ୟପି କରିବ ଉଣା,
କେ ଆଉ ଫେଡିବ ହୃଦବେଦନା
କୃପାଳୁ ହୋଇଣ ଦେଲେ ଯାତନା
କଲବଲ ହୋଇ ମରିବି ସିନା ହେ,
କ୍ଳେଶକୁ ନାହିଁଣ ଶୋଚନା ହେ
କହେ ମଧୁଦାସ ତୁମ ଭକ୍ତି ଭାବ
ରସରେ ଥାଉ ଭାବନା ହେ ।୪।
***
(ନାଟୁଆଙ୍କ ଗୁରୁ)
ନାଟୁଆଙ୍କ ଗୁରୁ ନଟ ନାଗର,
ନବରଙ୍ଗ ଯାକ ସବୁ ତୁମ୍ଭର
ନାରୀ ତୁମେ, ତୁମେ ପୁରୁଷ ବର ।
ନାନା ରୂପ ଧରି ଲୀଳା ରଚିଲ ହେ,
ନୀଳାଚଳେ କଲ ଘର ହେ,
ନ ଜାଣିଲା ସମ ମଉନ ହୋଇଣ
ବସିଛ କିମ୍ପା ଠାକୁର ହେ ୧।
ନ ଜାଣ ପରା କପଟ କୌଶଳ,
ନାରୀ ରୂପେ ବୈଲୋଚନ ନାଶିଲ
ନବ ନାଗରୀ ମୋହିନୀ ହୋଇଲା,
ନେଇ ସୁଧା ସୁରା ସୁର ତୋଷିଲ ହେ,
ନାନା ରୂପ ହୋଇ ଖେଳ ହେ,
ନାଗ, ସୁର, ନର, ବ୍ରହ୍ମା, ଇନ୍ଦ୍ର, ହର
କେହି ନ କଲେ ଗୋଚର ହେ
ନାହିଁ ସଂସାରେ ଆୟତ୍ତ କାହାରି,
ନଟ କୁଟ ବୁଦ୍ଧି ସବୁ ତୁମ୍ଭରି
ନଚାଉଛ ତ୍ରିଗୁଣ ରଜ୍ଜୁ ଧରି
ନାଚି ନାଚି ଜୀବ ଗଲେ ବାହାରି ହେ,
ନୃତ୍ୟରୁ ପାଅ କି ଲାଭ ହେ,
ନର୍କ ସ୍ୱର୍ଗେ ଖେଳି ଦୁଃଖେ ସୁଖେ ମିଳି
ଲଗାଇଛ ଆଚ୍ଛା ଭାବ ହେ ୩।
ନିଜ ସ୍ୱରୂପ ଲୁଚାଇ ଭିତରେ,
ନାଟ କର ବିଶ୍ୱ ରଙ୍ଗମଞ୍ଚରେ
ନ ଚିହ୍ନେ କେହି ତୁମ୍ଭେ ନେତ୍ରରେ,
ନାମ ଗୁପ୍ତ ରଖି ଖେଳ କୌଶଳେ ହେ,
ନ ଭୁଲାଅ ମଧୁ ବୋଲେ ହେ,
ନାଚି ନଚାଇଣ ନିଅ ପଛେ ପ୍ରାଣ
ମନ ରହୁ ତବଠାରେ ହେ ୪।
-୦-
[ସୀମତାଙ୍କ ମୁଖକୁ ଚାହିଁ – ବୃତ୍ତେ]
ଆହେ ବିପଦ ଭଞ୍ଜନ ପ୍ରଭୁ ଭଗବରନ
ଏ ବିପଦ ବେଳେ ବାରେ କଣ୍ଣ ଡେରି ଶୁଣ । ନାଗୟଣ ହେ
ସଙ୍କଟରୁ କର ପରିତ୍ରାଣ ହେ ୧।
ଯୁଗେ ଯୁଗେ ସାଧୁ ହିତେ ଅବତାର ହୁଅ
ସୁଜନ ପାଳିଣ ଅସାଧୁଙ୍କୁ କର କ୍ଷୟ । ଦୟାମୟ ହେ
ସତ୍ୟ ଧର୍ମର କରାଅ ଜୟ ହେ ୨।
ଦେଖୁ ଦେଖୁ ଘୋଟି ଆସେ ବିପଦ ଅନ୍ଧାର
ଘୋର ଅନ୍ୟାୟ କଲେଣି ମ୍ଲେଚ୍ଛ ଦୁଷ୍ଟ ନର । ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱର ହେ
ଏତେବେଳେ ନ ହୁଅ ନିଷ୍ଠୁର ହେ ୩।
ଅଶ୍ୱପୃଷ୍ଠେ ବିଜେକର କରବାଳ ଧରି
ଅଧର୍ମୀ ମ୍ଲେଚ୍ଛଗଣଙ୍କ ଦର୍ପ ଦିଅ ଚୁରି । ଦଇତାରି ହେ
ମଧୁଦାସ କରଇ ଗୁହାରି ହେ ୪।
ଜଣାଣ
(ଦୀନବନ୍ଧୁ ଦଇତାରି –ବୃତ୍ତେ)
ଜଗବନ୍ଧୁ ଜଗନ୍ନାଥ ଜଣାଉଛି ଯୋଡ଼ି ହାତ
ଯେତେ କଷ୍ଟ ଦେବ ଦିଅ ତବ ପାଦେ ରହୁ ଚିତ୍ତ ।ପଦ।
ଯୁଗଳ ଚରଣ ଚିନ୍ତି ଯାଉ ଚାଲି ଦିନ ଗତି
ଜଞ୍ଜାଳ ଜାଲରୁ ହଟି ଭଜୁଥିବି ତବ ତତ୍ତ୍ଵ ।୧।
ଯେ ଯାହା କହିବ କହୁ ଯାହା ହୋଇବାର ହେଉ
ଯତ୍ନେ ସହି ସବୁ ଦାଉ ସେବୁଥିବି ସାଧୁ ସନ୍ଥ ।୨।
ଜଗତେ ସର୍ବ ଘଟରେ ଜ୍ୟୋତି ରୂପେ ଖେଳ ଠୂଳେ
ଜାଣି ଏହି ତତ୍ତ୍ଵ ବାରେ ସାଧିବି ଜଗତ ହିତ ।୩।
ଜାଳି ଦିଅ ମୋ ଦୁରିତ ଜୀବନ ହେଉ ପବିତ୍ର
ଜଣାଏ ମଧୁ ଅର୍କ୍ଷିତ ନ ହୁଅ ହେଉ କୁଣ୍ଠିତ ।୪।
***
ଜଣାଣ
( ରାଗ ଶଙ୍କରାଭରଣ )
ତୁମ୍ଭ ସମ ବଳିୟାର ପ୍ରଭୁ ଥାଉ ଥାଉ
ଦିନକୁ ଦିନ ପ୍ରବଳ ହୁଏ ରିପୁ ଦାଉ
ଦୁଃଖ ବଢ଼େ ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ
ଘୋର ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ସହି ହେଉ ନାହିଁ ଆଉ
ପୃଥିବୀରେ ବ୍ୟାପିଯାଏ ଦୁର୍ନୀତି ଦୁର୍ଗତି
ପାପଭାଗ ନ ସହିଣ ଥରେ ବସୁମତୀ
ନ ଶୁଣୁଛ ଡ଼େରି ଶ୍ରୁତି
ଶୟନ କଲକି ନିଦା ପଥର ପାଲଟି ।୨।
କେତେ ନିନ୍ଦା କଷ୍ଟ ଲଭନ୍ତି ତୁମ୍ଭର
ନ ଜାଣିକି ଆହେ ଜାଣି ଚତୁରା ଠାକୁର
କିମ୍ପା ହେଉଛ ନିଷ୍ଠୁର
ଭକ୍ତବନ୍ଧୁ ନାମ ଗୋଟି ହେବକି ବିଫଳ ।୩।
ଭକ୍ତଙ୍କ ବିକଳ ଡ଼ାକ କର୍ଣ୍ଣେ ନ ଶୁଣୁଛ
ପଣ୍ଡା ପଢ଼ିହାରୀ ଘେନି କି ଲୀଳା କରୁଛ
ତୂମ୍ଭେ ଥାଇ ନୀଳାଚଳେ
ନିର୍ଦୋଷୀ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ମାରୁଛନ୍ତି ଦୂଷ୍ଟନରେ ।୪।
ଷାଠିଏ ପଉଟି ଭୋଗ ଖାଇ ହେଲ ଶାନ୍ତି
ଏଣେ ଦୀନ ଭକ୍ତେ ଉପାସରେ ପଡ଼ିଛନ୍ତି ଦୀନବନ୍ଧୁ ନାମ ବହି
ଦୀନ ଭକତଙ୍କୁ କିମ୍ପା ମାରୁଛ ଗଡ଼ାଇ ୫।
ପତିତପାବନ ବାନା କାହିଁକି ଉଡ଼ାଅ
ପତିତ ଦୁଃଖୀ ଲୋକଙ୍କୁ ଦୁଃଖରେ ଗଡ଼ାଅ ଗଢି ଆନନ୍ଦ ବଜାର
ଗଢ଼ି ଶୁଣୁଛ କିପରି ପତିତ ଜନର ।୬।
ଜଗନ୍ନାଥ ହେ ତୁମ୍ଭର ଆଚ୍ଛା ବୁଝାମଣା
କେ ଖାଉଛି ରସଗୋଲା କେ ନପାଏ ଚଣା ଉଣା କାହିଁକି କରୁଣା
ମଧୁ କହେ ତବ ଲୀଳା ଦେଖି ହେଲି ବଣା ।୭।
**
ଜଣାଣ
[ରାଧାଧରି ସଖୀ କର -ବୃତ୍ତେ]
ଅନନ୍ତ ଅବ୍ୟକ୍ତ ବ୍ରହ୍ମ, ଅନୁକମ୍ପା କର ସୁନ୍ଦର ଶ୍ୟାମ ହେ
ଅତି ଆରତେ ଡାକେ ଅଧମ ଗୋବିନ୍ଦ ହେ ୧।
ଅଜ୍ଞାନତମେ ପଡ଼ିଣ, ଅବିରତ ହୃଦ ଲଭେ କଷଣ ହେ
ଅଛ କେଣେ ମୋର ଡାକ ଶୁଣ ଗୋବିନ୍ଦ ହେ ୨।
ଅନାଦି ବ୍ରହ୍ମ ମୂରତି, ଅନୁସରି କରୁଅଛି ବିନତି ହେ
ଅକୃପା ନ ହୁଅ ମୋର ପ୍ରତି ଗୋବିନ୍ଦ ହେ ୩।
ଅଣମଣ୍ଡଳ ଅରୂପ, ଅବତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ଧର ସ୍ୱରୂପ ହେ
ଅଭୟ ପାଦ ନ କର ଗୋପ୍ୟ ଗୋବିନ୍ଦ ହେ ।୪।
ଅପ୍ରାଧ ଭଞ୍ଜନ ଈଶ, ଅପ୍ରାଧ କ୍ଷମା କରି ହୁଅ ଦୃଶ୍ୟ ହେ
ଅଧମକୁ ନକର ନିରାଶ ଗୋବିନ୍ଦ ହେ ।୫।
ଅପୂରୁବ ସୁଶୋଭନ, ଅନଙ୍ଗ ମୋହନ ନବୀନ ଘନ ହେ
ଅନ୍ତର ବ୍ୟଥା ନାଶ ବହନ ଗୋବିନ୍ଦ ହେ ୬।
ଅହିକାଳର ଶବଦ, ଅଧୀର କରାଇ ଦେଇଛି ହୃଦ ହେ
ଅହିଦଳା ବିନାଶ ବିପଦ ଗୋବିନ୍ଦ ହେ ।୭।
ଅନାଥର ତୁମ୍ଭେ ନାଥ, ଅଗତିର ରାତି ଦାତା ତୁମ୍ଭେତ ହେ
ଅବନୀ ଶୋଭା ନାଶ ଦୁରିତ ଗୋବିନ୍ଦ ହେ ୮।
ଅଧରେ ବଂଶୀ ବଜାଇ, ଅଛ କେଉଁଠାରେ ଗୁପତ ହୋଇ ହେ
ଅନାଁଇ କୃପା ନୟନ ଫେଇ ଗୋବିନ୍ଦ ହେ ୯।
ଅଘହାରୀ ନାରାୟଣ, ଅପ୍ରାକୃତ ପ୍ରେମ ରୂପ ଧାରଣ ହେ
ଅକ୍ଷେ ଦେଖାଅ ତବ ଚରଣ ଗୋବିନ୍ଦ ହେ ୧୦।
ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ତବ ନାମ, ଅନ୍ତର ବ୍ୟଥାତ ସକଳ ଜାଣ ହେ
ଅଳି ଏତିକି ମଧୁର ଶୁଣ ଗୋବିନ୍ଦ ହେ ।୧୧।
***
ଜଣାଣ
ଶ୍ୟାମ ସୁନ୍ଦର ହେ ମନ୍ଦର ଧର
ଭୀମ ଭବାବ୍ଧିରୁ କର ଉଦ୍ଧାର
ପ୍ରେମ ଭକ୍ତି ଜ୍ଞାନ ନାହିଁ ମୋହର
ନାମ ଧରି ଡାକୁ ଅଛି କେବଳ
ଯମ ଭୟ ଚିନ୍ତି
ଦମ ଦମ ହୋଇ ଥରଇ ଛାତି ୧।
ଶମ ଦମ ତିତିକ୍ଷା ନ ପାଳିଣ
ଭ୍ରମ ହେଉଅଛି ସର୍ବଦା ମନ
କାମ ମୋହନ ହେ କୃପା କରିଣ
କାମ କ୍ରୋଧାଦି ଦିଅ ହଟାଇଣ
ସୁମନ ଦେଇଣ
ଶମନ ଭୟରୁ ନିଅ ତାରିଣ ।୨।
କମଳା ବିଳାସ, କଂସ ଅଇରି
ଯାମଳା ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ଭଞ୍ଜନ କାରୀ
ଧାମ ବୃନ୍ଦବନିଆ ବନମାଳୀ
ମୋ ମନ ମନ୍ଦିରେ ସଦା ବିହରୀ
କ୍ଷମ ସର୍ବ ଦୋଷ
ନମଇ ଦୀନ ହୀନ ମଧୁଦାସ ।୩।
***
ବଡ଼ ଠାକୁର ଜଣାଣ
[ବଡ଼ ମାୟାବି ଜୀବ ନୁହେଁ - ବୃତ୍ତେ]
ଜଡ଼ ହୋଇ ନ ବସ ବଡ ଠାକୁର
ମୂଢ଼ ଐରିଙ୍କ ଦର୍ପ ହେଲା ପ୍ରବଳ ।ପଦ।
ବଢ଼ଇ ବିପଦ ଦୁଃଖ ବେଳକୁ ବେଳ
ପୀଡ଼ଇ କଳି ରାକ୍ଷସ ହୋଇ ନିଷ୍ଠୁର
ଧାଡ଼ି ଦେଇ ନୃଶଂସ ମାଡ଼ି ଆସନ୍ତି ଦେଶ
ଚଢ଼ିଣ ବେଗେ ଅଶ୍ୱ ରଡ଼ି ଦିଅ ହେ ଈଶ
ଲଢି ଶତୃଗଣଙ୍କୁ ସଂହାର ।୧।
ମାଡ଼, ଦୁଃଖ, ନିନ୍ଦା, ବାଧା ସବୁ ସହିଣ
ଦୃଢ଼ କରିଛନ୍ତି ଭକ୍ତେ ତବ ତରଣ
ଗଢ଼ ପଣ ନ ବହ ଆଡ଼ ନେତ୍ରରେ ଚାହିଁ
ଛାଡ଼ ଦାରୁ ବିଗ୍ରହ ଗୋଡ଼ ହାତ ଲମ୍ୱାଅ
କାଢ଼ ସେ ବୀରପଣ ଏଥର ।୨।
ବୁଡ଼ଇ ଭାରତମାତା ଦୁଃଖ ସାଗରେ
ଗଡ଼ଇ ନେତ୍ରୁ ଲୋଡକ ଧାର ଏ ବେଳେ
ପଡଇ କଷ୍ଟ ଘୋର ପୋଡ଼ଇ ହୃଦ ଆଳ
ବେଢ଼ଇ କଳିକାଳ ତଡ଼ ତାକୁ ଚଞ୍ଚଳ
ଯୋଡ଼ଇ ମଧୁ କର ଯୁଗଳ ।୩।
***
[ବଡ଼ ମାୟାବି ଜୀବ ନୁହେଁ - ବୃତ୍ତେ]
ଜଡ଼ ହୋଇ ନ ବସ ବଡ ଠାକୁର
ମୂଢ଼ ଐରିଙ୍କ ଦର୍ପ ହେଲା ପ୍ରବଳ ପଦ।
ବଢ଼ଇ ବିପଦ ଦୁଃଖ ବେଳକୁ ବେଳ
ପୀଡ଼ଇ କଳି ରାକ୍ଷସ ହୋଇ ନିଷ୍ଟୁର
ଧାଡ଼ି ଦେଇ ନୃଶଂସ ମାଡ଼ି ଆସନ୍ତି ଦେଶ
ଚଢ଼ିଣ ବେଗେ ଅଶ୍ୱ ରଡ଼ି ଦିଅ ହେ ଈଶ
ଲଢ଼ି ଶତୃଗଣଙ୍କୁ ସଂହାର ୧।
ମାଡ଼, ଦୁଃଖ, ନିନ୍ଦା, ବାଧା ସବୁ ସହିଣ
ଦୃଢ଼ କରିଛନ୍ତି ଭକ୍ତେ ତବ ଚରଣ
ଗଢ଼ ପଣ ନ ବହ ଆଡ଼ ନେତ୍ରରେ ଚାହଁ
ଛଡ଼ ଦାରୁ ବିଗ୍ରହ ଗୋଡ଼ ହାତ ଲମ୍ବାଅ
କାଢ଼ ସେ ବୀରପଣ ଏଥର
ବୁଡ଼ଇ ଭାରତମାତା ଦୁଃଖ ସାଗରେ
ଗଡ଼ଇ ନେତ୍ରୁ ଲୋତକ ଧାର ଏ ବେଳେ
ପଡଇ କଷ୍ଟ ଘୋର ପୋଡ଼ଇ ହୃଦ ଆଳ
ବେଢ଼ଇ କଳିକାଳ ତଡ଼ ତାକୁ ଚଞ୍ଚଳ
ଯୋଡ଼ଇ ମଧୁ କର ଯୁଗଳ ୩।
***
ତୁମ ପାଇଁ ପ୍ରଭୁ ସବୁ ସହୁଛି ସିନା
ତେବେ କିମ୍ପା ଆଉ ଏତେ କର ଛଳନା ପଦ ।
ତର ତର ହୁଏ ମତି ଥର ଥର ଥରେ ଛାତି
ତପ୍ତ ପ୍ରାଣେ ପୁଣି ଦେଲ ଦୁଃଖ ଯାତନା ୧।
ତବ ଲୀଳା ଝୁରି ଝୁରି ତନୁ ହେଲା ଏତେ ସରି
ତଥାପି ବୁଝିଲ ନାହିଁ ମନ ଭବନା ୨।
ତ୍ରୁଟି ଅଛି ଯେବେ ମୋର ତଣ୍ଟି ଚିପି ବେଗେ ମାର
ତରିବା ପାଇଁ ମଧୁର ନାହିଁ କାମନା ୩।
-୦-
ଜଗନ୍ନାଥ ହେ, ତୁମେ ଜାଣି ଚତୁରା
ସବୁ ଜାଣି ଶୁଣି କାହିଁକି କେଜାଣି
ବସିଛ ହୋଇଣ ନିପଟି ଓଲା ।ପଦ।
ହଲ ଚଲ ତୁମ୍ଭେ ନ ହୋଇଣ ଏବେ
ବଲ ବଲ ଚାହିଁ କର କି ଲୀଳା
କଲ ବଲ କରି ଭକ୍ତଙ୍କୁ କିପରି
ବାରମ୍ୱାର ଦିଅ କଷଣ ଭଗ ।୧।
ଷାଠିଏ ପଉଟି ଅନ୍ନ ଖାଅ ନିତି
ଭୋକ ନ ସମ୍ଭାଳ ଭୋକ ବିକଳା
ଦେଶେ କେତେ ନର ହୋଇ ହରବର
ଭୋକ ଉପାସରେ ଡାକନ୍ତି ପରା ୨।
*
ସହି ହେଉ ନାହିଁ ଭବ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହେଲା ପ୍ରବଳ
ସହ୍ୟ ଶକ୍ତି ଦିଅ ପ୍ରଭୋ କରୁଣା ଉଣା ନ କର ।ପଦ।।
ସହିଷ୍ଣୁ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ସାହାସ, ସଦ୍ଗୁଣ ଦିଅ ହେ ଈଶ
ସହିଣ ଦୁଃଖ ପରାସ ଚିନ୍ତିବି ତବ ପୟର ।।୧।।
ସକଳ ହେଲାତ ନଷ୍ଟ, ସାଧୁଛ କାହିଁକି ହଟ
ସଦା ହୁଏ ଛଟ ପଟ କିମ୍ପାଇଁ ହୁଅ ନିଷ୍ଠୁର ।।୨।।
ସାଧୁଜନ ବନ୍ଧୁ ହରି, ଶରଣ ଘେନ ମୋହରି
ସତେ ତବ ଚିନ୍ତା କରି ଜୀବନ ଯିବ ମଧୁର ।।୩।।
***
(ନନ୍ଦସୁତ ମୋର ଜୀବିକା – ବୃତ୍ତେ)
ଦାରୁଭୂତ ମୁରତି ହୋଇ
ଦେଉଳେ ପ୍ରଭୁ ବସିଛ କିମ୍ପାଇଁ
ଦାରୁଣ ବିପତ୍ତି ବେଳେ ବେଗେ ଉଠି
ବାରହାତ ଖଣ୍ଡା ଧର ଗୋସାଇଁ ।।ପଦ।।
କରୁ ପାଣ୍ଡବ ଯୁଦ୍ଧ ବେଳେ
ଭୀରୁ ହୋଇ ନ ଥିଲ ତିଳେ
ପୂରୁବ କୌଶଳ ରଚିଣ ଏ ବେଳେ
ଭକତଙ୍କ ଦୁଃଖ ଦିଅ ହଟାଇ ।।୧।।
ଡରୁ ଡରୁ ନ ସରେ ଦିନ
ବେଳୁଁ ବେଳ ବଢ଼େ କଷଣ
ଦାରୁ ରୂପ ତେଜି କଳ୍କି ରୂପ ସାଜି
ମ୍ଳେଚ୍ଛ ନାଶି ଉଶ୍ୱାସ କର ମହୀ ।୨।।
ଦୁରୁଜନେ ଦୁଃଖ ଦିଅନ୍ତି
ଦୁଲୁ ଦୁଲୁ କମ୍ପଇ ପୃଥୀ
ଦୁରୁ ଡାକେ ମଧୁ ହେ କରୁଣା ସିନ୍ଧୁ
ଦିଅ ବେଗେ କୃପା ଦୃଷ୍ଟିରେ ଚାହିଁ ।୩।।
***
[ଦୀନବନ୍ଧୁ, ଏହି ଅଳି ଶ୍ରୀଛାମୁରେ - ବୃତ୍ତେ]
ଦୀନବନ୍ଧୁ, ଦିନ ତ ଯାଉଛି ଚାଲି ।
ଦିନେ ହେଲେ ତୋର ପ୍ରେମେ ହୋଇ ଭୋଳ
ଚିତ୍ତେ ଚିନ୍ତି ନ ପାରିଲି ।ପଦ।।
ଦେଖି ଏ ବିଚିତ୍ର ମାୟାର ଜଗତ
ତୋ କଥା ପାଶୋରି ଦେଲି
ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ଜନମ ହେଲା ଅକାରଣ
ବୃଥାରେ ବେଳ ସାରିଲି ।୧।।
ଦୟାମୟ ତୁହି ତୋ ଦୟାରୁ ମୂହିଁ
ଅଛି ସିନା ଦେହ ଧରି
ଦମ୍ଭ ପଣ ବହି ତୋ ପଦ ନ ଧ୍ୟାଇ
ଦୁନିଆଁ ରେ ଭୁଲିଗଲି ।୨।।
ଦୁଃଖ ଯାତନାରେ ପଡ଼ିଥିଲା ବେଳେ
ମନେ ପଡ଼ ଆହେ ହରି
ଦାସ ମଧୁ ବୋଲେ ଦୁଃଖ ଦେଇ ବାରେ
ପରାଣ ନିଅ ଓଟାରି ।୩।।
*
[କହୁଛନ୍ତି ଗୋପୀ ଗୋବିନ୍ଦଙ୍କୁ - ବୃତ୍ତେ]
ଦୁଃଖ ସରିତେ ଯାଉଛି ଭାସି,
ଡାକ ଶୁଣ ଆହେ ବ୍ରହ୍ମରାଶି
ତକ୍ଷକ କାଳର ମୁଖରୁ ଚଞ୍ଚଳ
ରକ୍ଷାକର ଏ ବେଳରେ ଆଶି ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।୧।।
ଲକ୍ଷ ଯୋଜନେ ଗଜ ଡାକିଲା,
ତକ୍ଷଣେ ତାହାର ଦୁଃଖ ଗଲା
ଚକ୍ରକୁ ପେଶିଲ ନକ୍ର ବିନାଶିଲ
ସୁଖ ଆନନ୍ଦ ଗଜ ଭୋଗିଲାହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।୨।।
ବନେ ଡାକିଣ ଥିଲା ମୃଗୁଣୀ,
କର୍ଣ୍ଣେ ତା’ ଡ଼ାକ ତ ଥିଲ ଶୁଣି
କେହ୍ନେ ମୋର ବାଣୀ ନ ପାରୁଛ ଶୁଣି
ହୀନେ ନିର୍ଦ୍ଦୟ କାହିଁକି ପୁଣି ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।।୩।।
ଆଉ ନିଷ୍ଠୁର ନ ହୁଅ ସାଇଁ,
ବହୁ ଆଶା କରିଣ ଡାକଇ
ଚାହୁଁ ଚହୁଁ କାଳ ହୋଇ ଭୟଙ୍କର
ଧାଉଁ ଅଛଇ ଗ୍ରାସିବା ପାଇଁ ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।୪।।
ତୁମ୍ଭ ବିନା ଆହେ ବିଶ୍ୱ ସାଇଁ,
ଭବ ମଧ୍ୟେ କେ ରଖନ୍ତା ନାହିଁ
ଗର୍ବ ଗଞ୍ଜନିଆ ଭାବ ବିନୋଦିଆ
ଦୟାକର ଦୟାଳୁ ଗୋସାଇଁ ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।୫।।
ଦୟାମୟ ପ୍ରଭୁ ହୋଇ ତୁମ୍ଭେ,
ମାୟାକରି ନ ଶୁଣିବ ଯେବେ
ସାହା କେ ନ ହେବ ଗହା ନ ମିଳିବ
କାୟା ରହି ନ ପାରିବ ଲବେ ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।।୬।।
ଦିନୁଁ ଦିନ ମାୟା ନଦୀ ବଢି,
ମନୁ ଭକ୍ତି ଭାବ ଯାଏ ଛାଡ଼ି
ତନୁ କ୍ଷୀଣ ହୋଇ ମନ ଭଗମଇଁ
ଅନୁସରି ଡାକେ ପାଦେ ପଢ଼ି ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।।୭।।
ଧ୍ୟାନ କରିବାକୁ ବସେ ଯଦି,
ମନ ସେ ବେଳେ ହୁଅଇ ବାଦି
ବିଘ୍ନ ବାଧା କେତେ ପ୍ରବେଶିଣ ଚିତ୍ତେ
ଶୂନ୍ୟ ହୋଇଯାଏ ଜ୍ଞାନ ବୁଦ୍ଧି ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।୮।।
ସିଦ୍ଧି ଦାତା ହେ ସର୍ବ କରତା,
ଆଦି ଅନାଦି ଜଗତ ପିତା
ମୁଦିଲକି ଶ୍ରୁତି ଦେଖି ମୋ ବିପତ୍ତି
କିମ୍ପା ନଶୁଣୁଛ ମୋର କଥା ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।।୯।।
ତାରିଅଛ ପାପୀ ଅଜାମ୍ୱିଳ,
ହରି ମୋତେ କିମ୍ପା ଘୃଣାକର
ଧରି ତବ ନାମ କେବେ ପାପୀରାଣ
ତରିଅଛନ୍ତି ଭବସାଗର ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।।୧୦।।
ଯେବେ ମୁଁ ମହାଦୋଷୀ ଅଟଇ,
ତୁମ୍ଭେ ମହା କ୍ଷମାକୁ ଗୋସାଇଁ
ଲବେ ଦୟା ବହି ଭାବରେ ନ ଚାହିଁ
ଏବେ ନିଷ୍ଠୁର ହୁଅ କିମ୍ପାଇଁ ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।୧୧।।
ଭବେ ପଠାଇଥିଲ କିପାଇଁ,
ଲବେ ମାତ୍ର ଦୟା କଲ ନାହିଁ
ଲୋଭେ ପଡ଼ି ସିନା ଲଭଇ ଯାତନା
ଭାବେ ନାମ ଭଜି ନ ପାରଇ ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।।୧୨।।
ବଡ଼ ବିପଦ ବେଳ ପଡ଼ିଲା,
ଝଡ଼ କାମରେ ଦୁଃଖ ବଢିଲା
ଜଡ଼ ହୃଦ ମାୟା ଜବରେ ବୁଡ଼ିଲା
ଗୁଢ଼ଲୀଳା ତ ବୁଝି ନ ହେଲା ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।।୧୩।।
ଛାତି ଥରୁଅଛି ଥରଥର,
ମତି ହେଉଛ ସଦା ଅସ୍ଥିର
ଭକ୍ତି ହୀନ ହୋଇ ଅତି ଦୁଃଖେ ରହି
ଡ଼ାକୁଅଛି ଥରେ ଶୁଣ ଗୀର ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।୧୪।।
ତବ ଦୟା ଯେବେ ନ ହୋଇବ,
ଭାବ ଭକ୍ତି କେହ୍ନେ ହୃଦେ ହେବ
ଦେବ ମୁନି ଯତି ଭବେ ଭ୍ରମିଛନ୍ତି
ମୁଁ ତ ଅଟେ ସାମାନ୍ୟ ମାନବ ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।।୧୫।।
ଇଚ୍ଛାମୟ ହେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସାଇଁ,
ବାଞ୍ଛା ମୋର ଆଉ କିଛି ନାହିଁ
ସ୍ୱଚ୍ଛାକାଶ ସମ ମନକୁ କରିଣ
ତବ ଭାବରେ ମଜ୍ଜାଅ ନେଇ ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।୧୬।।
ଅନ୍ୟ କଥାରେ ନ ଭରମାଅ,
ମନ ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦରେ ମଜ୍ଜାଅ
ଦୀନ ମଧୁ ଦାସ କହେ ହେ ପ୍ରାଣେଶ
ହୀନ ପ୍ରତି ନିର୍ଦ୍ଦୟ ନ ହୁଅ ହେ, ଗୋବିନ୍ଦ ।।୧୭।।
***
ଅନ୍ତରେ ରହିଛ ପରା, ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ଭାବଗ୍ରାହୀ
ଅନ୍ତର କଥା ଜାଣିଣ, ଅନ୍ତର କର କିମ୍ପାଇଁ ପଦ।
ଅନନ୍ତ ମାୟାର ରୀତି, ଅନ୍ତ କେହି ନ ପାଆନ୍ତି
ଅଜୟ ମାୟା ପ୍ରକୃତି, ସୃଷ୍ଟି କଲ କାହିଁପାଇଁ ୧।
ଅନାଇ ମାୟା ଜଗତ, ଅନାୟତ ହୁଏ ଚିତ୍ତ
ଅନାସକ୍ତ ଜ୍ଞାନ ତତ୍ତ୍ୱ, ହୃଦେ ନଦେଇ ଚେତାଇ ୨।
ଅନୁଗ୍ରହ କଲେ ହରି, ଅରି ଯିବେ ଅପସରି
ଅବଶ୍ୟ ମାୟାରୁ ତରି, ଭାବନ୍ତି ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଧ୍ୟାୟି ୩।
ଅଣହେଳା ନ କରିଣ, ଅନୁକମ୍ପା କରି ଶୁଣ
ଅତି ଆର୍ତ୍ତେ ମଧୁ ହୀନ, ଅନୁସରଣ ଡ଼ାକଇ ।୪।
*
[କୃଷ୍ଣ ଭେଟକୁ ସଖୀ ବୁଲନ୍ତି - ବୃତ୍ତେ]
ପ୍ରଭୁହେ, ଦେଖାଦିଅ ରହିଛ କାହିଁ ?
ପରାଣ କଲବଲ ହେଉ ଅଛଇ ହେ, ପରାଣ ସାଇଁ
ପଡ଼ି ଭବ ଜଞ୍ଜାଳେ ଦୁଃଖ ଲଭଇ ହେ ୧।
ପାଶୋରି ତବ ଭାବ ଭବେ ଭ୍ରମଇ
ପୂର୍ବ ଦୁଷ୍କୃତ ବଳେ ଘାଣ୍ଟି ହୁଅଇ ହେ, ପ୍ରାଣ ମାଧୋଇ
ପର କଲେ କାହାର ହୋଇଟି ମୁହିଁ ହେ ୨।
ପ୍ରେମ ଭକତି ଜ୍ଞାନ ନାହିଁ ମୋହର
ପାଇବି କେହ୍ନେ ତବ ପଦ୍ମ ପୟର ହେ, ପ୍ରାଣଠାକୁର
ପକାଅ କୃପା ଦୃଷ୍ଟି ନୁହେଁ ନିଷ୍ଠୁର ହେ ୩।
ପରମ ଦୟାଳୁ ହେ, ବ୍ରହ୍ମ ପୁରୁଷ
ପଶୁଛି ଶରଣ ନ କର ନିରାଶ ହେ, ପରାଣ ଈଶ
ପ୍ରାର୍ଥନା କରେ ମଧୁ କ୍ଷମ ମୋ ଦୋଷ ହେ ।୪।
*
ପୁରୀ ଦେଉଳରେ ଭାରି ଆନନ୍ଦରେ ଜାରି କରୁଛ ମହିମା ହେ
ଗରିବ ଜନତା କରି ଅନ୍ନଚିନ୍ତା ଝୁରି ଡାକନ୍ତି ମଣିମା ହେ
ମରିଗଲେ ଦୁଃଖୀରଙ୍କି । ତାରିବକି ବଡ଼ଲୋକ ଦେଖି ହେ ।।୧।।
କଳି ରାତି ଦେଖି ଡରି ରହିଲକି ଧରିଛ ଚକ୍ର କିମ୍ପାଇଁ ହେ
ବଳିୟାର ପଣେ ବଳି କେହି ଜଣେ ହରି ତବ ସମ ନାହିଁ ହେ
ଡେରି ନ କର ଏଥର । ବଳି ଭାଇ ଘେନି ଐରି ଦଳ ହେ ।୨।।
ଐରି ମ୍ଳେଚ୍ଛଗଣ ଦଳିଣ ବହନ ପାଳି ସାଧି ସ୍ଥାପ ଧର୍ମ ହେ
କାଳିଆ ଠାକୁର ହାଲିଆ ନ କର ଘାରି ହେଉଛିସ ମରମ ହେ
ଅଳି କରେ ମଧୁ ଦାସ । ଢାଳି ଦିଅ କୃପାବାରି ଲେଶ ହେ ।୩।।
-୦-
କହ ଦୟାଳୁ ଠାକୁର ହେ କେଣେ ଲୁଚାଇଲ ଦାୟଗୁଣ
କଲବଲ ହୋଇ ଡାକୁଅଛି ମୁହିଁ ମୋ ଡାକ କିମ୍ପା ନ ଶୁଣ ?
କେତେ ଆର୍ତ୍ତାଜନ ଆରତେ ଡାକିଣ ଲଭିଛନ୍ତି ପରିତ୍ରାଣ
କିଏ କିସ ଦେଲା ମୁଁ ନ ଦେଲି ଭଲା ମୋ ପାଇଁ ହେଲ ଦାରୁଣ ।
କଷଣ ଦୂଷଣ ସକଳ ସହିଣ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କରେ ସ୍ମରଣ
କିଛି ବାଞ୍ଛା ନାହିଁ ଗେ ପରାଣ ସାଇଁ ମନ କଥା କି ନ ଜାଣ ।
କୃପା ଦୃଷ୍ଟି ଫେଇ ଦିଅ ବାରେ ଚାହିଁଣ ହେ ପ୍ରଭୁ ରମାରମଣ
କହେ ମଧୁ ଦାସ ନ କର ନିରାଶ ପାଦେ ଶରଣ ।।
*
(ନନ୍ଦସୁତ ମୋର ଜୀବିକା – ବୃତ୍ତେ)
ବକାଚିରା ଚକାନୟନ, ଦେଖାଅ ସେ କରାମତି ବହନ ।
ଡକାୟତ ଐରି, ଦର୍ପ ହେଲା ଭାରି,
ଏ କାଳେ ନ ବସ ହୋଇ ମଉନ ପଦ।
ପକ୍କା ଦେଉଳେ ତୁମେ ବସି, କି କାରଣେ ହେଉଛ ଖୁସି,
ନ ଖାଇ ବିକଳେ, ଦୁଃଖୀ ଭକ୍ତ ନରେ
ଡାକୁଛନ୍ତି ପରା ହୋଇ ନିଉନ ।୧।
ଦକା ହୃଦରୁ ନ ଛାଡ଼ିଲା, ଶଙ୍କା ବେଳୁଁ ବେଳ ବଢିଲା,
ଦୀକ୍ଷା, ଶିକ୍ଷା, ଧର୍ମ- ଗ୍ଲାନି ଆସି ହେଲା
ଘୋଟି ଗଲା ଘୋର ତମ ଅଜ୍ଞାନ ।୨।
ସେ କାଞ୍ଚି ଜୟ କଥା ଚିନ୍ତି, ତକାଇ ଭକ୍ତ ଡାକୁ ଛନ୍ତି,
ପକାଇଣ ବାରେ ଅନୁକମ୍ପା ଦୃଷ୍ଟି
ମ୍ଳେଚ୍ଛ ନାଶ ହୋଇଣ ଅବତୀର୍ଣ୍ଣ ।୩।
***
କହ ହେ ନିଷ୍ଠୁର ଠାକୁର, ଗଢ଼ିଥିଲ କାହିଁକି ମୋତେ
କାଢି ନ ଦେଇ ପିଣ୍ଡୁ ପ୍ରାଣ, କନ୍ଦ ଉଛ କାହିଁକି ଏତେ । ପଦ।
କି କହିବି ହୃଦ ବେଦନା, କେଉଁ କଥା ଅଛି ଅଜଣା
କିମ୍ପା ଉଣା କରି କରୁଣା, ବଣା କରୁଛ ଏ ଜଗତେ ।୧।
କଳି ଦାଉ ହେଲା ଭୀଷଣ, କଲବଲ ହେଉଛି ପ୍ରାଣ
କେତେ ନିନ୍ଦା ଦୁଃଖ ସହିଣ, ଡାକେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଅତି ଆର୍ତ୍ତେ ।୨।
କପଟିଆ କମଳ ଆଖି, କୃପଣ ନ ହୁଅ ଏଣିକି
କହଇ ମଧୁ ଦାସ ଡାକି, ଚାହିଁ ଦିଅ କରୁଣା ନେତ୍ରେ ।୩।
*
ହେ କୃପା ସାଗର ଯେବେ ଦୁଃଖ ଦେଲ
ସହିବାକୁ ଦିଅ ଶକତି
ଯେବେ ଦେଲ ଦେହ ଆହେ ଦୟାମୟ
ଦେଉ ନାହିଁ କିମ୍ପା ସୁମତି ।।ପଦ।।
ଦୀନବନ୍ଧୁ ବୋଲି ନାମଟି ତୁମ୍ଭରି
କାହିଁକି ହେଲା ହେ ଶ୍ରୀପତି
ମୁଁ ଦୀନ କାଙ୍ଗାଳ ମୋ ବନ୍ଧୁ ନ ହେଲ
କିମ୍ପା ନାମ ଅଛ ପ୍ରକଟି ।।୧।।
ମୁଁ ପତିତ ଜନ ହେ ପତିତତ୍ରାଣ
ତୁମ୍ଭେ ତ ଦୟାଳୁ ମୂରତି
ମୁଁ ସଦା ଅପ୍ରାଧୀ ତୁମେ କ୍ଷମାନିଧି
ଦୋଷ କ୍ଷମି ଶୁଣ ବିନତି ।।୨।।
ସଦା ଭବ ବନେ ମୋ ମାନସ ଭ୍ରମେ
ନ ଜାଣଇ ତବ ଭକତି
ହେ ପଶୁ ପଥର ତବ ପାଶେ ମୋର
ମନ ଟାଣି ନିଅ ଝଟତି ।।୩।।
-୦-
ଶୁଣିଲ ନାହିଁ ମୋ ଡାକ,
ମୋତେ କନ୍ଦାଇଣ ତୁମେ ପାଅ କି ସୁଖ ?।।ପଦ।।
ହୋଇ କେତେ ଛଟପଟ ଡାକଇ ତୁମକୁ ନାଥ
ହୋଇଣ ନିର୍ଦ୍ଦୟ ଚିତ୍ତ ଦେଇ ତ ଦୁଃଖ ।।୧।।
ଦୟାମୟ ବୋଲି ସିନା ଡାକୁଛି କରି ଭାବନା
ସହିବି କେତେ ଯାତନା ହେ ପଦ୍ମ ମୁଖ ।।୨।।
ଯାଉ ନାହିଁ ଏ ଜୀବନ ବୃଥା ଚାଲିଯାଏ ଦିନ
ନ ଜନ୍ମିଲା ଭକ୍ତି ଜ୍ଞାନ ଏ ଜନ୍ମ ଧିକ ।।୩।।
ହେ ପ୍ରଭୁ କ୍ଷମା ସାଗର ବାରେ ଅନୁକମ୍ପା କର
କହେ ମଧୁଦାସ ମୋର ଶରଣ ରଖ ।।୪।।
***
ଏହିକି ତୁମ୍ଭରି ଦୟା ହେ, ଦୟାମୟ ଗୋସାଇଁ
ଯେ କରିଲା ତୁମ ଆଶ୍ରା ତାକୁ ମାରୁଛ କନ୍ଦାଇ ।ପଦ।
କନ୍ଦାଇଣ ଗୋପୀଗଣ, ମଧୁରା ଗଲ ଚାଲିଣ
ନନ୍ଦ ଯଶୋଦାଙ୍କ ପ୍ରାଣ ଦୁଃଖରେ ଦେଲ ଭସାଇ ।୧।
ଆଶ୍ରା କରି ବିଭୀଷଣ, ପଶିଣ ଥିଲା ଶରଣ
ମରାଇ ତାର ନନ୍ଦନ ତା କୁଳ ଦେଲ ବୁଡ଼ାଇ ।୨।
ପାଣ୍ଡବେ ସଖା ଭକତ, ତାଙ୍କୁ ଦେଲ ଯେତେ କଷ୍ଟ
ମରାଇ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ସୁତ କି ଲାଭ ପାଇଲ କାହିଁ ।୩।
କେ କହେ ଦୟାଳୁ ବୋଲି, ତୁମ୍ଭେ ମାୟାଳୁ ଶ୍ରୀହରି
ମଧୁ କହେ ମାୟାଧରି ମାୟାରେ ଦିଅ ଭୁଲାଇ ।୪।
***
[ପଥର ପାଲଟି ଗଲାକି - ବୃତ୍ତେ]
ଠାକୁର, କଲ ଅବିଚାର ।
ଦୟାନିଧି ନାମ ବହି ନିର୍ଦ୍ଦୟ ହେଲ ।ପଦ।
କରିଣ ତବ ଆଶ୍ରୟ, ନ ହଟିଲା ଭବଭୟ
ମାନସସ ନ ହୋଇ ଥୟ ହୁଏ ଅସ୍ଥିର ।୧।
ମୁଁ ଯେବେ ମହା ଅପ୍ରାଧୀ, ତୁମେ ପରା କ୍ଷମାନିଧି
ଦୋଷ ନ କ୍ଷମି ଅବଧି ଦଣ୍ଡ ବିହିଲ ।୨।
ଶରଣ ପଶି ଡାକଇ, ଦାରୁଣ ହୁଅ କିମ୍ପାଇଁ
ଏ ପରାଣ କାହିଁ ପାଇଁ ଗଢିଣ ଥିଲ ।୩।
ଡାକି ଡାକି ଥକିଲିଣି , ନ ଶୁଣୁଛ ଚକ୍ରପାଣି
ଭାଷେ ମଧୁ ଜାଣି ଶୁଣି ହେଇ ପଥର ।୪।
କଳାବନ୍ତ ହରି କଳାରୂପ ଧରି କଲ ନୀଳାଚଳେ ଘର
କଳିଆ ଲୋକଟି କରୁଛି ଆପତ୍ତି କାଲ ପରି କିମ୍ପା ହେଲ ହେ
କଳା କଉଶଳିଆ । କର କାହିଁକି ମୋ ପ୍ରତି ମାୟା ହେ ।
କରୁ ନାହଁତ ଟିକିଏ ଦୟା ହେ ।୧।
କଳାପ ଚୂଳିଆ କଳା ବୋଳା ମୁହାଁ କଳିନ୍ଦ କନ୍ୟା ତଟିଆ
କଳିର ପ୍ରଭାବ କରିଣ ବିପ୍ମବ କରାଏ କଲବଲିଆ ହେ
କଳି ଯୁଗିଆ ଦିଅଁ । କଳିକି କିଆଁ ପ୍ରଶୟ ହେ
କଳି ନ ହୁଅଇ ତବ ନ୍ୟାୟ ହେ ।୨।
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି କରୁଛି ଆପତ୍ତି କରମ ହୀନିମାନିଆଁ
କରତା ପୁରୁଷ କରଣୀ କାଟୁଛ କରଡ଼ା ହେଉଛ କିଆଁ ହେ
କର କରକରୁଣା । କରତବ୍ୟରେ ନକର ଉଣା ହେ ।
କରବାଳେ ଛେଦ କୁକାମନା ହେ ।୩।
କଳିୟାର ଧରି କଳି ମନେ ଭରି କର ମନ-ଅଶ୍ୱାୟତ୍ତ
କଳିର କଳ୍ମଷ କରାଇ ବିନାଶ କଳିତ କରାଅ ସତ୍ୟ ହେ
କଳା କୃଷ୍ଣ ମୂରତି । କଳ୍କୀ ସ୍ୱରୂପ ଧର ଝଟତି ହେ ।
କରୁଛି ମଧୁଦାସ ଆପତ୍ତି ହେ ।୪।
***
କେ କହେ ଦୟାଳୁ ବୋଲି
ତୁମେ ବଡ଼ ନିଷ୍ଠୁର
ଡାକି ଡାକି ଥକିଲିଣି
ନ ଶୁଣୁଛ ମୋ ଗୀର ପଦ।
ତ୍ରୀତାପାନଳେ ପଡ଼ିଣ
କଲବଲ ହୁଏ ପ୍ରାଣ
ସହିବା ପାଇଁ କଷଣ
ନାହିଁ ଧୌର୍ଯ୍ୟ ଏଥର ।୧।
ହେ ପ୍ରଭୁ ଜଗତ ନାଥ
କେହ୍ନେ ଦେଖୁଚ୍ଛ ମୋ କଷ୍ଟ
ହୋଇ ସଦା ଛଟପଟ
ଚିତ୍ତ ହୁଏ ଅସ୍ଥିର ।୨।
ପତିତ ତାପିତ ନର
କେବେ ସିନା ତାରିଥିଲ
ଏବେ କର୍ଣ୍ଣେ ନ ଶୁଣିଲ
ହେଲ ନିଦା ପଥର ।୩।
ପତିତପାବନ ବାନା
ମିଛେ ଭଡ଼ାଉଛ ସିନା
ଦଣ୍ଡୁଛ ଦେଇ ଯାତନା
ମୋ ଦୋଷ ନ କ୍ଷମିଲ ।୪।
*
ପ୍ରଭୁ ତବଚିନ୍ତା କଲା ଦିନୁଁ ମଥା
ନୁଆଇଁ ସକଳ କଥା ସହୁଛି
ସର୍ବାତ୍ମା ବୋଲିଣ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଭାବିଣ
ସର୍ବଘଟେ ତୁମ୍ଭ ରୂପ ଚାହୁଁଛି ପଦ।
କାହାକୁ କି ବୋଲି କହିବି ମୁଁ ଭଲା
ତୁମ୍ଭେ ତ ଲାଗାଅ ଅଛ ସବୁ ଲୀଳା
ତୁମ୍ଭ ବିନୁ ଆଉ କିଏ ଅଛି ଭଲା
ତୁମ୍ଭେ ସର୍ବ ବ୍ୟାପୀ ବୋଲି ଧ୍ୟାଉଛି ।୧।
ସକଳ ସ୍ଥାନରେ ତୁମ୍ଭେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି
ପୂର୍ଣ୍ଣବ୍ରହ୍ମ ନାମ ଅଟଇ ତୁମ୍ଭରି
ଅଜ୍ଞାନୀ ମାନବ ଏହା ନ ସୁମରି
ମାୟା ଭବେ ବୃଥା ଘାଣ୍ଟି ହେଉଛି ।୨।
ଆତ୍ମାମୟ ଏହି ଜଗତ ଭାବିଣ
ଆତ୍ମାନନ୍ଦେ ମଜ୍ଜି ଚାଲିଯାଉ ଦିନ
ମଧୁ ବୋଲେ ଯେତେ ମାନ ଅପମାନ
ତୁମ ଦାନ ବୋଲି ଭାବି ରହୁଛି ।୩।
*
[ଧୀରେ ଘେନ କାନନରେ - ବୃତ୍ତେ]
ଯେବେ ନ ପାଇଲି ପ୍ରଭୁ ତବ ଦରଶନ
ଏ ଛାର ଜୀବନେ ଆଉ କିବା ପ୍ରୟୋଜନ, ବିଶ୍ୱମୋହନ ହେ ।୧।
ଜାଣୁଛି ସଂସାରେ କିଛି ନୁହେଁ ଚିର ସତ୍ୟ
ତଥାପି ମାୟାରେ ଚିତ୍ତ ହେଉଛି ମୋହିତ, କୃଷ୍ଣ ଅଚ୍ୟୁତ ହେ ।୨।
ଯେତେ ବୁଝାଇଲେ ମନ ନ ହେଉଛି ସ୍ଥିର
ଚିନ୍ତା କରି ନ ପାରଇ ତବ ଶ୍ରୀପୟର, ବିଶ୍ୱ ସୁନ୍ଦର ହେ ।୩।
କହୁ କହୁ କ୍ରମେ କ୍ରମେ ଚାଲିଯାଏ ଦିନ
ଆଉ କେବେ ତବ ପାଦ କରିବି ଦର୍ଶନ, ମନ ମୋହନ ହେ ।୪।
ତବ ଦୟା ହେଲେ ସିନା ତବ ଭେଟ ହେବ
ଦୟାକରି ଦେଖାଅ ଶ୍ରୀଚରଣ ରାଜୀବ, ଭକ୍ତ ବାନ୍ଧବ ହେ ।୫।
*
[ଆହେ ନୀଳଶଇଳ ପ୍ରବଳ - ବୃତ୍ତେ]
କି ଲୀଳା କରୁଛ ପ୍ରଭୁ ବସି ନୀଳାଚଳରେ
ଭକ୍ତ ଆର୍ତ୍ତ ଡାକ ନ ଶୁଭେ କି କର୍ଣ୍ଣ ବିଳରେ ।ପଦ।।
ଦୁର୍ନୀତି ଦୁର୍ଗତି ଘୋଟି ଗଲାଣି ଏ ସଂସାରେ
ସତ୍ୟନିଷ୍ଠ ଲୋକ କଷ୍ଟ ଲଭନ୍ତି ଏ ବେଳରେ ।୧।।
ଅନ୍ୟାୟ ଅଶାନ୍ତି ବ୍ୟାପିଲାଣି ସବୁ ସ୍ଥଳରେ
ଭାରତ ଜନନୀ ପରା କାନ୍ଦଇ ବିକଳରେ ।୨।।
ବଳିଷ୍ଠ ହେଲେଣି ଦୁଷ୍ଟ ପାଶବିକ ବଳରେ
ଦେଖୁ ଦେଖୁ ରିପୁ ପଶିଲେଣି କଉଶଳରେ ।୩।।
ପ୍ରବଳ ହେଲେଣି ମ୍ଳେଚ୍ଛଗଣ ଭୂମଣ୍ଡଳରେ
ବେଗେ ମ୍ଳେଚ୍ଛଗଣ ନାଶକର କରବାଳରେ ।୪।।
*
ଯାହା କରୁଅଛ, ଆହେ ନନ୍ଦବତ୍ସ,
କି କହିବି କହି ନ ହୁଅଇ କିଛି ।
କହିଲେତ କୁଳ କୁଟୁମ୍ୱକୁ ଲାଜ
ନ କହିଲେ କୁଳ ଭାସି ଯାଉଛି ।ପଦ।
ଛାଡ଼ିଦିଅ କୁଟ କପଟ ବୋଲିଣ,
ତୁମ୍ଭେ ପରା ଶିକ୍ଷା ଦିଅ ଭଗବାନ
ପୁଣି ନଟକୁଟ ମାୟାକୁ ରଚିଣ
ହସାଇ ପୁଣି କେ କନ୍ଦାଇ ମାରୁଛି ।୧।
ସର୍ବ କର୍ତ୍ତା ନାମ କିଏ କି ବହଇ,
ତୁମ୍ଭେ ପରା ସର୍ବ କଥା କଥା କର ରହି
ସବୁ କଥା ରଚି ଲୁଚୁଛ କିମ୍ପାଇଁ
ତୁମ୍ଭେ ଲୀଳା ଭାବ ବୁଝି ନ ପାରୁଛି ।୨।
ମୋ ଇଚ୍ଛାରେ କିଛି ନ ହୁଏ ଜଗତେ,
ଯେଉଁ ବାଟେ ନିଅ ଯାଏ ମୁଁ ସେ ପଥେ
ତେବେ କିମ୍ପା ପରଖୁଛ ମୋତେ ଏତେ
ତୁମ ଲୀଳା ଭାବି ମଥା ଭରମୁଛି ।୩।
-୦-
[କେତେ ଡାକିଲି ହୃଦୟ ଖୋଲି - ବୃତ୍ତେ]
କେବେ ଡାକିବି ହା ପ୍ରାଣେଶ୍ୱର, ସତେ ଏଡ଼େ ଭାଗ୍ୟ ହେବ ମୋର
କେବେ ତବ ପାଇଁ କାନ୍ଦି କାନ୍ଦି, ପ୍ରେମେ ଝରାଇବି ଅଶ୍ରୁଧାର ।ପଦ।
କେବେ କାମନା କଳ୍ପନା ଛାଡ଼ି, ତବ ପ୍ରେମାବ୍ଧିରେ ଯିବି ବୁଡ଼ି
କଳେବରର ମମତା ଏଡ଼ି, ତବ ଚିନ୍ତା କରିବି କେବଳ ୧।
କେଉଁ ଦିନ ଏଡ଼େ ଭାଗ୍ୟ ହେବ, କାମ କ୍ରୋଧ ଲୋଭାଦି ଘୁଞ୍ଚିବ
କୁଞ୍ଜ ବନରେ ନିଶି ପାହିବ, ସେବୁଥିବି ଭାବେ ଶ୍ରୀପୟର ।୨।
କେବେ ଅତି ବ୍ୟାକୁଳ ଭାବରେ, କହୁଥିବି ହେ ପ୍ରଭୋ ଉଚ୍ଚରେ
କରି ଅନ୍ୱେଷଣ ଭୁରୁପରେ, ହେଉଥିବି ପ୍ରେମରେ ବିହ୍ୱଳ ।୩।
କାହିଁ କେବେ ସେ ବେଳ ଆସିବ, କୃପା କଟାକ୍ଷ କେବେ ପଡ଼ିବ
କରି ମଧୁମତୀ ଭକ୍ତିଭାବ, ମଧୁରେ କି କରିବ ଠଉର ।୪।
*
ପ୍ରଭୁ ମୋତେ ଭଲବୁଦ୍ଧି ଦିଅ
ସତ୍ୟ ଧର୍ମ ବାଟେ, ଗମିଣ ନିରତେ, କରୁଥିବି ତବ ଲୟ ।ପଦ।
କହନ୍ତୁ ଯେ ଯାହା, ନ ଶୁଣିଣ ତାହା, ହେଉଥିବି ସର୍ବସହ ।
ପରକୁ ନିଜର, ଭାବି ନିରନ୍ତର, ହୋଇବି, ସବୁରି ପ୍ରିୟ ।୧।
ଜଗତକୁ ମାତା, ପିତା କରି ଚିନ୍ତା, ଦେଖୁଥିବି ଆତ୍ମାମୟ
ନିନ୍ଦାସ୍ତୁତି ବେନି, ଏକ ପ୍ରାୟ ମଣି, ବରଜିବି ଲଜ୍ଜା ଭୟ ।୨।
ଛାଡ଼ିଣ ଅସତ୍ୟ, ଆସକ୍ତି କପଟ, ତେଜି କାମ, କ୍ରୋଧ, ମୋହ
ତବ ପ୍ରୀବ୍ୟାର୍ଥରେ, କର୍ମ କରିବାରେ, କରିବି ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ସ୍ନେହ ।୩।
ଅନିତ୍ୟ ସଂସାରୁ ମାୟା ପଦାର୍ଥରୁ, ମନକୁ ବେଗେ ହଟାଅ
ମଧୁର ଅନ୍ତରେ ଥାଇ ନିରନ୍ତରେ, ନିତ୍ୟ ପ୍ରେମ ପଥେ ନିଅ ।୪।
-୦-
ଥରେ ଭକ୍ତିଭରେ ପ୍ରଭୁ ନ ଭଜିଲି ତବ ନାମ ।
ଧିକ ଏ ନିର୍ଲଜ ପ୍ରାଣ ରହି କିବା ପ୍ରୟୋଜନ ।ପଦ।
ଧିକ ପରିଶ୍ରମ କର୍ମ ଧିକ ଯଶ କୀର୍ତ୍ତି ଧାମ
ଧିକ ଧିକ ଏ ଜନମ ହେଲା ସିନା ଅକାରଣ ।୧।
ତବ ଭାବନା ତେଜିଣ ସଂସାରରେ ହେଲି ମଗ୍ନ
ଜାଣି ଶୁଣି ଭୁଲା ମନ ଭୂଲିଣ ହୁଏ ଭରମ ।୨।
ଜୀବନ ଚାଲି ନ ଯାଇ ବଞ୍ଚିଛି ବୃଥା କିମ୍ପାଇଁ,
ନିଅ ବେଗେ ପ୍ରାଣବାଇ ଅନୁତାପେ ହୁଏ କ୍ଷୀଣ ।୩।
ତବ କୃପା ହେଲେ ନାଥ ଭଜନ୍ତା ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଚିତ୍ତ
ଡାକେ ମଧୁ ତିଳେ ମାତ୍ର କୃପା ବିନ୍ଦୁ କର ଦାନ ।୪।
*
[ଏହି କୁଞ୍ଜେ ଥିବେ ପରା - ବୃତ୍ତେ]
କେବେ ଆସିବ ସେ ବେଳ
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଚିନ୍ତିବି ସତେ ହୋଇ ବ୍ୟାକୁଳ ।ପଦ।
କେବେ ଚିନ୍ତି ତବ ଭାବ ହୃଦୟ ଥରି ଉଠିବ
ଅସ୍ଥିର ମନ ଭାବିବ ହୋଇଣ ସ୍ଥିର ।୧।
କେବେ ତବ ଶ୍ରୀପୟର ଚିନ୍ତିଣ ହେବି ବିଭୋର
କେବେ ସେ ଭାବାଶ୍ରୁ ଧାର ହେବ ବାହାର ।୨।
କେବେ ଭୁଲିଣ ନିଜତ୍ତ୍ୱ ଡାକିବି ହା ପ୍ରାଣନାଥ
ରଖି ତବ ପାଦେ ଚିତ୍ତ ହେବି ପାଗଳ ।୩।
କେବେ ତବ ଚିନ୍ତା କରି ଜୀବନ ଯିବ ବାହାରି
ମଧୁର ଏତିକି ଅଳି ଶୁଣ ଠାକୁର ।୪।
*
[ତୋ ଘେନି ତମାଳ ଶ୍ୟାମ - ବୃତ୍ତେ]
ମୋ ହୀନିମାନିଆ ପ୍ରାଣ, ଛଟପଟ ହେଉଥାଉ
ମୋ ଛାର କଥା କଦାପି ତାଙ୍କ କର୍ଣ୍ଣକୁ ନ ଯାଉ ।ପଦ।
ରହିଥାଆନ୍ତୁ ସେ ସୁଖେ, ମୁଁ ଏଣେ ରହିବି ଦୁଃଖେ
ମୋ ବେଦନା ତାଙ୍କ ପାଖେ କେହି ଯାଇ ନ ଜଣାଉ ।୧।
ମୋ ପରି ଜଗତେ କେତେ, ରହିଛନ୍ତି ଦୁଃଖ କଷ୍ଟେ
ସୋମାନଙ୍କ ପରି ଚିତ୍ତେ ସହୁଥିବି ସବୁ ଦାଉ ।୨।
ଯାହା କରିଛି ଭୋଗିବି, ତାଙ୍କୁ କାହିଁକି କହିବି,
ଅନ୍ତରେ ତାହାଙ୍କୁ ଭାବି ପ୍ରାଣ ଯାଉ ଅବା ରହୁ ୩।
ମୋ ଇଚ୍ଛାଟି ଅକାରଣ, ତାଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ହେବ ପୂର୍ଣ୍ଣ
କେବଳ ତାଙ୍କ ଚରଣ ମଧୁ ମନେ ଅଙ୍କା ହେଉ ।୪।
*
(କୁଞ୍ଜ ବନରେ କାଳିଆ ଦେବତା –ବୃତ୍ତେ)
ଏ ସାଗ ଜଗତେ କଷ୍ଟ ଅଛି ଯେତେ
ସବୁ ଦିଅ ପ୍ରଭୁ ନେବି ହେ
ନିନ୍ଦା ଅପମାନ କଷଣ ସହିଣ
ତୁମ୍ଭରି ନାମ ଭଜିବି ହେ ।ପଦ।
ଯେ ଦେବାର ପଛେ ଦେଉ ଗାଳି ମାଡ଼,
ମାତ୍ର ତୁମ୍ଭ ନାମେ କରିଥିବି ଦୃଢ଼
କରିଦିଅ ମୋତେ କାଲ ଅବା ଜଡ଼,
ବସି ନାମ ଜପୁଥିବି ହେ ।୧।
ବିପଦ ସାଥୀରେ ହୋଇଣ ମଇତ୍ର,
ପ୍ରେମେ ଗାଉଥଇବି ତୁମ ଗୁଣ ଗୀତ
ଦିଅ ମୋତେ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ସାହସ ହେ ନାଥ,
ତୁମ ଭାବ ନ ଭୁଲିବି ହେ ।୨।
ଦେଲେ ଦିଅ ଦୁଃଖ ବିପଦ ଅପାର,
ମାତ୍ର ଦିଅ ସହ୍ୟ ଶକ୍ତି ମନବଳ
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଯେହ୍ନେ ସଦା ପାଇବି ଭଲ
ତୁମ ଭାବା ଭାବୁଥିବି ହେ ।୩।
ଯଶ, କୀର୍ତ୍ତି, ସୁଖ ଲୋଡ଼ା ନାହିଁ ମୋର ,
ନ ଖୋଜଇ ସ୍ୱର୍ଗ ସମ୍ପଦ ଆଦର
ମଧୁ କହେ ଯାହା ଚାହେଁ ଦୟାକର
ନିର୍ଦ୍ଦୟ ହେଲେ ମରିବି ହେ ।୪।
*
ମୋତେ ପଛେ ଦୁଃଖେ ପେଲି ଦିଅ ନର୍କେ
ତୁମ୍ଭେ ସୁଖେ ଆନନ୍ଦରେ ଥାଅ ରହି
ତୁମ୍ଭେ ମୋର ଭଲ ନିର୍ମଳ ସୁନ୍ଦର
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଖରାପ ଅର୍ପିବି କିମ୍ପଇଁ ପଦ।
ମୋ ଛାର ଜଞ୍ଜାଳ ନ ଲାଗୁ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ
ମୋ କଥା ନ ଯାଉ ତୁମ୍ଭ ଶ୍ରବଣକୁ
ନାନା ପୀଡ଼ା କଷ୍ଟ ହେଉ ମୋ ଦେହକୁ
ତୁମ୍ଭେ ପ୍ରେମାନନ୍ଦେ ଥାଅ ତେଣେ ରହି ।୧।
ନ ଧର ହେ କାତ ମୋତେ ତାରିବାକୁ
ବାଧା ହେବ ସିନା କୋମଳ କରକୁ
ମୁଁ କିମ୍ପା ସୁଖରେ ବସିବି ନାବରେ
ତୁମେ କିଆଁ କଷ୍ଟେ ନାବ ନେବ ବାହି ।୨।
ଚାହେଁ ନାହିଁ ମୁହିଁ ମୁକତି ହେବାକୁ
ଚାହେଁ ନାହିଁ ପ୍ରଭୁ ପଣ କରିବାକୁ
ଚାହେଁ ନାହିଁ ସୁଖ ଆଦର ଯଶକୁ
ତବ ନାମ ଚିନ୍ତା ମୋ ସୁଖ ଅଟଇ ।୩।
ନିନ୍ଦା କରି ପଛେ କହନ୍ତୁ ଜଗତ
ନର୍କେ ପଡ଼ି ସୁଦ୍ଧା ହେବି ଛଟପଟ
ମଧୁ ଭାଷେ ତବ ପାଦେ ଥିଲେ ଚିତ୍ତ
ସୁଖ ଆନନ୍ଦରେ ମାନସ ଅଛଇ ।୪।
***
[କୁଞ୍ଜବନରେ କାଳିଆ ଦେବତା - ବୃତ୍ତେ]
କାଳିଆ ସୁନା, କିଛି ମୋର ନାହିଁ କାମନା ।
ତୋ ଭାବ ଦେବା ପାଇଁକି କାହିଁକି କରୁଛୁ ମନା ।ପଦ।
ଯେତିକି କରୁଛ ଦତ୍ତ ସେତିକିରେ ଅଛି ତୃପ୍ତ
ଅଧିକକୁ ନାହିଁ ଚିର୍ତ୍ତ ତୋ ଇଚ୍ଛା ଚିନ୍ତେ ସତତ
ସତ କରି କହୁଛି ସିନା ୧।
ନିର୍ବାଣରେ ମନ ନାହିଁ ଧନ ଜନ ନ ମାଗଇ
ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ନ ବାଞ୍ଛଇ ପାଟ ମଠା ନ ଖୋଜଇ
ପିନ୍ଧାଅ ମୋତେ ଛିଣ୍ଡାକନା ୨।
ହେବି ସୁଦ୍ଧା ହୀନିମାନ ଗାଉଥିବି ତୋର ଗୁଣ
ସକଳ କଥା ସହିଣ ଭଜୁଥିବି ତୋର ନାମ
ନାହିଁ ମୋର କେ ତୋର ବିନା ।୩।
ମିଳୁ ଦୁଃଖ ନିନ୍ଦା ବାଧା କରୁଥିବି ତୋର ଫନ୍ଦା
ମଧୁଦାସ ମନ ସଦା ଚିନ୍ତୁ ତୋ ଚରଣଛନ୍ଦା
କରୁ ତୋରକ ଭାବ ଭାବନା ।୪।
*
[କୃପାସିନ୍ଧୁ ବଦନ କରି ଅବଲୋକନ - ବୃତ୍ତେ]
ଜନମ ଦେଇ ମୋତେ କଷ୍ଟ ଦେଉଛ ଏତେ
ତୁମ୍ଭେ ସୁଖୀ ହୁଅ କି ଭାବି
ତୁମ୍ଭେ ଆନନ୍ଦମୟ ଆନନ୍ଦେ ରହିଥାଅ
ମୁଁ ଦୁଃଖେ ଛଟପଟ ହେବି ହେ, ମହାପ୍ରଭୁ
ତୁମ୍ଭନାମ ସୁମରୁ ଥିବି ତୁମ୍ଭ କଥାରେ ଦିନ ନେବି
ଦୟା ହେଉ ଏତିକି କରାଅ ସୁଦ୍ଧା ଦୁଃଖୀ
କର୍ମାଦରି ସବୁ ସହିବି ହେ ।୧।
ଜାଣୁଅଛ ତ ସର୍ବ ଜଣାଇବି କି ଭାବ
ଗାଇ କରିବି କି ପ୍ରାର୍ଥନା
ପାର୍ଥିବ ଜଗତର ସୁଖ ଯେବେ ଅସାର
କାହିଁକି କରିବି କାମନା ହେ, ମହାପ୍ରଭୁ ।
ପୂର୍ଣ୍ଣ ନ ହୁଏ ମୋ ଭାବନା । ସକଳ ଚିନ୍ତା ସିନା ।
ତୁମ୍ଭରି ଚିନ୍ତା ସତ୍ୟ ଭାବୁଥାଉ ମୋ ଚିତ୍ତ
ଲଭୁଥାଉ ପଛେ ଯାତନା ହେ ୨।
ଦିଅ ଯେତେ ଯାତନା ତହିଁ ନାହିଁ ଶୋଚନା
କେବଳ ଏତିକି ଭାବଇ
ତୁମ୍ଭ ଭାବ ଭାବନା ଊଣା ହେବାରୁ ସିନା
ବିଶେଷ ବେଦନା ଲଭଇ ହେ, ମହାପ୍ରଭୁ ।
ସେ ବେଦନା ନହୁଏ ସହି କି ହେବ ଏ ଜୀବନ ରହି
ହେ ପ୍ରଭୁ ବିଶ୍ୱପତି ଭାବୁ ଭାବୁ ଏ ରୀତି
ଛୁଟୁ ମଧୁର ପ୍ରାଣ ବାଇ ହେ ।୩।
***
[ନନ୍ଦସୁତ ମୋର ଜୀବିକା- ବୃତ୍ତେ]
ଦୁଃଖ ପଙ୍କେ ସଢିବି ସୁଦ୍ଧା ତାଙ୍କୁ ମୋ ପାଶକୁ ଡ଼ାକିବି ନାହିଁ
(ଆହା) କେଡ଼େ ସୁକୁମାର କୋମଳ ପୟର
କେହ୍ନେ କେଉଁଠାରେ ରଖିବେ ସେହି ।ପଦ।
ମୁଁ ତ ଜାଣେ ନାହିଁ ସେ ଭକ୍ତ, ତାଙ୍କ ପାଦେ ନାହିଁ ମୋ ମତି
ମୋ ସେବାରେ କେହ୍ନେ ସେ ହୋଇବେ ଶାନ୍ତି
ସେବକୀ ପଣେ ମୁଁ ଯୋଗ୍ୟା ନୁହଁଇ ।୧।
ଯହିଁ ଇଚ୍ଛା ଥାଆନ୍ତୁ ତହିଁ, ଭାବାନନ୍ଦେ ଥାଆନ୍ତୁ ରହି
ମୋ ପରି କୁତ୍ସିତା ନିକଟେ କିମ୍ପାଇଁ
ସେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସୁନ୍ଦର ଆସିବେ ଧାଇଁ ।୨।
ସେ ନିତ୍ୟ ପ୍ରେମାନନ୍ଦ ସୁଖୁଁ, ବଞ୍ଚୂତ କରିଣ ତାହାଙ୍କୁ
ଡାକିବି କିମ୍ପା ଏ ଅନିତ୍ୟ ସ୍ଥଳକୁ
କିପରି ତୋଷିବି କି ଦ୍ରବ୍ୟ ଦେଇ ।୩।
ମୁଁ ସଦା ଦୋଷୀ ସଦା ଦୁଃଖୀ, ମୋ ପାଶେ ଆଶିବେ କାହିଁକି
ଦେଖି କେବଳ ତାଙ୍କୁ ଡାକି ଡାକି
ଚାଲି ଯାଉ ମଧୁ ପରାଣ ବାଇ ।୪।
-୦-
ଯାହା ଇଚ୍ଛା ତାହା କର ପ୍ରଭୁ ଆଉ
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କିଛି ନ କହିବି ହେ,
ଦୁଃଖ ନିନ୍ଦା ତବ ଶୁଭାଶୀଷ ଭାବି
ସବୁ କଥା ସହି ରହିବି ହେ ।।ପଦ।।
ଯେତେ ଝଡ ଝଞ୍ଜା ବହିବାର ବହୁ
ଯାହା ଇଚ୍ଛା ତାହା ହୋଇବାର ହେଉ
ଯିଏ ଯେଉଁ କଥା କହିବାର କହୁ
ବିରକ୍ତ କେବେ ନ ହୋଇବି ହେ ।୧।।
ସମ୍ପଦ ବିପଦ ମାନ ଅପମାନ
ରୋଗ, ଭୋଗ ସବୁ ଅଟେ ତୁମ୍ଭ ଦାନ
ଆନନ୍ଦେ ସକଳ କରିଣ ଗ୍ରହଣ
ତବ ଶୋଭା ରୂପ ଧ୍ୟାଇବି ହେ ।୨।।
ମୋ ଭାବନା ଯାକ ହେବ ଅକାରଣ
ଶେଷେ ତବ ଇଚ୍ଛା ହୋଇଭ ପୂରଣ
ମଧୁଦାସ ବୋଲେ ତେବେ କିମ୍ପା ପ୍ରାଣ
ରଖ ବୋଲି ଆଶା ବହିବି ହେ ।।୩।।
***
ପ୍ରିୟତମ ! ତୁମ କଥା ଭାବୁଥାଏ ।
ମୋତେ ପଛେ ଭଲ ନ ପାଅ ଠାକୁର,
ତୁମକୁ ମୁଁ ଭଲ ପାଏ ପଦ।
ହୃଦକୁ ପଥର କରି ନିରନ୍ତର ନିନ୍ଦା କଷ୍ଟ ସବୁ ସହେ ।
ତୁମ ଆତ୍ମା ପ୍ରୀତି ଭାବି ନିତି ନୟନରୁ ଲୁହ ବହେ ।୧।
ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଆସକ୍ତି କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ପ୍ରୀତି ତହିଁକି ମତି ନ ଯାଏ
ତୁମ ଆତ୍ମା ସତ୍ୟ ସୁନ୍ଦର ପଦାର୍ଥ ମନରୁ ଭୁଲି ନ ହୁଏ ।୨।
କେବେ ମୋ ନିକଟେ ତୁମେ ଆସି ସତେ ଦେଖାଦେବ କି ଟିକିଏ
ନାହିଁମୋ ସୁଗୁଣ ତୁମ ମନପ୍ରାଣ ତୋଷିବି ବା କେଉଁସ୍ନେହେଁ ? ।୩।
ତୁମ ଭାବ ମୋ ସୁଖ ସମ୍ପତ୍ତି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୁଖ ନ ଚାହେଁ ।
ମଧୁମତି ନିତି ତୁମ ଭାବ ଚିନ୍ତି ସାଇତି ଥାଏ ହୃଦୟେ ।୪।
-୦-
ଓଁ କାର ସ୍ୱରୂପ ବ୍ରହ୍ମ ସନାତନ
ଓଲଟ ପାଲଟେ ଖେଳ ଆତ୍ମାରାମ
ଓଁକାରେ ସାଧୁ ଭଜନ୍ତି ତବ ନାମ
କୃପାକର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ୧।
ନବ ନୀରଦ ବରନ ବଂଶୀଧର
ନିତ୍ୟ ବୃନ୍ଦାବନ ରମ୍ୟ ସୁଧାକର
ନିନ୍ଦାତ୍ମକ ନଟବର ନାରାୟଣ
କୃପାକର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ୨।
ମୋଦ ମାଧୁର୍ଯ୍ୟ ଲଳିତ ରସଧାମ
ମହା ଭାବମୟ କୃଷ୍ଣ ନରୋତ୍ତମ
ମଧୁସୂଦନ ମୋହନ ମନୋରମ
କୃପାକର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ୩।
ଭକ୍ତବନ୍ଧୁ ଭାବଗ୍ରାହୀ ଭାଗ୍ୟଧର
ଭୀଷଣ ଭବାର୍ଣ୍ଣବର କର୍ଣ୍ଣଧାର
ଭକ୍ତହୃଦାରାଧ୍ୟ ନୟନାଭିରାମ
କୃପାକର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ୪।
ଗଗନ ସ୍ୱରୂପ ପୀତାମ୍ୱର ଧାରୀ
ଗହନ କୁଞ୍ଜବନ ଭ୍ରମଣକାରୀ
ଗୋକୁଳାନନ୍ଦ ଗୋବିନ୍ଦ ଗୋପୀପ୍ରାଣ
କୃପାକର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ୫।
ବନମାଳୀ ନରହରି ବିଶ୍ୱମୂର୍ତ୍ତି
ବିଶ୍ୱଭକ୍ତ ବିମୋହନ ବିଶ୍ୱପତି
ବିଶ୍ୱକର୍ତ୍ତା ବିଶ୍ୱଗୁରୁ ବିଶ୍ୱରମ୍ୟ
କୃପାବର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ।୬।
ତେଜସ୍କର ତ୍ୟାଗୀ ତ୍ରିଭଙ୍ଗୀମା ଠାଣି
ତ୍ରୟତାପ ହାରୀ ପ୍ରେମ ଚିନ୍ତାମଣି
ତ୍ରିଗୁଣାତୀତ ମହତ ଜ୍ଞାନରାମ୍ୟ
କୃପାକର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ୭।
ବାସୁଦେବ ବଳ ବୀର୍ଯ୍ୟଶାଳୀ ହରି
ବୃନ୍ଦାବନେଶ୍ୱର ଗୋବଦ୍ଧନ ଧାରୀ
ବାଳ ଗୋପାଳ ସ୍ୱରୂପ ପରଂବ୍ରହ୍ମ
କୃପାକର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ୮।
ସୁକୁମାର ସୁନ୍ଦର ଲାବଣ୍ୟ ସିନ୍ଧୁ
ସଜ ସରୋଜ ନୟନ ବ୍ରଜବନ୍ଧୁ
ସଦାନନ୍ଦ ନିର୍ଲିପ୍ତ ଶୁଦ୍ଧ ନିଷ୍କାମ
କୃପାକର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ୯।
ଦେବକୀ ନନ୍ଦନ ଯଶୋଦା ଜୀବନ
ଦେବ ହିତକାରୀ ଭକ୍ତ ପ୍ରାଣଧନ
ଦୀନବନ୍ଧୁ ଦାମୋଦର ଆର୍ତ୍ତତ୍ରାଣ
କୃପାକର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ୧୦।
ବାଞ୍ଛା କଳ୍ପତରୁ ଚାରୁ ଚିଦାନନ୍ଦ
ବୃଷଭାନୁ ସୁତା ହୃଦୟ ସମ୍ପଦ
ବ୍ୟୋମାତୀତ ଜ୍ଞାନତତ୍ତ୍ୱ ସତ୍ୟ ଧର୍ମ
କୃପାବର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ୧୧।
ୟ-ଅନନ୍ତ ଅଚ୍ୟୁତ ଦେବ ଜନାର୍ଦ୍ଦନ
ଅପ୍ରାଧ କ୍ଷମାକର ହେ ଭଗବାନ
ଅନ୍ତରେ ଦିଅ ତବ ଭକତି ପ୍ରେମ
କୃପାକର ହେ କରୁଣାମୟ ଶ୍ୟାମ ୧୨।
*
(ମୁରଲୀ ତୋର ଶରଣ – ବୃତ୍ତେ)
ଗୋବିନ୍ଦ, ତୁମ ଇଚ୍ଛାହିଁ ସାର ହେ
ତୁମ ଇଚ୍ଛା ଯାହା କରିବ କର ହେ ।ପଦ।
ମୋ ଇଚ୍ଛା ଅଟଇ ପାଣିର ଗାର,
ତୁମ ଇଚ୍ଛାରେ ହୁଅଇ ସକଳ ହେ ୧।
ଏ ସଂସାର ତୁମରି ଖେଳ ଘର,
ଲଗାଇଛ ଜନ୍ମ ମରଣ ଖେଳ ହେ ୨।
ଦୁଃଖ କଷଣ ବଢ଼େ ବେଳୁଁ ବେଳ,
ସହି ନ ହୁଅଇ ବେଦନା ଭାର ହେ
ମଧୁ କହେ ନ କରିଣ ସୁନ୍ଦର,
ପିଣ୍ଡରୁ ପରାଣ ନିଅ ଏଥର ହେ
***
[ଚକାଡ଼ୋଳା କିମ୍ପା - ବୃତ୍ତେ]
କଳା କାହ୍ନୁ ତୁହି ବଡ଼, ତୁହି ବଡ଼ ଚଲାକି ।
କରି ସର୍ବ କର୍ମ ମୁଁ ନିର୍ଗୁଣ
ତୋ ବିନା କେ ସର୍ବକର୍ତ୍ତା ଅଛି କି ? ।ପଦ।
ଦୁନିଆଁ ଲୋକର ଆଖିରେ ମାୟାର
ଅନ୍ଧ ପୁଟୁଳିକି ବାନ୍ଧଇଣ ଜାକି
ଲୁଚି ଲୁଚି ତୁହି ଚେର ପ୍ରାୟେ ହୋଇ
ଠକାମି ପଣରେ ଦେଉଛୁ ଠକି ।୧।
ମୃଗତୃଷ୍ଣା ପରି ସଂସାରଟା କରି
ଲଗାଇଛୁ ଖାଲି ମାୟା ଭେଳିକି
ମୁଁ ଯେ ଧାଇଁ ଧାଇଁ ହୁଏ ହାଇଁ ପାଇଁ
ଦୟା ଧର୍ମ ତୋର ହୃଦେ ନାହିଁ କି ? ।୨।
ଏ ମାୟା ସଂସାର କେ ନୁହେଁ କାହାର
ପୁଣି ମୋର ବୋଲି କିଏ କହେ କି
ତ୍ରିଗୁଣ ରଜ୍ଜୁଟି ହାତେ ଧରି ନିତି
ନଚାଉଛି କିଏ ଓଟାରି ଝିଙ୍କି? ।୩।
ଭାବି ଭାବି ତୋର ଲୀଳା ଭାବ ଖେଳ
ମୋଟା ଦେହ ଗୋଟା ଗଲାଣି ଶୁଖି
ଗୀତେ ମଧୁ ବୋଲେ ଶୁଣି ଶୁଖି ମଲେ
ତୋ ପଦତଳେ ନ ଯବିକି ଲାଖି ।୪।
***
କଳା କାହ୍ନୁ ତୁହି ବଡ଼, ତୁହି ବଡ଼ ମାଡ଼ୁଆ ।
ଅଡ଼ାଇ ଗୋଧନ ବଢ଼ାଇଲୁ ପ୍ରେମ
ସହଜେ ତ ଜାତି ତୁ ଗଉଡ଼ିଆରେ ।ପଦ।
ଶ୍ରୀବତ୍ସ ବ୍ରାହ୍ମଣ ନାତେକ ମାରିଣ
ହେଲା ସେ ଭକତ ଅତି ବଢିଆ
ସେ ଭକ୍ତ ଚରଣ ହୃଦରେ ବହିଣ
ଦେଖାଇଲୁ ଭକ୍ତି ଭକ୍ତ ଦାଢିଆରେ ।୧।
ତୋ ଦୁଷ୍ଟାମି ବେଳେ ଯଶୋଦା ହାତରେ
ଖାଇ ନ ଥିବୁ କେତେ ବାଡ଼ିଆ
ଥରେ ମାଡ଼ ଡରେ ଆଁ କଲାବେଳେ
ତୋ ଗର୍ଭେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଦେଖିଲେ ମାଆ ।୨।
ଖେଳୁ ଖେଳୁ ଖେଳ ଭାବେ ହୋଇ ଭୋଳ
ହୋଇଥିଲା ବେଳେ ତୁ ଅଖାଡୂଆ
ସଖାଙ୍କର ବିଧା ଖୁନ୍ଦା ଶୋଧାଯାକ
ତୋତେ ଲାଗୁ ଲଥିବ କି ଅଡୁଆରେ ।୩।
ଗଉଡୁଣୀଙ୍କର ଗାଲଚିପା ମାଡ଼
ତୋତେ ନିଶ୍ଚେ ଵାଗୁଥିବୁ ଗୁଡ଼ିଆ
ମୂଢ଼ ମଧୁ କହେ ମାଡ଼ ସହୁ ସ୍ନେହ୍ନେ
ଗର୍ବୀଲୋକର ତୁ ଘର ପୋଡ଼ିଆରେ ।୪।
-୦-
ଆଚ୍ଛାଲୀଳା
[ଭଜମନ ସବୁରି ଦୁଃଖ ହରା ବୃତ୍ତେ]
ଆଚ୍ଛା ଲୀଳା ଲଗାଇଅଛୁ ଆରେ କାଳିଆ
ଦେଖି ତୋ ଲୀଳା ହେଲି ହାଲିଆରେ ହାଲିଆରେ ହାଲିଆ ।।ପଦ।।
ଯେ ତୋର ଆଶ୍ରା କରିଲା ସେତ ଦୁଃଖ ପାଇଲା
ଦୀନବନ୍ଧୁ ନାମ ତୋର କାହିଁପାଇଁ ହୋଇଲା
ପାଣ୍ଡବେ କରି ଆଶ୍ରା ହେଲେ ଭଗାରି ହସା
ଅଜ୍ଞାତ ବନବାସେ ଭୋଗିଲେ କେତେ ଦଶା
ଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ସ୍ଥଳେ ତୋ କୁଟ ନୀତି ହିଂସା
ରସାରେ ହେଲା ଚମତ୍କାରିଆ ।।୧।।
ପତିତପାବନ ବାନା ନୀଳାଚଳେ ଉଡ଼ାଇ
ପତିତମାନଙ୍କୁ କିମ୍ପା ମାରୁଅଛ ସଢ଼ାଇ
ବଢ଼େଇ ରୂପ ହୋଇ ନିଜ ରୂପ ଗଢ଼ାଇ
ଭକ୍ତି ରୂପ କଢ଼ାଇ ଭକ୍ତ ନେଉ ଅଡ଼ାଇ
ମନେ ଦେଇ ବଡ଼ାଇ ଭକ୍ତି ନେଉ ଛଡ଼ାଇ
ଗଡ଼ାଇ କରୁ କଲ ବଲିଆ ।୨।।
ସବୁ କଥା ସିନାହୁଏ ତୋର ଇଚ୍ଛାବଳରେ
ମନ୍ଦକୁ ଭଲ ଭଲକୁ ମନ୍ଦ କରୁ ସଂସାରେ ।
ଆବଲ୍ୟ ଅସତୀଟି ଅଟଇ ଦେବୀକୁନ୍ତୀ
ସ୍ୱର୍ଗପୁରକୁ ନେଇ ଦେଲୁ ତୁ ସୁଖ ଶାନ୍ତି
ସୀତା ଆବଲ୍ୟ ସତୀ ଲଭିଲେ ଅଧୋରତି
ହୋଇଲେ ଶେଷେ ରସାତଳିଆ ।।୩।।
ତୋ ବିଂଶ ନାଶି ତୁ ସିନା କୁଳବୁଡ଼ା ହୋଇଲୁ
ଯେ ମାଗେ ତା କୁଳେ କିଆଁ ଛୁଆ ଖଣ୍ଡେ ନଦେଲୁ ।
କେ ତୋର ନାମ ଧରି କହେ ମନୁଁ ଭୋକେ ମଲି
କେ ପୁଣି ପାପ କରି କରଇ ବାବୁଗିରି
ଖପରା ଖଣ୍ଡେ ଧରି କେ ଖାଏ ମାଗିକରି
(ପୁଣ) କେ ଖାଏ ଧରି ସୁନା ଥାଳିଆ ।।୪।।
ଦାନ ଧର୍ମ କଲା ଲୋକ ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ ବିହରେ
ସର୍ବସ୍ୱ ଦାନ ଦେଇଣ ବଳି ଗଲା ପାତାଳେ
ଖଣ୍ଟ ରତନାକର ସେ ପାପୀ ଅଜାମିଳ
ବେନି ପତିତ ନର ଗଲେ ବୈକୁଣ୍ଠପୁର
ମଧୁ ଶୁଣି ସେ ଗିର ଡାକଇ ନାମ ତୋର
(ଆଉ) କରିବୁ ନାହିଁ ହରବରିଆ ।।୫।।
*
[ଚକା ନୟନକୁ ପତିତ - ବୃତ୍ତେ]
ହେ ନଟ କୁଟିଆ ହଟହଟିଆ
ନୀଳ ଯମୁନା ତଟିନୀ ତଟିଆ
ରାଧା କାଖରୁ ଭାଙ୍ଗିଲ ମାଠିଆ
ଶୋଧା ଶୁଣୁ ଥାଅ ହୋଇ ଧେଟୁଆ ହେ ।
ରଟୁଛି ମୁଁ ହୋଇ ଠିଆ ହେ ।
ଚିନ୍ତୁଅଛି ତବ ବ୍ରଜ ଲୀଳା ଭାବ
ଶୁଣି ନ ହୁଅ ଗଣ୍ଠିଆ ହେ ।୧।
ଗୋରୁଗୋଠିଆ ହେ ପ୍ରେମ ପାଠୁଆ
ନଦୀ ଘାଟିଆ ହେ ନୂଆ ନାଟୁଆ
ବାଙ୍କ ନେତ୍ରିଆ ହେ ପୀତ ପଟିଆ
ଅଝଟ ଝଟିଆ ଉନମତିଆ ହେ ।
କପଟିଆ ଲମ୍ପଟିଆ ହେ ।
ଅରାତି ଗତିଆ ଅଗୋଷ୍ଠୀ ଗୋଷ୍ଠିଆ
ସତୀ ଛାତି କରତିଆ ହେ ।୨।
ବ୍ରଜ ଧୂଳିଆ ହେ ହୁରୁ ଜୁରିଆ
ଘନ କାଳିଆ ହେ ବନମାଳୀଆ
ଗିରି ତୋଳିଆ ହେ ତରୁ ତଳିଆ
ମୟୁର ଚୂଳିଆ କାଳୀ ଦଳିଆ ହେ ।
ସୁନ୍ଦରିଆ ହୁନ୍ଦରିଆ ହେ ।
ନନ୍ଦ ହୃଦାନନ୍ଦ ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ପଦ
ତଳେ ଦିଅ ମୋତେ ଠାଆ ହେ ।୩।
ନିନ୍ଦା ବାଧା ଶୋଧା ଖୁନ୍ଦା ପାଇଲ
ରାଧା ଭାବରେ ବିହ୍ୱଳ ହୋଇଲ
ଧନ୍ଦା ଫନ୍ଦାସବୁ କରିଣ ଦୂର
ବନ୍ଦାଇଲେ ଗୋପୀ ତବ ପୟର ହେ ।
ବୃନ୍ଦାବନେ ରାସ କଲ ହେ
କନ୍ଦାଇଣ ଦେଲ ମଧୁର ଅନ୍ତର
ପଦାମୃତେ ନ ତୋଷିଲ ହେ ।୪।
ଦଗାଦାର ନଟବର ଠକ ଠାକୁର
କପଟୀ ଲମ୍ପଟୀ ତୁମେ ଅସଲ ଚୋର ।ପଦ।
ଦଧି ଦୁଗ୍ଧ ନବନୀତ ଗୋପେ ଚୋରାଇ
ତଥାପି ମନ ତୃପତ ହୋଇଲା ନାହିଁ
ରାଧା ମନ ଚୋରି କରିଲହେ ହରି
ଜଟିଳା କୁଟିଳାଠାରୁ ଶୋଧା ଶୁଣିଲ ।୧।
ଅଳପ ଦିନରେ ମୁଁ ଆସିବି କହିଣ
ମଥୁରା ଗଲ ଗୋପୀଙ୍କି ଠକି ଦେଇଣ,
ଡକାଇତ ଶ୍ୟାମ, ରୁକ୍ମିଣୀ ହରିଣ
ଶିଶୁପାଳକୁ ନିରାଶ କରିଣ ଦେଲ ୨।
ଛଦ୍ମ ବେଶେ ଜଳନ୍ଧର ନାରୀ ହରିଣ-
ବଧକଲ ଦୈତ୍ୟ ଏ କି କ୍ଷତ୍ରିୟ ପଣ ?
ପୁଣି କପଟରେ, ବୈଲୋଚନ ଘରେ,
ତା ନାରୀ ହୋଇଣ ତାକୁ ପ୍ରାଣ ନାଶିଲ ।୩।
କୂଟନୀତି ବିଶାରଦ ହେ ଚକ୍ରୀ ଶ୍ରେଷ୍ଠ
କୁରୁ ବଂଶ ନାଶ କଲ କରି ଚକ୍ରାନ୍ତ
ଦୁଷ୍ଟ ନାଶିବାକୁ, ଧର୍ମ ସ୍ଥାପିବାକୁ,
ମଧୁ କହେ ଯାହା ଇଛା ତା କରି ପାର ।୪।
*
[ମନ ଭ୍ରମରାରେ – ଏ ଫୁଲରେ - ବୃତ୍ତେ]
ଜଣା ପଡ଼ିଲା ହେ ତୁମ୍ଭର ପ୍ରଭୁ ପଣିଆ
ଭିତରେ କପଟ ପୁରିଛି ବହୁତ ବାହାରକୁ ସୁନ୍ଦରିଆ ।ପଦ।
ମାୟାର ବଜାର ମେଲାଇ କେବଳ ଭଣ୍ଡାଉଅଛ ଦୁନିଆଁ
ମାୟା କାରବାର ବେପାର ତୁମ୍ଭର ତୁମ୍ଭେତ ଅତି ଗଣ୍ଠିଆ ।୧।
ନିର୍ମାୟା ବୋଲିଣ କହିବି କେସନ ଜାଣ ତୁମ୍ଭେ ବଡ଼ ମାୟା
ଦୟାନିଧି ବୋଲିଣ କହିବି କିପରି ନାହିଁତ ଟିକିଏ ଦୟା ।୨।
ସମଦର୍ଶୀ ବୋଲି ପଡୁଅଛି ହୁରୀ ମୋ ପାଇଁ କି ଭେଦ କିଆଁ
କ୍ଷମାନିଧି ନାମ ସଂସାରେ ବହିଣ ଦୋଷୀକି ଦଣ୍ଡୁଛ ଯାହା ।୩।
ଚୁଚୁନ୍ଦ୍ରା ନାଗର ସଙ୍ଗର ବିଚାର ଭାବିଣ ହୁଏ ଛାନିଆଁ
ଛାଡ଼ିଲେ ମରିଲି ନ ଛାଡ଼ିଲେ ମଲି ମଧୁର କର୍ମ କି ଏହା ।୪।
-୦-
(ତୋ ଘେନି ତମାଳ ଶ୍ୟାମ – ବୃତ୍ତେ)
କାଳିଆ ଫୁଲମାଳିଆ ଆଚ୍ଛା ଲୀଳା କରିଲା ରେ
ତା ନାମକୁ ଯେ ଧରିଲା ତା କଥା ତ ସରିଲାରେ ।।ପଦ।।
ଚାହିଁଲା ଯେ ତା ମୂରତି ପାଇଲା ସେ ଅପଖ୍ୟାତି
ଧ୍ୟାଇଲା ଯେ ସେ ପୀରତି ପ୍ରାଣ ଥାଉ ମରିଲାରେ ।।୧।।
ସେ ଫାନ୍ଦରେ ଯେ ପଡ଼ିଲା ତା ନିନ୍ଦା ଦୁଃଖ ବଢିଲା
ଛାଡ଼ିଲା ଯେ ଭକ୍ତି ଲୀଳା ସେ ସୁଖରେ ଚଳିଲାରେ ।।୨।।
ଗାଇଲା ଯେ ତାର ଗୁଣ ହୋଇଲା ସେ ହୀନିମାନ
ଅପମାନ ବିପଦକୁ ଆଗକରି ବରିଲା ରେ ।।୩।।
ଧନ୍ୟ ସେ ବିଚିତ୍ର ମାୟା ଦେଖା ହେଉଛି ହାଲିଆ
ମଧୁ ବୋଲେ ତାର ଦୟା ହେଲେ ଜୀବ ତରିଲାରେ ।।୪।।
***
ତୁମେ ଏଡ଼େ ଦଗାଦିଆ କପଟିଆ ନିର୍ଦ୍ଦୟ ହୋଲବ ବୋଲି
ଆଗରୁ ମୁଁ ଯେବେ, ଜାଣିଥାନ୍ତି ତେବେ, ନାମ ନ ଥାଆନ୍ତି ଧରି ।୧।
ଆମ୍ୱ ବୋଲି କହି, ଆମଡ଼ା ଦେଖାଇ, ଠକି ଦେଲ ଆହେ ଠକ
କରି ଦେଲ ଯାହା, କି କହିବି ତାହା, ହୃଦ ହୁଏ ଦକ ଦକ ।୨।
କରି କରି ଚିନ୍ତା, ହୁଏ ହଟହଟା, ଛଟ ପଟ ହୁଏ ନିତି ।
କହିବି କାହାକୁ, କହନ୍ତି ଯାହାକୁ, ସିଏ ତ କରେ ଏମିତି ।୩।
ହୁଏ ହଇରାଣ, ଯାଉନାହିଁ ପ୍ରାଣ, ବୃଥା ବଞ୍ଚିଛି କାହିଁକି ।
ଯାହାଲାଗି ପ୍ରାଣ, କରନ୍ତି ଧାରଣ, ସେତ ଦେଖାଏ ଭେଲିକି ।୪।
ଶୋଷେ କରିବାକୁ, ମାଗନ୍ତେ ମୁଁ ଜଳ, ମରୀଚିକା ଦେଖାଇଲା ।
ଧାଇଁ ଧାଇଁ ମୁହିଁ ଥକିଗଲି କାହିଁ, ନ ପାଇ ପାରିଲି ଜଳ ।୫।
ତୃଷ୍ଣା ନ ମେଣ୍ଟିଲା, ଆଶା ନ ପୁରିଲା, ଚାଲିଗଲା ବୃଥା ବେଳ ।
ଏଡ଼ିକି ହଟିଆ, ହୋଇଣ ନିର୍ଦ୍ଦୟା, ଠକୁଅଛ ବାରମ୍ୱାର ।୬।
ହେ ଠକ ପୁରୁଷ, ନ କର ନିରାଶ, କରୁଛି ଦୁଃଖେ ବିନତି ।
ପଶୁଛି ଶରଣ ନ ହୁଅ ଦାରୁଣ ପକାଅ କରୁଣା ଦୃଷ୍ଟି ।୭।
*
ପ୍ରଶ୍ନ – କାହିଁ ପାଇଁ ରସଲୀଳା,
ବୃନ୍ଦାବନେ କଲେ ସେ ନନ୍ଦ ବଳା
ସେ ନନ୍ଦ ବଳା ଗୋ,
କହି ଦେବ ମୋତେ ଭଲା ।।୧।।
ଉତ୍ତର – ଦଳିବାକୁ କାମଗର୍ବ,
ପୂର୍ଣ୍ଣପାଇଁ ଗୋପୀ ଇଚ୍ଛା ମାଧବ
ଇଚ୍ଛା ମାଧବ ଗୋ,
କଲେ ରାସ ଲୀଳା ଭାବ ।।୨।।
ପ୍ରଶ୍ନ – କଦମ୍ଭ ମୂଳେ କିମ୍ପାଇଁ,
ବିଜୟ ହୋଇଣ କଳା କହ୍ନାଇ
କଳା କହ୍ନାଇ ଗୋ,
ଗୋପୀ ପ୍ରେମେ ହେଲେ ବାଇ ।୩।।
ଉତ୍ତର – ଗୋଲ କଦମ୍ୱ କୁସୁମ,
ଗୋଲାକର ଶୂନ୍ୟ ଚିନ୍ତିଣ ଶ୍ୟାମ
ଚିନ୍ତିଣ ଶ୍ୟାମ ଗୋ,
ଗୋପୀ ଆତ୍ମେ କଲେ ପ୍ରେମ ।।୪।।
ପ୍ରଶ୍ନ – ଗୋପୀତ ମାଇପୀ ଜାତି,
ସେ କେହ୍ନେ ଜାଣିଲେ ଜ୍ଞାନର ରୀତି
ଜ୍ଞାନର ରୀତି ଗୋ,
କହି ତୁଟାଅ ମୋ ଭ୍ରାନ୍ତି ।।୫।।
ଉତ୍ତର – ମୁନି ଥିଲେ ସେ ପୂର୍ବେରେ,
ଜ୍ଞାନ, ଭକ୍ତି, କର୍ମ ଜାଣିଣ ଥିଲେ
ଜାଣିଣ ଥିଲେ ଗୋ,
ଗୋପୀ ହୋଇ ପ୍ରେମ କଲେ ।।୬।।
ପ୍ରଶ୍ନ – ପ୍ରୀତିରେ ଥାଏ ଦୂରିତ,
ଗୋପୀ ପ୍ରୀତି କିମ୍ପା ହୋଇଲା ଶ୍ରେଷ୍ଠ
ହୋଇଲା ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗୋ,
ବୁଝାଇ ଦିଅ ଏ ଅର୍ଥ ।।୭।।
ଉତ୍ତର - ଠ ଶୂନ୍ୟରେ ରଖି ମନ,
ଗୋପୀ କୃଷ୍ଣ ଯେଣୁ ହେଲେ ମିଳନ
ହେଲେ ମିଳନ ଗୋ,
ପାପ ହୋଇଗଲା ଶୂନ୍ୟ ।।୮।।
ପ୍ରଶ୍ନ – କିଏ ନିତ୍ୟ ବୃନ୍ଦାବନ,
କାହିଁ ରାସକଲେ ରାଧା ମୋହନ
ରାଧା ମୋହନ ଗୋ,
ବୁଝାଇ ଦିଅ ସେ ଜ୍ଞାନ ।।୯।।
ଉତ୍ତର – ଭୁରୁଶେଷ ମସ୍ତକରେ,
ବାରେ ନିତ୍ୟ ବୃନ୍ଦାବନ କୁଞ୍ଜରେ
ବନ କୁଞ୍ଜରେ ଗୋ,
ରାଧାକୃଷ୍ଣ ରାସ କଲେ ।।୧୦।।
ପ୍ରଶ୍ନ - ରାଧା କିଏ କିଏ ଶ୍ୟାମ,
ବୁଝାଇ କହିବ ଜ୍ଞାନ ମରମ
ଜ୍ଞାନ ମରମ ଗୋ,
ନବୁଝିଣ ହୁଏ ଭ୍ରମ ।୧୧।।
ଉତ୍ତର- ଜୀବ ପରମ ମୂରତି,
ଏ ଦୁଇଟି ରାଧା ଶ୍ୟାମ ମୃରତି
ଶ୍ୟାମ ମୂରତି ଗୋ
ସର୍ବ ଘଟେ ବିହରନ୍ତି ।।୧୨।।
ପ୍ରଶ୍ନ- କେଉଁ ଅଷ୍ଟ ସଖୀ ଗଣ,
କରାନ୍ତି ସେ ରାଧା କୃଷ୍ଣ ମିଳନ
କୃଷ୍ଣ ମିଳନ ଗୋ,
କହିଦେବ ବୁଝାଇଣ ।।୧୩।।
ଉତ୍ତର – ବିବେକିନୀସ, ବୁଦ୍ଧିମତୀ,
ପ୍ରେମ, ଦୟାଶୀଳା ସୁଜ୍ଞାନ ନେତ୍ରୀ
ସେ ସତ୍ୟାବତୀ ଗୋ,
ଶାନ୍ତି, କ୍ଷମା ଏ ଅଷ୍ଟଟି ।।୧୪।।
ପ୍ରଶ୍ନ – କେଉଁ କୃପାବଳୁ କୁହ,
ମିଳନ୍ତି ଶ୍ରୀରାଧା ଗୋବିନ୍ଦ ଦ୍ୱନ୍ଦ
ଗୋବିନ୍ଦ ଦ୍ୱନ୍ଦ ଗୋ,
କହିଣ ନାଶ ସଂଶୟ ।।୧୫।।
ଉତ୍ତର – ପୂର୍ଣ୍ଣ ଇଚ୍ଛା ପୂର୍ଣ୍ଣମାସୀ,
ସେ ଗୁରୁ କୃପାରୁ କାଳିଆ ଶଶି
କାଳିଆ ଶଶି ଗୋ,
ରାଧା ଆତ୍ମେ ଗଲେ ମିଶି ଗୋ ।୧୬।।
ପ୍ରଶ୍ନ – ଭବୁ ତରେ କେହ୍ନେ ଜୀବ,
କିପରି ଭାବିବି ସେ ରାସ ଭାବ,
ସେ ରାସ ଭାବ ଗୋ,
ବୁଝାଇ ଏହା କହିବ ।।୧୭।।
ଉତ୍ତର – ଅଷ୍ଟସଖୀ ସଙ୍ଗେ ଯାଇ,
ଧ୍ୟାନେ ପରମାତ୍ମେ ଜୀବ ମିଶାଇ
ଜୀବ ମିଶାଇ ଗୋ,
ରାସ ତତ୍ତ୍ୱ ଚିନ୍ତ ରହି ।।୧୮।।
ପ୍ରଶ୍ନ- ଧରୁଛି ତବ ଚରଣ,
କହିଦିଅ କେହ୍ନେ କରିବି ଧ୍ୟାନ,
କରିବି ଧ୍ୟାନ ଗୋ,
ଛିଣ୍ଡିବ ଭବ ବନ୍ଧନ ।୧୯।।
ଉତ୍ତର – ଗୀତେ କହେ ମଧୁଦାସ
ଭୁରୁପରେ ଚିତ୍ତ ନେତ୍ରକୁ ଖୋସ
ନେତ୍ରକୁ ଖୋସ ଗୋ,
ଛିଣ୍ଡିଯିବ ଭବ ଫାଶ ।୨୦।।
***
[କୀର୍ତ୍ତନ ସୁର]
ଶୁଣମତି ଆଳଇ ବାଜଇ ମୁରଲୀ
ଅସ୍ଥିର ହୁଏ ମାନସ ଗୋ
ଆସ ସଖୀ ଆସ ସଜାଇବା ବେଶ
ହେବ ନିତ୍ୟ ସ୍ଥଳ ରାସ ଗୋ
ବିଶ୍ୱାସ ସିନ୍ଦୁର କପୋଳେ ଘେନ
ଧଇର୍ଯ୍ୟ ଶାନ୍ତିକି କର ଚନ୍ଦନ ।୧।
କୁଙ୍କୁମ ସତ୍ଗୁଣେ ଲଗାଅ ଯତନେ
ବିଲଜ୍ୟା ବସନ ପିନ୍ଧ ଗୋ
ନିର୍ଲୋଭ ରତନ ମାଳା କଣ୍ଠେ ପିନ୍ଧି
ଭକ୍ତି ପୁଷ୍ପେ ବେଣି ବାନ୍ଧ ଗୋ
ଅହିଂସାକୁ ହସ୍ତେ କର ଗୋ ଚୁଡ଼ୀ
ତେବେ ତାଙ୍କୁ କୋଳେ ପାରିବୁ ଭିଡ଼ି ୨।
ଶରଧା ଆନନ୍ଦ କୁଚ ପରେ ପିନ୍ଧ
କାଞ୍ଚଲା ଶୋଭା ଦିଶିବ ଗୋ
ସାତ୍ତ୍ୟୁକ ବସୁଣୀ ନାସିକାରେ ଘେନି
କ୍ଷମା ନୁପୂର ପିନ୍ଧିବ ଗୋ
ଦୟା ଜ୍ଞାନ କଳା ନେତ୍ରେ ଲଗାଇ
ପ୍ରେମ କଟାକ୍ଷରେ ଚାହିଁବା ସହି ୩।
ଏହି ବେଶ ହୋଇ ଚାଲ ଆଗୋ ସହୀ
ବାର କୁଞ୍ଜରେ ପଶିବା ଗୋ
ଜୀବ ରାଧା ନେଇ ପରଂକୃଷ୍ଣେ ଦେଇ
ନିତ୍ୟ ରାସରେ ମଜ୍ଜିବା ଗୋ
ମଧୁଦାସ କହେ ସେ ରାସଭାବ
ସତେ ହେତୁ ଦୂତୀ ମିଳାଇ ଦେବ ୪।
*
[ତୋ ଘେନି ତମାଳ ଶ୍ୟାମ - ବୃତ୍ତେ]
ରାସଲୀଳା ଲାଗିଅଛି ଶେଷ ମସ୍ତକ ଉପରେ
ନିଶ୍ୱାସ ପ୍ରଶ୍ୱାସ ବାଟେ ପଶ ମତି ସଶୀ ବାରେ ।ପଦ।
ବେଶ ହୋଇ ନିବୃତ୍ତିରେ, ବସ ଏକାନ୍ତ ଧ୍ୟାନରେ
ବିଶ୍ୱବାସ ଭୁଲିବାରେ ରସ ବିନ୍ଦୁ ଆକାଶରେ ।୧।
ରସିକା ରସିକ ବେନି, ହଂସ ସ୍ୱରୂପରେ ଜାଣି
ଦୋଷ ଭୁଲି ଗୁଣେ ରମି ଗୁଣ ଗୁରୁ ଚିନ୍ତ ଠୁଳେ ।୨।
ହାସ୍ୟ ରସ ରହସ୍ୟରେ, ରସନାହିଁ କେତେବେଳେ
ରସନିଧି ଚରଣରେ ଆଶା ରଖ ନିରନ୍ତରେ ।୩।
ବିଷୟା ମାୟା ନ ଚିନ୍ତି, ଘୋଷ ରାସ ଲୀଳା ପ୍ରୀତି
ଆସକ୍ତ ନକର ମତି କାମ, କ୍ରୋଧ, ଲୋଭାଦିରେ ।୪।
ବାସକଲେ ଠ ମନ୍ଦିରେ, ରାସ ଦେଖିବ ନେତ୍ରରେ
ଭାସନାହିଁ ଭବ ଜଳେ ଚେତା କର ମଧୂ ବୋଲେ ।୫।
*
[ନାନା କୁଞ୍ଜେ ଗଲି ଧୀରା - ବୃତ୍ତେ]
ଚାଲ ସେହି ବୃନ୍ଦବନ,
ଯେଉଁସ୍ଥାନେ ନାହିଁ କାମ, କ୍ରୋଧ, ଅଭିମାନ ।ପଦ।
ଯହିଁ ନାହିଁ ଚନ୍ଦ୍ରାବଳୀ, ଅଛି ଅର୍ଦ୍ଧଚନ୍ଦ୍ର ଭଳି
ଅର୍ଦ୍ଧମାତ୍ରା ଉପରେ ସେ ସ୍ଥାନ ଶୋଭନ ୧।
ନାହିଁ ବୃଷଭାନୁ ସୁତା, ଅଛି ଆହାଦିନୀ ନିତ୍ୟା
ନାହିଁ ସେ ରାଧାର ଚିନ୍ତା ଦୁର୍ଜ୍ଜୟ ମାନ ୨।
ନାହିଁ ବିଚ୍ଛେଦ ବିରହ, ପ୍ରୀତିହୁଏ ଅହରହ
ପରମାତ୍ମା ଜୀବ ଅହଂ ହୁଏ ମିଳନ ୩।
ନାହିଁ ବିପଦ ବିଷାଦ, ଅଛି ଜ୍ଞାନ ପ୍ରେମାନନ୍ଦ
ଗୁରୁ କୃପା ଲଭି ତହିଁ କର ଗମନ ୪।
ଗୁରୁ ପୂର୍ଣ୍ଣମାସୀ ମାଆ, ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍କାମ ନିର୍ମାୟା
ମଧୁ କହେ ପୂଜୁଥାଆ ସେ ତୋ ସୁମନ ।୫।
***
ପ୍ରେମ ଡ଼ୋରେ ବନ୍ଧା ସେହି ପ୍ରେମ ମୂରତି
ଆତ୍ମାକୁ ଆତ୍ମା ସ୍ମରିଣ ପ୍ରେମ କରନ୍ତି ।ପଦ।।
ହୃଦରେ ହୃଦ ମିଶାନ୍ତି, ମାତ୍ର ମନ ନ ଲଗାନ୍ତି
ଭ୍ରୂପରେ ନେତ୍ର ସ୍ଥାପନ୍ତି ଜ୍ଞାନେ ମଜ୍ଜନ୍ତି ।।୧।।
ପଦ୍ମପତ୍ରେ ଜଳ ସମ, ଲାଗି ଅଲଗା ହୋଇଣ
ମନୁଁ କଳ୍ପଣା ତେଜିଣ କରନ୍ତି ପ୍ରୀତି ।।୨।।
ସେ ପ୍ରେମରେ ପାପ ନାହିଁ, ପାପ ନାଶ ହୁଏ ତହିଁ
ରଜବୀର୍ଯ୍ୟ ନ ଟଳଇ ନାହିଁ ଆସକ୍ତି ।।୩।।
ସତ୍ୟ ଶାନ୍ତି ଦୟା କ୍ଷମା, ସେ ପ୍ରେମର ଅଟେ ସୀମା
ଜ୍ଞାନଯୋଗେ ପ୍ରେମ ଠଣା ଭକ୍ତେ ବୁଝନ୍ତି ।।୪।।
ଧର୍ମ ଅର୍ଥ କାମ ମୁକ୍ତି ସେ ପ୍ରେମ ପଛେ ଗୋଡ଼ାନ୍ତି
ଭାଷେ ମଧୁଦାସ ମତି ଭଜରେ ଚେତି ।।୫।।
*
[ଆଜ ମୁଁ ଦେଖଇଲି ଘନ - ବୃତ୍ତେ]
ସଙ୍ଗାତ, ସେ ପ୍ରେମ ଅତି ପବିତ୍ର ଗୋ
ସେ ଆତ୍ମା ପ୍ରେମରେ ନାହିଁ ଦୁରିତ ଗୋ ।ପଦ।
କର୍ମେନ୍ଦ୍ରିୟରୁ ଅତୀତ, ଓଁ କାର ବିନ୍ଦୁରେ ସ୍ଥିତ
ନିତ୍ୟ ସତ୍ୟ ଅପ୍ରାକୃତ ଅବ୍ୟକ୍ତ ଗୋ ।୧।
ସେହି ନିତ୍ୟ ସତ୍ୟ ଭାବ, ଭ୍ରାନ୍ତ ଜନଙ୍କୁ ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ
ଭକ୍ତ ଜନଙ୍କୁ ସୁଲ୍ଲଭ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୋ ।୨।
କେବେ କି ସୁଯୋଗ ହେବ, କରିବି ସେ ଆତ୍ମାଭାବ
ପରମରେ ଜୀବ ହେବ ମିଳିତ ଗୋ ।୩।
ଭାବି ସେ ଭାବ ଭକତି, ଥର ଥର ଥରେ ଛାତି
ସତେ ଲଭିବି ସେ ପ୍ରୀତି ଅମୃତ ଗୋ ।୪।
ମଧୁ କହେ ସଖି ମତି, କି ହେବ ଭାବିଲେ ନିତି
ନିୟତିର ଗତି ଅତି ବିଚିତ୍ର ଗୋ ।୫।
***
(ସ-ଅନୁପ୍ରାସ)
ସହିଛି ସହୁଛି ସହିବି କହୁଛି ଶପଥ କରୁଛି ପଦଛୁଇଁ
ସଂକଟ ଭୀଷଣ, କଷଣ, ଦୂଷଣ, ଭୂଷଣ କରିବି ଅଙ୍ଗେନେଇ ।ପଦ।
ସରମ କାହାକୁ କାହିଁକି କରିବି, ସରସ କରିଣ ଜୀବନ ଗଢିବି
ସର୍ବହରାପଛେ ହୋଇଲେହୋଇବି, ସଳଖେ ସତ୍ପଥେ ଯିବିଧାଇଁ ।୧।
ସାର ପଦାର୍ଥକୁ ଚିନ୍ତା ନ କରିଣ, ସଂସାର ମାୟାରେ କିମ୍ପା ହେବିମଗ୍ନ
ସାହାସ କରିଣ ଯିବି ସେହିସ୍ଥାନ ସ୍ୱର୍ଗଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯେଉଁ ଭୂଇଁ ।୨।
ସୁଖଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସୁଖ ଯହିଁ ଅଛି, ସେ ପଦାର୍ଥ କେଭଁ ନ ପାରିବିମୂର୍ଚ୍ଛି
ସଦାନନ୍ଦ ରସ ଯହିଁରୁ ଝରୁଛି ସଂଖଳିଟି ମୋର ଅଟେ ସେହି ।୩।
ସପନ ସମାନ ସଂସାରର ମାୟା, ସତ୍ୟ ନୁହେଁ ସବୁ ମିଛି ମିଛିକିଆ
ସମୟ ସାରିବି ଅସତ୍ୟରେ କିଆଁ ସତ୍ୟେ ମିଶୁ ମଧୁ ପ୍ରାଣ ବାଇ ।୪।
-୦-
ଅସଲ ଭଜନ
ଆସଲ ଭଜନ ମନ କହୁଅଛି ଶୁଣ
ଅନୁଭବ କଲେ ଜୀବ ହେବ ପରିତ୍ରାଣ ।୧।
ଅଗାଡ଼ି ଚକ୍ଷୁ କୁଟି କି ଲଭିବୁ ଚାଉଳ
ଅଚିର ମରୀଚିକାକୁ ଭାବୁ କିଆଁ ଜଳ ।୨।
ଅସାର ସଂସାର ମାୟା କୁହୁକକୁ ଚାହିଁ
ଅକାରଣେ ଭଲା ଭୁଲୁଅଛୁ କାହିଁ ପାଇଁ ।୩।
ଅନ୍ତିମ ସମୟେ କିଛି ତୋ ସଙ୍ଗେ ନ ଯିବ
ଅନାଇଁ ଥିବେ ସରବେ ତୋ ପ୍ରାଣ ଛାଡ଼ିବ ୪।
ଅତି ପ୍ରିୟ ବୋଲି ତୁହି ଯାହାକୁ ଭାବୁଛୁ
ଅଶାନ୍ତି ଦେବେଟି ସେହି ବୁଝି ନ ପାରୁଛୁ ୫।
“ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ମି” ତତ୍ତ୍ୱର ଅର୍ଥକୁ ନ ବୁଝୁ
ଅଛି ତୋ ଠାରେ ସେ ତତ୍ତ୍ୱ ବାହ୍ୟେ କିମ୍ପା ଖୋଜୁ ୬।
ଅଣାକ୍ଷର ବୋଲି ଯେଉଁ ଭଜନ ତୁ କରୁ
ଅକ୍ଷର ନୁହେଁ ସେ କିମ୍ପା ଅକ୍ଷରରେ ଭୁଲୁ ? ।୭।
ଅବସାଣ ସେହି ତୁହି ବସାଣେ ନ ଭୁଲ
ଅଛି ସର୍ବ ଘଟେ ବସି ହୋଇ ଏକାକ୍ଷର ।୮।
ଅବାଡ଼ ଛାୟା ଜ୍ୟୋତିକି ନ କର ବିଶ୍ୱାସ
ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀଙ୍କୁ ଅନ୍ତରେ କର ପରକାଶ ୯।
ଅଜ୍ୟୋତିଟି ସେହି ଜ୍ୟୋତି ନୁହଇଁଟି ତିଳେ
ଅନାଇଁ ନ ହୁଏ କେତେ ଜ୍ୟୋତି ତହୁଁ କ୍ଷରେ ୧୦।
ଅସ୍ତ ଉଦୟ ରହିଛି ଜ୍ୟୋତି ସ୍ୱରୂପର
ଅବିରତ ସମଭାବାପନ୍ନ ଅଜ୍ୟୋତିର ।୧୧।
ଅଣ ମଣ୍ଡଳରେ ସେହି ଅଜ୍ୟୋତିର ସ୍ଥାନ
ଅନୁସରିଛନ୍ତି ଶିବ, ବ୍ରହ୍ମା, ଯୋଗୀ ଜନ ।୧୨।
ଅନ୍ତ ନ ପାଇଲେ ଶେଷଦେବ ଦେବଗଣ
ଅନିର୍ବଜନୀୟ ଅଟେ ସେ ପ୍ରେମ ଜ୍ଞାନ ।୧୩।
ଅସଂଖ୍ୟ ତପନ ସମ ଜ୍ୟୋତି ଭଗବାନ
ଅବନୀରେ କେବା ତାଙ୍କୁ କରିବ ଦର୍ଶନ ।୧୪।
ଅନେକ ସାଧୁ, ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଯୋଗୀ, ମୁନି, ଯତି
ଅନୁମାନେ କିଏ କେତେ ପ୍ରକାରେ କହନ୍ତି ୧୫।
ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଯେଉଁ ସାଧୁ ନରେ
ଅହିଂସା, ସାମ୍ୟ ସହିଷ୍ଣୁ, ସତ୍ୟେ ଚଳୁଥିଲେ ୧୬।
ଅପ୍ରିୟ ନ ହୋଇ କାହା ସଙ୍ଗରେ ସେ ତିଳେ
ଅନାଦି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସର୍ବଘଟେ ଭାବୁଥିଲେ ।୧୭।
ଅନୁରାଗେ ଆତ୍ମାମୟ ଜଗତକୁ ଚିନ୍ତି
ଅବିରତେ ଆତ୍ମାନନ୍ଦେ ମଗ୍ନ ହୁଅ ମତି ।୧୮।
ଅନ୍ୟରେ ନ ହୋଇ ଭ୍ରମ ଆତ୍ମାନନ୍ଦେ ରସ
ଅଜ୍ଞାନ ଦୁରିତ ସବୁ ହୋଇଯିବ ଧ୍ୱଂସ ।୧୯।
ଅମୃତ ସନ୍ତାନ ତୁହି ବିଷୟାରୁ ଭିନ୍ନ
ଅଣବାବୁଆ ପରାୟ ସାରୁ କିମ୍ପା ଦିନ ।୨୦।
ଅସ୍ଥିର ନ ହୋଇ ଚିନ୍ତା କର ବସି ବାରେ
ଅମୂଲ୍ୟ ଧନ ଅଛି ତୋ ହୃଦୟ ଭଣ୍ଡାରେ ୨୧।
ଅନ୍ଧପ୍ରାୟେ ଅନ୍ୟ ଆଡ଼େ ଦରାଣ୍ଡୁ କାହିଁକି
ଅରୂପ ବୋଲି ନିଜକୁ ଭଜ ତୁ ଏଣିକି ।୨୨।
ଅବିନାଶୀ ତୁହି କିମ୍ପା ଭାବୁ ନାଶ କଥା
ଅମର ଅମୃତ ଭାବେ ବେଗେ ହୁଅ ଚେତା ।୨୩।
ଅଶଂସୟୀ ହୋଇ ସଦା ଆତ୍ମାନନ୍ଦେ ରସ
ଅସଲ ଭଜନ ଏହି କହେ ମଧୁ ଦାସ ।୨୪।
-୦-
[ଚକା ନୟନକୁ ପତିତ - ବୃତ୍ତେ]
ଯେତେବେଳେ ନଥିଲା ଠୂଳ ଶୂନ୍ୟ, ନଥିଲା ଏକାକ୍ଷର ତତ୍ତ୍ୱଜ୍ଞାନ,
ନଥିଲା ବେଦ, କର୍ମ, ମନ୍ତ୍ର, ତନ୍ତ୍ର, ନଥିଲା ଗୀତା ଶାସ୍ତ୍ର ଭାଗବତ ହେ,
ଥିଲା ଏକା ମହାଶୂନ୍ୟ ହେ,
ସମସ୍ତଙ୍କଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସେହି ଗୁରୁ ନିରାକାର ନିରଞ୍ଜନ ହେ ୧।
ଅବ୍ୟକ୍ତ ଗୁପତ ଭଜନ ଏହି, ତୁ ଯେଣୁ ବିଶ୍ୱାସୀ ତୋତେ କହଇ,
ଅନୁମାନ ଦ୍ୱାରେ ହୋଇ ଚେତନ, ହୃଦେ ସାଇତିବୁ କରି ଯତନ ହେ,
ସାଧୁ ଗଣ୍ଠିଧନ ଏହି ଯେ,
ଅସାଧୁ ମୂରୁଖ, ତର୍କୀ, ଗର୍ବୀ ଠକ ଲୋକଙ୍କୁ କହିବୁ ନାହିଁ ହେ ।୨।
ଯେଉଁ ସମୟରେ କେହି ନଥିଲେ, ମହାଶୂନ୍ୟ ରହିଥିଲା ସେ ବେଳେ,
ମହାଶୂନ୍ୟରୁ ଖସିଲା ଅରେହ, ଅରେହରୁ ରେହ ରେହରୁ ଅ ହେ,
କଳ୍ପଣାରୁ ଆଦି ଶକ୍ତି ହେ,
ଅଶବ୍ଦରୁ ଶବ୍ଦ ବିନ୍ଦୁମଧ୍ୟେଁ ନାଦ ମିଶନ୍ତେ ହୋଇଲା ସୃଷ୍ଟି ହେ ।୩।
ତାଳୁକା ସନ୍ଧିରେ ବ୍ରହ୍ମ ମନ୍ଦିର, ତହିଁ ମହାଜ୍ୟୋତି ମଣ୍ଡଳାକାର
ତହୁଁ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନ ଆଶୁଛି କ୍ଷରି, ସେ ଭଜନ ଯେବେ ପାରିବୁ କରି ହେ,
ତେବେ ହେବୁ ଭଜନିଆଁ ହେ,
ଅସଂଖ୍ୟ ତପନ ସମ ଜ୍ୟୋତିବ୍ରହ୍ମ ଧ୍ୟାଇଲେ ତୁଟିବ କାୟା ହେ ।୪।
ଦେହରଖି ଯେବେ ମରି ପାରିବୁ, ତେବେ ସେ ଭଜନ କରି ପାରିବୁ
ଅତି ବିଷମ ସେ ଜ୍ଞାନ ସାଧନ, ଅଜଣା ଅକର୍ମ ବ୍ରହ୍ମ ଭଜନ ହେ,
ଲଭିଣ ଶ୍ରୀ ଗୁରୁ ଦୟା ହେ,
ବ୍ରାହ୍ମ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ନିଶ୍ଚଳ ମନରେ ବସି ଭଜ ଏକୁଟିଆ ହେ ।୫।
ବିନ୍ଦୁ ଠୁଳ ଚିନ୍ତିବୁ ମସ୍ତକରେ, ନେତ୍ରକୁ ରଖିବୁ ଭୁରୁ ଉପରେ,
ତ୍ରିକୁଟେ ତ୍ରିପୁରା ଅଛନ୍ତିଦ୍ୱାରୀ, ମାତା ସେବାଯେବେ ପାରିବୁ କରିହେ,
ପିତା ବ୍ରହ୍ମକୁ ଭେଟିବୁ ହେ,
ଭଜନର ଭାବ କରି ଅନୁଭବ ଶିଶୁମ୍ନା ବାଟେ ଗମିବୁ ହେ ୬।
ପ୍ରଥମେ ମଣ୍ଡଲା ଆଙ୍କିବୁ ମନେ, ଅର୍ଦ୍ଧଚନ୍ଦ୍ରରୂପ ଚିନ୍ତିବୁ ଧ୍ୟାନେ,
ତିନିକୁ ରଖିବୁ ଯତନ କରି , ତା ପାଶେ ବଅ ଫଳା ଦେବୁ ବାରି ହେ,
ଚାରିବେଦ ତାର ତଳ ହେ,
ବେନି ପାଶେ ଓଲଟା ସାତ ଯେ ଗାର ଦେଇ ଭଜ ଅଣାକ୍ଷର ହେ ।୭।
ଅଣାକ୍ଷର ତତ୍ତ୍ୱ ତାଳୁରେ ସ୍ଥାପି, ବ୍ରହ୍ମ ଏକାକ୍ଷର ଭୁରୁରେ ଜପି,
ତାରକ ଦଣ୍ଡକ କୁଣ୍ଡଳି ରଖି, ଅର୍ଦ୍ଧମାତ୍ରା ବିନ୍ଦୁ ନାସାଗ୍ରେ ଯୋଖି ହେ,
ଭବାବ୍ଧିରୁ ତରି ଯାଅ ହେ,
ମଧୁବାସ ବୋଲେ ଏ ଭଜନ କଲେ ନ ରହେ କାଳକୁ ଭୟହେ ।୮।
-୦-
ମହାଶୂନ୍ୟ ମଣ୍ଡଳରେ ମହା ବ୍ରହ୍ମ ଖେଳେ ।
କୋଟି କୋଟି ନିଆଁ ଜ୍ୟୋତି ସେହିଠାରେ ଜଳେ ୧।
ସେ ଜ୍ୟୋତି ନିଆଁ ଭଜିଲେ ହେବୁ ଭଜନିଆଁ ।
ସେ ଭଜନେ ନାଶ ହୁଏ ପାପ, ଦୋଷ, ମାୟା ୨।
ସେହି ଜ୍ଞାନ ଜ୍ୟୋତି ନିଆଁ ଦର୍ଶନ କରିଲେ ।
ବଣା ନ ହୋଇବୁ ଆଉ ମାୟା ଅନ୍ଧକାରେ ୩।
ଶୁଣରେ ମନୁଆଁ ଶିଷ୍ୟ କହୁଛି ବୁଝାଇ ।
ମାୟା ସଂସାରରେ ତୋତେ ନ ତାରିବେ କେହି ୪।
ମୋର ମୋର ବୋଲି କିମ୍ପା ହେଉଅଛୁ ଭୋଳ ।
ଅନ୍ତିମ ବେଳରେ ସର୍ବେ ହେବେ ସାତ ପର ୫।
ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ମାନବ ଜନ୍ମ ମିଳିବ ଆଉ ।
ସରି ଯାଉଅଛି ତୋ ଆୟୁଷ କହୁ କହୁ ।୬।
କ୍ଷଣ ଭଙ୍ଗୁର ଶରୀର ନୁହଇଟି ଚିତ୍ତ ।
ଚିରସ୍ଥାୟୀ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନେ ମଜ୍ଜ ନିରନ୍ତର ।୭।
ବ୍ରହ୍ମ ଭଜ, ବ୍ରହ୍ମ ଜପ, ବ୍ରହ୍ମ କର ଚିନ୍ତା ।
ବ୍ରହ୍ମ ବିନା ଆଉ ସବୁ ଅଟେ ମିଥ୍ୟା କଥା ୮।
ବ୍ରହ୍ମସତ୍ୟ ବିଶ୍ୱମିଥ୍ୟା ଏହା କର ଚେତା ।
ଭୁଲିଯାଅ ମାୟା ଗୃହ ଧନ, ସୁତ, ସୁତା ।୯।
ଦେହ ବିଶ୍ୱ ଭୁଲି ଦୃଢେ କର ବ୍ରହ୍ମ ଧ୍ୟାନ
ଅଣ ସୂତ୍ର ମାଳାଧରି ଲଗାଅ ଭଜନ ।୧୦।
ଆସୁଛି ଯାଉଛି ହଂସ ତହିଁ ରଖ ଲୟ ।
ତ୍ରିକୁଟ ସନ୍ଧିରେ ତୋର ମନ ଧର ଥୟ ।୧୧।
ଅମନ ମନ୍ଦିରେ ପଶଇ ରସିଥିବୁ ତୁହି ।
ବଙ୍କୁନାଳେ ହଂସ ପକ୍ଷୀ ଖେଳାଇବୁ ନେଇ ୧୨।
ଉଡ଼ିଗଲେ ହଂସ ପକ୍ଷୀ ଆଉ ନ ପାରିବୁ ।
ଖେଳାଇ ପାରିଲେ ହଂସ ସଂଜ୍ୟୋତି ଦେଖିବୁ ୧୩।
ଅନାମ ମଣ୍ଡଳେ ବିଜେ ସଂଜ୍ୟୋତି ମୂରତି ।
ଅନାମ ପରମ ହଂସ ଜୀବ ଜପେ ନିତି ।୧୪।
ଏକୋଇଶ ସହସ୍ର ଛଅଶ ସେ ଭଜନ ।
ପ୍ରତିଦିନ ଜପେ ସେ ଯେ ମୁଁ ସେ, ସୋଽହଂ ଜ୍ଞାନ ।୧୫।
ଏହି ଭଜନଟି ସାର କହିଲି ବୁଝାଇ ।
ଏହା ବିନା ଆଉ ବେଶୀ ନ କହନ୍ତି କେହି ୧୬।
ଅନ୍ୟ ଭଜନ ଏ ସଙ୍ଗେ ନ ହେବ ସମାନ ।
ଅନ୍ତିମ ବେଳକୁ ଲୋଡା ଏ ବ୍ରହ୍ମ ଭଜନ ।୧୭।
ଯେତେବେଳେ କଫ, ବାତ, ପୀତ ରୁଦ୍ଧ ହେବ ।
ଚିତାକଟା, ମାଳାଜପ, ହୋଇ ନ ପାରିବ ।୧୮।
ଗୋଡ ହାତ ନ ହଲିବ ମୁଖ ନ ଫିଟିବ ।
ସେ ବେଳେ ଅଜପା ଆତ୍ମା ଜ୍ଞାନ ଲୋଡା ହେବ । ।୧୯।
ଏତିକି ବେଳୁ ଅଭ୍ୟାସି ବାୟୁ ମନ ସୂତ୍ରେ ।
ସଦ୍ଗୁରୁ ସେବା କରିଣ ବୁଝ ହୃଦଗତେ । ।୨୦।
ଯାହାଙ୍କର ନାହିଁ କାମ, କ୍ରୋଧ, ଲୋଭ, ହିଂସା ।
ସେ ସଦ୍ଗୁରୁ ସେବାକରି କର ସେ ଭରସା । ।୨୧।
କାମୀ, କ୍ରୋଧୀ, ଲୋଭୀ, ଗୁରୁ ଅନେକ ଅଛନ୍ତି ।
ବ୍ରହ୍ମଭାବ ନ ବୁଝାଇ ଭବରେ ପକାନ୍ତି ।୨୨।
ଭାବେନ୍ଦ୍ରିୟ ଭୁଲି ବ୍ରହ୍ମ ଭାବାନନ୍ଦେ ମଜ୍ଜ ।
ଓଁ କାର ବିନ୍ଦୁ ଉପରେ ଗୁରୁ କୃଷ୍ଣ ଭଜ । ।୨୩।
ବଛାବଛି ବେଳ ଆଶି ପଡ଼ିଗଲା ବାବୁ ।
ଯେତେକ ବାଳୁଙ୍ଗା ଦିନେ ଚିହ୍ନା ହେବେ ସବୁ । ।୨୪।
ଥଟ୍ଟା ପରିହାସ ଗର୍ବେ ନିନ୍ଦିବେ ଅନେକ ।
ପାଞ୍ଚ ସାତ ଏକ ପରେ ଠିକି ଯିବେ ଠକ । ।୨୫।
ବକ ସମ ବାର ଘରେ ରଖିଥିବୁ ଚେତା ।
ଜୋବରା ପରିକ୍ଷାରେ ନ ହେବୁ ହଟ ହଟା । ୨୬।
ଜୀବ ଗଲା ବାଟ ଗୋଟି ଜୋବର ଅଟଇ ।
କଟକ ଜୋବରା ଭାବି ନ ଭ୍ରମିବୁ ତୁହି । ।୨୭।
ବାଇ ଆସେ ଯାଏ ଯହିଁ ତହିଁ କର ଲୟ ।
ଯହିଁ ଇଚ୍ଛଆ ତହିଁ ରହି କର୍ମ କରୁଥାଅ । ।୨୮।
ଅନ୍ତରରେ ଚିନ୍ତାକରି ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ନାମ ।
ବାହ୍ୟେ ଲୋକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ କରୁଥାଅ କର୍ମ । ।୨୯।
ଦୃଢ଼ ଭାବେ ପାଳୁଥାଅ ଶ୍ରୀ ଗୁରୁ ଆଦେଶ ।
ସାର ଜ୍ଞାନ ଉପଦେଶ କହେ ମଧୁ ଦାସ । ।୩୦।
***
ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ଜୀବକୁ କହୁଛନ୍ତି ଗୁରୁ ଶ୍ୟାମ
ଅତି ଗୁପ୍ତଜ୍ଞାନ ତତ୍ତ୍ୱ କର୍ଣ୍ଣ ଡ଼େରି ଶୁଣ । ।୧।
ଆସୁଛି ଯାଉଛି ମୁହିଁ ତୋ ନାସିକା ବାଟେ
ଆତ୍ମା ହୋଇ ହଂସ ରୂପେ ଖେଳୁଛି ତୋ ଘଟେ । ।୨।
ଇଷ୍ଟ ଗୁରୁ ମୁହିଁ ତୋର ହୃଦରେ ଖେଳଇ
ଇତର ପରାଏ ଆଉ ନ ଭାବିବୁ ତୁହି । ।୩।
ଉଠି ବ୍ରାହ୍ମ ମୁହୂର୍ତ୍ତରୁ କରୁଥିବୁ ଚିନ୍ତା
ଉଜାଣି ସୂତ୍ରରେ ବ୍ରହ୍ମେ ରଖିଥିବୁ ଚେତା । ।୪।
ରୂପ ସ୍ଥୂଳରେ ମୁଁ ସୂକ୍ଷ୍ମ, କାରଣ ମୂରତି
ଋଷି ସାଧୁ ଏ ମୁଁ ଆତ୍ମା ବୋଲି ଧ୍ୟାଉଛନ୍ତି । ।୫।
ଲୁଚି ଅଛି ଗୁପ୍ତେ ତୋର ତାଳୁକା ମନ୍ଦିରେ
ଲୁହ ବୁହାଇ ପ୍ରେମରେ ଖୋଜ ତୁ ଧ୍ୟାନରେ । ।୬।
ଏକାଗ୍ରତା ମନ କରି ଏକାନ୍ତରେ ବସ ।
ଐରି ଷଢ଼ ରିପୁ ଜିଣି ଲଭ ଭାବରସ ।୭।
ଓଲା ସମ ହୋଇ ବ୍ରହ୍ମ ରସାବ୍ଧିରେ ମଜ୍ଜ ।
ଔରସ ମାୟା ଆଶାଦି ମାନସରୁ ତେଜ ।୮।
ଅଂ ଅହକ ତତ୍ତ୍ମସୀ ନାମ ତତ୍ତ୍ୱ ହେଜି ।
ଅମନ ମନ୍ଦିରେ ପଶଇ ବ୍ରହ୍ମେ ହୁଅ ରାଜି ।୯।
କାମନା କର୍ମରେ ଆଉ ନ ବଜାଇ ମତି ।
କର୍ମ କରି ନିଷ୍କାମରେ ଲଭ ଶୁଦ୍ଧ ଭକ୍ତି ।୧୦।
ଖଳ ଦୁଷ୍ଟ ସଙ୍ଗ ବେଗେ କର ପରିତ୍ୟାଗ ।
ଖାଣ୍ଟି ସାଧୁ ଆତ୍ମା ସଙ୍ଗେ କର ଅନୁରାଗ ୧୧।
ଗୁରୁ ସାଧୁ ହୃଦେ ମୁହିଁ ଆତ୍ମାରୂପେ ଖେଳେ ।
ଗୁପ୍ତଭାବେ ରହି ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଲୀଳା କରେ ୧୨।
ଘଟାକାଶେ ଘନମାୟା ଘୋଡ଼ାଇଣ ମୁହିଁ ।
ଘୋଣ ଦ୍ୱାରେ ଯାଏ ଆସେ ନ ଚିହ୍ନିନ୍ତି କେହି ୧୩।
ଉଇଁ ଅଛି ଏକାକ୍ଷର ରୂପେ ସର୍ବ ଘଟେ ।
ଉଗ୍ର ପଣ ତେଜି ଦରଶନ କର ମୋତେ ୧୪।
ଚର୍ମ, ରକ୍ତ, ମାଂସ, ଦେହ ରୂପ ମୁଁ ନୁହଁଇ ।
ଚିର ସନାତନ ସତ୍ୟ ଧର୍ମ ଅଟେ ମୁହିଁ ।୧୫।
ଛାର କାୟା ମାୟାକୁ ତୁ ନ କରି ବିଶ୍ୱାସ ।
ଛାଡ଼ିଣ କ୍ଷଣିକ ସୁଖ ଭଜ ଆତ୍ମା ହଂସ ।୧୬।
ଜପ ତପ ଚିତା ମାଳା ତୀର୍ଥରେ କି କାର୍ଯ୍ୟ ।
ଜୀବାତ୍ମା ତୋ ନାମ ନିଜେ ନିଜ ନାମ ହେଜ ୧୭।
ଝୁରୁଛୁ କାହିଁକି ମିଥ୍ୟା ସଂସାରର କଥା ।
ଝଗଡ଼ା ତୁଟାଇ ନିଜେ କିଏ କର ଚେତା । ।୧୮।
ନୁହଁଇ କେହି କାହାର ସବୁ ମିଥ୍ୟା ଭାବ ।
ନିଜକୁ ନିଜେ ଚିହ୍ନିଣ ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦ ଲଭ ।୧୯।
ଟଳିଯିବ କ୍ଷଣକରେ ତୋର ମାୟା ଦେହ ।
ଟାଣ ପଣ ତେଜି ବ୍ରହ୍ମ ଚିନ୍ତ ଅହରହ ।୨୦।
ଠାକୁର ଗୁରୁଙ୍କୁ ଠୁଳେ ନ ଠଉରାଇଲେ ।
ଠୁକର ପାଇବୁ ନିଶ୍ଚେ ଠକ ବେଳ ହେଲେ ୨୧।
ଡରୁଛୁ କାହିଁକି ନିଜେ ଜୀବାତ୍ମା ଅମର ।
ଡାକି କହୁଛ ଏ ବ୍ରହ୍ମ ଜ୍ଞାନ ହେତୁ କର ।୨୨।
ଢୁଳାଇ ନ ପଡ଼ି ଜ୍ଞାନ ନେତ୍ରେ ମୋତେ ଚାହାଁ ।
ଢଳି ନେତ୍ରେ ନାଚେ ତୁହି ମୁହିଁ ଏକ କାୟା ୨୩।
ଅସଲ ସ୍ୱରୂପକୁ ତୁ କଲେ ଅନୁଭବ ।
ଅସାର ସଂସାରେ ତୋର ମନ ନ ଲାଗିବ ।୨୪।
ତର୍କ, ହିଂସା, କାମ, କ୍ରୋଧ, ଲୋଭ ହେବ ଦୂର ।
ତୁହି ମୁହିଁ ସେହି ସବୁ ହେବ ଏକାକ୍ଷର ।୨୫।
ଥଟ୍ଟା ପରିହାସ ଆଉ ରହି ନ ପାରିବ ।
ଥୟ ହୋଇଯିବ ମନ ମାୟା ନ ଲାଗିବ ।୨୬।
ଦେହାଭିମାନ ମନରୁ ହୋଇଯିବ କ୍ଷୟ ।
ଦେଖିବୁ ଯାହା ନେତ୍ରରେ ହେବ ବ୍ରହ୍ମମୟ ।୨୭।
ଧରିଛି ନାନା ସ୍ୱରୂପ ମୁହିଁ ଏକମାତ୍ର
ଧରିବୁ ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ୱାସେ ଏହି ଦୀକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ର ।୨୮।
ନ ଭୁଲିବୁ ଆଉ ନାନ ବାକ୍ୟେ ନାନା ଶାସ୍ତ୍ରେ
ନ ଲାଗିଣ କ ହିଁ ଖେଳୁଅଛି ମୁଁ ନିର୍ଲିପ୍ତେ ।୨୯।
ପରମ ଜୀବ ମୁଣ ରାଧା ଶ୍ୟାମ ଏକା ହୋଇ
ପ୍ରେମ କରେ ସର୍ବ ହୃଦେ ନ ଜାଣନ୍ତି କେହି ୩୦।
ଫଳ କାମନାରେ ନରେ ହେଉଛନ୍ତି ବଣା
ଫିଟିଲେ ଜ୍ଞାନ ନୟନ ପ୍ରେମ ହୁଏ ଜଣା ।୩୧।
ବାରଙ୍ଗୁଳ ସ୍ଥାନ ମୁଖ ମଣ୍ଡଳରେ ଯହିଁ
ବାରେ ଯାଇ ଆସି ସେହି କୁଞ୍ଜେ ଖେଳେ ମୁହିଁ ୩୨।
ଭକ୍ତ ଭାବରେ ଶୂନ୍ୟରୁ ରୂପ ଧରି ଖେଳେ
ଭାବରେ ମଜ୍ଜଇ ବସି ଭକତ ହୃଦରେ ।୩୩।
ମାଆ, ବାପା, ପୁଅ, ସ୍ୱାମୀ , ଦାସ ମୁଁ ଭକ୍ତର
ମୋ ଭାବ ଲୀଳା କେହି ନ କରନ୍ତି ଠଉର ୩୪।
ଯେ ମୋତେ ଦୃଢ଼େ ଭଜେ ମୁଁ ଦିଏ କଷ୍ଟ ନିନ୍ଦା
ଯାତନା କଷଟି ଶିଳେ କଷୁଥାଏ ସଦା ।୩୫।
ରହେ ଜନ୍ମ ମୃତ୍ୟୁ ଦୁଃଖ ସୁଖରେ ଯେ ସମ
ରମିଣ ଆତ୍ମାରେ ଆତ୍ମା ସେ ବୁଝ ମୋ ପ୍ରେମ ୩୬।
ଲଭିବାକୁ ପ୍ରେମ ନାନ ରୂପେ ମୁଁ ଖେଳଇ
ଲୋଭ, କାମ, କ୍ରୋଧ ଥିଲେ ମୋ ପ୍ରେମ ନୁହଇଁ ୩୭।
ବ୍ରହ୍ମ ସର୍ବବ୍ୟାପୀ ସର୍ବ କର୍ତ୍ତା ଯେ ଭାବଇ
ବ୍ରହ୍ମମୟ ସର୍ବ ଭାବି ନିଜତ୍ତ୍ୱ ଭୁଲଇ ।୩୮।
ଶିଷ୍ୟ, ଗୁରୁ, ସାଧୁ, କୃଷ୍ଣ ମୁହିଁ ଏକ ମାତ୍ର
ଶରୀର ଭୁଲି ଶରୀରେ ଆତ୍ମେ ରଖ ଚିତ୍ତ ।୩୯।
ସଂସାରଟି ମିଥ୍ୟା ମାତ୍ର ଆତ୍ମା ଏକା ସତ୍ୟ
ସେହି ଆତ୍ମା ଅଟୁ ତୁହି ସୋଽହଂ ଜ୍ଞାନ ତତ୍ତ୍ୱ ୪୦।
ଷଡ୍ ଐରିରୁ ଅତୀତ ମୁଁ ଭାବେ ଭାବି ସଦା
ଷଡ଼ଘ୍ରିଂ ମନକୁ କରି ଲଭ ବ୍ରହ୍ମ ସୁଧା ।୪୧।
ହଟାଇ ଭ୍ରାନ୍ତି କଳ୍ପନା ଏହି ଭାବେ ରସ
ହେତୁ କଲେ ପାଶେ ମିଳେ ମୁକ୍ତି ପ୍ରେମୋଲ୍ଲାସ ।୪୨।
କ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରାଚୀ ଶୁଶୁମ୍ନାରେ ଚିନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମ ରସ
କ୍ଷୋଭ ତ୍ୟାଗ କର ମଧୁ ସୁମାନସ ହଂସ ୪୩।
*